Laurasiatheria - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Etimoloji
  • 2 Sınıflandırma ve filojeni
  • 3 Ayrıca bakınız
  • 4 Dış bağlantılar
  • 5 Kaynakça
    • 5.1 Özel
    • 5.2 Genel

Laurasiatheria

  • Afrikaans
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Basa Bali
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • Català
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Galego
  • עברית
  • Magyar
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • 한국어
  • Kurdî
  • Latina
  • Latviešu
  • Македонски
  • Bahasa Melayu
  • Malti
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Simple English
  • Српски / srpski
  • Seeltersk
  • Svenska
  • Tagalog
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikitür
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Laurasiatheria
Yaşadığı dönem aralığı: 66-0 myö
Paleosen-Günümüz 
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Magna takım: Boreoeutheria
Klad: Laurasiatheria
Waddell vd., 1999[1][2]
Alt gruplar
  • Takım: Eulipotyphla
  • Klad: Scrotifera
Sinonimler
  • Laurasiaplacentalia (Arnason, 2008)[3]
  • Hoplopoda (Goldfuss, 1820)

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır.[1][4][5] Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı.[1] En son ortak atasının yaklaşık olarak 76[6] ila 90[7] milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu üst takımın adı Lavrasya süperkıtasında evrimleştikleri teorisine dayanmaktadır.[1] Benzer şekilde Gondwanatheria olarak gruplandırılan soyu tükenmiş ilkel memeliler Gondvana süperkıtasında yaşamışlardı.

Sınıflandırma ve filojeni

[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüzde yaşayan üst takım üyelerinin filogenetik ağacına dair, özellikle Chiroptera ve Perissodactyla takımlarının yeri hakkında olmak üzere hâlâ belirsizlikler bulunur. Diğer Laurasiatheria üyeleri ile aralarındaki akrabalığı gösteren genetik araştırmalara kadar yarasalar (Chiroptera takımı) morfolojik temele dayanılarak primatlar, sivri sincapçıklar ve kolugolar ile birlikte Archonta üst takımında sınıflandırılmaktaydı.[8] Insectiphilla kladında bulunan Eulipotyphla takımı ile en yakın bağlara sahip olması nedeniyle Chiroptera takımının tam konumu üzerinde yapılan araştırmalar çelişkilidir. 2013'te yapılan iki araştırma yarasaların, etçillerin ve toynaklıların Scrotifera kladının oluşturduğunu dolayısıyla da Eulipotyphla takımının diğer Laurasiatheria taksonları için bazal grup olabileceğini belirtiyordu.[9][10]

 Placentalia 
 

Atlantogenata

 
 Boreoeutheria 
 

Euarchontoglires

 
 Laurasiatheria 
 Eulipotyphla 
 

Erinaceota

 
 

Solenodonota

 
 
 Scrotifera 
 

Chiroptera

 
 

Ferungulata

 
 
 
 
 
Kladogram mitokondriyal ve nükleer DNA ile protein özelliklerinin yanı sıra fosil kayıtlarına da dayanarak oluşturuldu.

Laurasiatheria'nın aynı zamanda soyu tükenmiş çeşitli takımlar ve üst takımlarda içerdiği belirlendi. Bu taksonların bazıları parafiletik gruplardan oluşur.

  • Condylarthra (gerçek toynaklılara göre parafiletik, bazı formları da Afrotheria içinde yer aldığı ve hatta eteneleri olmadığı için muhtemelen polifiletiktir)
  • Creodonta (Carnivora ile yakın akraba takım artık polifiletik olarak kabul edilir ve Hyaenodonta ile Oxyaenodonta olarak iki takıma ayrılır)
  • Dinocerata (Perissodactyla ile yakın akraba doğal takım)[11]
  • Meridiungulata (Macrauchenia ve Toxodon cinslerinde bulunan kollajen dizilimler Perissodactyla ile kardeş grup olduğunu gösterir ancak 2021'de bu kladın bazı üyelerinin Afrotheria içinde sınıflandırılması ile polifiletik olduğu ortaya kondu)[12]
  • Mesonychia (doğal klad ancak Andrewsarchus cinsi gibi bazı üyelerinin artık başka gruplar içinde yer aldığı düşünülmektedir.)

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Memeli sınıflandırması
  • Boreoeutheria

