Kuban Halk Cumhuriyeti
Кубанская Народная Республика Кубанська Народна Республiка Kuban Halk Cumhuriyeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1918-1920 | |||||||||
 Arma
| |||||||||
 1919 yılında Avrupa haritasında Kuban Halk Cumhuriyeti (yeşil ile gösterilmiş Rusya içinde). | |||||||||
| Başkent | Yekaterinodar | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Rusça, Ukraynaca | ||||||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||
| Başkan | |||||||||
| |||||||||
| Ataman | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 3500000 | ||||||||
| Para birimi | Ruble | ||||||||
| |||||||||
1 Bağımsızlık Kuban Rada tarafından ilan edilmiştir. | |||||||||
Kuban Halk Cumhuriyeti, (Rusça: Кубанская Народная Республика, Ukraynaca: Кубанська Народна Республiка) Rus İç Savaşı sırasında bugün Rusya'ya bağlı Kuban toprakları üzerinde kurulmuş Bolşevik karşıtı bir devlettir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Rus İmparatorluğu zamanında, Kuban bölgesi Adığelerin (Çerkeslerin) toprakları idi. Birçok benzer vilayetler gibi Kuban halkı da, sıradan Rusya İmparatorluğu Guberniyaları'ndan (valilikler) farklılık oluşturmuştur. Batı bölgeler, 1792 yılında Ukrayna'daki Karadeniz Kazak Ordusu'nun soyundan gelenlere aittir. Güney ve doğu bölgeler, Don Kazaklarının soyundan gelen Kafkasya Hattı Kazak Ordusu tarafından kurulmuştur.
Daha önceleri Kuban Kazakları, 1860 yılına kadar 60 yıl boyunca Kafkasya Savaşı'nı çıkaran Dağlı halkına karşı Rusya İmparatorluğu sınırlarını korumak için kullanılmıştır. Ayrıca Kazaklar, Rus İmparatorluk Ordusu ile birlikte savaşmaları için büyük ordu birliklerine gönderilmişlerdir. Hatta Kazaklar, Çar'ın kişisel korumaları olarak da görev almışlardır. Bu görevlerden dolayı Kazaklar, vergiden muaf tutulmuşlardır. Onların askeri temelli yaşam biçimi yaşadıkları bölgenin idari yapısına da yansımıştır. Stanitsa adlı yerleşim yerleri de geleneksel Rus köylerine benzemektedir. Kazakların yerel yöneticisi olan Ataman'ı seçme hakları da vardır.
Şubat Devrimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Petrograd'daki (Sankt Peterburg) Şubat Devrimi'den sonra, yetersiz Rusya Geçici Hükûmeti giderek bir yük olarak görülmekte olan I. Dünya Savaşı'na katılımını uzatmaya karar verdi. Sonuç olarak, kaçınılmaz olarak Rus Ordusu çökmeye başladı. Kuban Kazak birlikleri, cephe hatlarını terk edip, kendi anavatanlarını güneyden gelebilecek bir I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cepheleri Kafkas Cephesi Türk işgal tehdidinden korumak için Kuban'a döndüler.
Rus İmparatorluğu döneminde, Kuban, doğrudan Çar tarafından, genellikle üst seviyede ve Kazak olmayan bir general tarafından atanmış bir Ataman tarafından idare edildi. Egemenliğin iptali ile, Mart 1917'de Kuban parlamentosu Kuban Rada, kendisini Kuban'ın yönetimini elinde tutacak tek yönetim organı olarak ilan etti. Amaç bir askerî yönetim yaratmaktı. 17 Haziran 1917 tarihinde yeni Rus Cumhuriyeti içinde Kuban Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
Bağımsızlık çabaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bolşeviklerin Kuban Sovyet Cumhuriyeti kurulması için, Kazak olmayan köylüleri teşvik etmesiyle birlikte genç cumhuriyetin sona ereceği beklenirken, Kuban Rada 28 Ocak 1918 tarihinde Kuban Halk Cumhuriyeti'nin bağımsız olacağını duyurdu. 16 Şubat 1918 tarihinde de bağımsızlık ilanı gerçekleşti. Kuban Halk Cumhuriyeti'nin, eski Rus İmparatorluğu içindeki Kuban Oblastı'nı kaplaması planlanmıştı.
Sonuç
[değiştir | kaynağı değiştir]Bolşeviklerin zaferlerinden sonra Kuban, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Çoğu tarihçi, Kuban Kazaklarının ne Beyaz Ordu ne de Kızıl Ordu ile ittifak kurmamasının, Bolşeviklerin kazanmasında kritik önem arzettiği görüşündedir.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Saray, Mehmet (1998). Kafkas araştırmaları. 4. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. ss. 138-149.
- Institut zur Erforschung der UdSSR (1970). Mehmet Emircan; Edige Mustafa Kırımal (Ed.). "Dergi". 16.-17. (59). ss. 5, 11.
- Protopopov, Kirill (Ocak 2012). "Kuban People's Republic". The Cinderella Philatelist (İngilizce). 52 (205). s. 9.
- "Ukrainian Kuban". Haidamaka (Ukraynaca). 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Minahan, James (2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National. Greenwood Press. ISBN 0313309841.