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Vikitür'de Laurasiatheria ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d Waddell, Peter J.; Okada, Norihiro; Hasegawa, Masami (1999). "Towards Resolving the Interordinal Relationships of Placental Mammals". Systematic Biology. 48 (1): 1-5. doi:10.1093/sysbio/48.1.1. PMID 12078634. 
  2. ^ Waddell et al., 1999Waddell, Peter J.; Okada, Norohiro; Hasegawa, Masami (1999). "Towards Resolving the Interordinal Relationships of Placental Mammals". Systematic Biology. 48 (1). ss. 1–5. doi:10.1093/sysbio/48.1.1. PMID 12078634. 
  3. ^ Arnason U., Adegoke J. A., Gullberg A., Harley E. H., Janke A., Kullberg M. (2008.) "Mitogenomic relationships of placental mammals and molecular estimates of their divergences." Gene.; 421(1-2):37–51
  4. ^ Nikaido, M.; Rooney, A. P.; Okada, N. (1999). "Phylogenetic relationships among cetartiodactyls based on insertions of short and long interpersed elements: Hippopotamuses are the closest extant relatives of whales". Proceedings of the National Academy of Sciences. 96 (18): 10261-10266. Bibcode:1999PNAS...9610261N. doi:10.1073/pnas.96.18.10261. PMC 17876 Özgürce erişilebilir. PMID 10468596. 
  5. ^ Groves, Colin; Grubb, Peter (1 Kasım 2011). Ungulate Taxonomy. JHU Press. s. 27. ISBN 978-1-4214-0093-8. OCLC 708357723. 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  6. ^ dos Reis, Mario; Inoue, Jun; Hasegawa, Masami; Asher, Robert J.; Donoghue, Philip C. J.; Yang, Ziheng (7 Eylül 2012). "Phylogenomic datasets provide both precision and accuracy in estimating the timescale of placental mammal phylogeny". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (İngilizce). 279 (1742): 3491-3500. doi:10.1098/rspb.2012.0683. ISSN 0962-8452. PMC 3396900 Özgürce erişilebilir. PMID 22628470. 
  7. ^ Zhou, Xuming; Xu, Shixia; Xu, Junxiao; Chen, Bingyao; Zhou, Kaiya; Yang, Guang (1 Ocak 2012). "Phylogenomic Analysis Resolves the Interordinal Relationships and Rapid Diversification of the Laurasiatherian Mammals". Systematic Biology (İngilizce). 61 (1): 150-64. doi:10.1093/sysbio/syr089. ISSN 1063-5157. PMC 3243735 Özgürce erişilebilir. PMID 21900649. 
  8. ^ Pumo, Dorothy E.; Finamore, Peter S.; Franek, William R.; Phillips, Carleton J.; Tarzami, Sima; Balzarano, Darlene (1998). "Complete Mitochondrial Genome of a Neotropical Fruit Bat, Artibeus jamaicensis, and a New Hypothesis of the Relationships of Bats to Other Eutherian Mammals". Journal of Molecular Evolution. 47 (6): 709-717. Bibcode:1998JMolE..47..709P. doi:10.1007/PL00006430. PMID 9847413. 
  9. ^ Tsagkogeorga, G; Parker, J; Stupka, E.; Cotton, J. A.; Rossiter, S. J. (2013). "Phylogenomic analyses elucidate the evolutionary relationships of bats". Current Biology. 23 (22): 2262-2267. doi:10.1016/j.cub.2013.09.014. PMID 24184098. 
  10. ^ Morgan, C. C.; Foster, P. G.; Webb, A. E.; Pisani, D.; McInerney, J. O.; O'Connell, M. J. (2013). "Heterogeneous models place the root of the placental mammal phylogeny". Molecular Biology and Evolution. 30 (9): 2145-2256. doi:10.1093/molbev/mst117. PMC 3748356 Özgürce erişilebilir. PMID 23813979. 
  11. ^ Burger, Benjamin J., (2015.) "The systematic position of the saber-toothed and horned giants of the Eocene: the Uintatheres (order Dinocerata)", Utah State University Uintah Basin Campus, Vernal, Utah
  12. ^ Avilla, Leonardo S.; Mothé, Dimila (2021). "Out of Africa: A New Afrotheria Lineage Rises From Extinct South American Mammals". Frontiers in Ecology and Evolution (İngilizce). 9. doi:10.3389/fevo.2021.654302. ISSN 2296-701X. 

Genel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Murphy, William J.; Eizirik, Eduardo; O'Brien, Stephen J.; Madsen, Ole; Scally, Mark; Douady, Christophe J.; Teeling, Emma; Ryder, Oliver A.; Stanhope, Michael J.; de Jong, Wilfried W.; Springer, Mark S. (2001). "Resolution of the Early Placental Mammal Radiation Using Bayesian Phylogenetics". Science. 294 (5550): 2348-2351. Bibcode:2001Sci...294.2348M. doi:10.1126/science.1067179. PMID 11743200. 
  • Springer, Mark S.; Murphy, William J.; Eizirik, Eduardo; O'Brien, Stephen J. (2003). "Placental mammal diversification and the Cretaceous–Tertiary boundary". Proceedings of the National Academy of Sciences. 100 (3): 1056-1061. Bibcode:2003PNAS..100.1056S. doi:10.1073/pnas.0334222100. PMC 298725 Özgürce erişilebilir. PMID 12552136. 
  • Wildman, Derek E.; Chen, Caoyi; Erez, Offer; Grossman, Lawrence I.; Goodman, Morris; Romero, Roberto (2006). "Evolution of the mammalian placenta revealed by phylogenetic analysis". Proceedings of the National Academy of Sciences. 103 (9): 3203-3208. Bibcode:2006PNAS..103.3203W. doi:10.1073/pnas.0511344103. PMC 1413940 Özgürce erişilebilir. PMID 16492730. 
  • Kriegs, Jan Ole; Churakov, Gennady; Kiefmann, Martin; Jordan, Ursula; Brosius, Jürgen; Schmitz, Jürgen (2006). "Retroposed Elements as Archives for the Evolutionary History of Placental Mammals". PLoS Biology. 4 (4): e91. doi:10.1371/journal.pbio.0040091. PMC 1395351 Özgürce erişilebilir. PMID 16515367. 
  • Nikolaev, Sergey; Montoya-Burgos, Juan I.; Margulies, Elliott H.; NISC Comparative Sequencing Program; Rougemont, Jacques; Nyffeler, Bruno; Antonarakis, Stylianos E. (2007). "Early History of Mammals is Elucidated with the ENCODE Multiple Species Sequencing Data". PLoS Genetics. 3 (1): e2. doi:10.1371/journal.pgen.0030002. PMC 1761045 Özgürce erişilebilir. PMID 17206863. 
  • Kitazoe, Yasuhiro; Kishino, Hirohisa; Waddell, Peter J.; Nakajima, Noriaki; Okabayashi, Takahisa; Watabe, Teruaki; Okuhara, Yoshiyasu (2007). Hahn, Matthew (Ed.). "Robust Time Estimation Reconciles Views of the Antiquity of Placental Mammals". PLoS ONE. 2 (4): e384. Bibcode:2007PLoSO...2..384K. doi:10.1371/journal.pone.0000384. PMC 1849890 Özgürce erişilebilir. PMID 17440620. 
  • Goloboff, Pablo A.; Catalano, Santiago A.; Mirande, J. Marcos; Szumik, Claudia A.; Arias, J. Salvador; Källersjö, Mari; Farris, James S. (2009). "Phylogenetic analysis of 73 060 taxa corroborates major eukaryotic groups". Cladistics. 25 (3): 211-230. doi:10.1111/j.1096-0031.2009.00255.x. 
  • Churakov, G.; Kriegs, J. O.; Baertsch, R.; Zemann, A.; Brosius, J. R.; Schmitz, J. R. (2009). "Mosaic retroposon insertion patterns in placental mammals". Genome Research. 19 (5): 868-875. doi:10.1101/gr.090647.108. PMC 2675975 Özgürce erişilebilir. PMID 19261842. 
  • g
  • t
  • d
Yaşayan memeli takımları
  • Âlem Animalia
  • Şube Chordata
  • Alt şube Vertebrata
Yinotheria
Australosphenida
  • Monotremata (Ornitorenk ve dikenli karıncayiyenler)
Theria
Metatheria
(Marsupial dahil)
Ameridelphia
  • Paucituberculata (Fare keseli sıçangiller)
  • Didelphimorphia (Keseli sıçangiller)
Australidelphia
  • Microbiotheria (Chiloé keseli sıçanı)
  • Notoryctemorphia (Keseli köstebekler)
  • Dasyuromorphia (Keseli sansarlar ve keseli kurtlar)
  • Peramelemorphia (Keseli tavşanlar ve keseli porsuklar)
  • Diprotodontia (Kangurular ve akrabaları)
Eutheria
(Eteneliler dahil)
Atlantogenata
Xenarthra
  • Cingulata (Armadillolar)
  • Pilosa (Karıncayiyenler ve tembel hayvanlar)
Afrotheria
  • Afrosoricida (Tenrekler ve altın köstebekler)
  • Macroscelidea (Fil sivri fareleri)
  • Tubulidentata (Yerdomuzu)
  • Hyracoidea (Kır sıçanları)
  • Proboscidea (Filler)
  • Sirenia (Deniz inekleri)
Boreoeutheria
Laurasiatheria
  • Eulipotyphla (Kirpiler, sivri fareler, köstebekler ve akrabaları)
  • Chiroptera (Yarasalar)
  • Pholidota (Pangolinler)
  • Carnivora (Köpekler, kediler ve akrabaları)
  • Perissodactyla (Tek toynaklılar)
  • Artiodactyla (Çift toynaklılar, balinalar ve yunuslar)
Euarchontoglires
  • Rodentia (Kemiriciler)
  • Lagomorpha (Tavşanlar ve ıslıklı tavşanlar)
  • Scandentia (Sivri sincapçıklar)
  • Dermoptera (Kolugolar)
  • Primatlar
Takson belirleyicileri
  • Vikiveri: Q27379
  • ADW: Laurasiatheria
  • EoL: 40103843
  • Fossilworks: 92585
  • iNaturalist: 848324
  • NCBI: 314145
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Laurasiatheria&oldid=36327933" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Laurasiatheria
  • Memelilerin sınıflandırılması
  • Memeli üst takımları
  • 1999'da tanımlanan taksonlar
Gizli kategoriler:
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • Parametre girilmemiş taksonçubukları
  • Sayfa en son 10.38, 2 Kasım 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Laurasiatheria
Konu ekle