Kenan Erim
Kenan Tevfik Erim | |
|---|---|
![]() Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim | |
| Doğum | 13 Şubat 1929 İstanbul |
| Ölüm | 3 Kasım 1990 (61 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Defin yeri | Afrodisias Antik kenti |
| Eğitim | New York Üniversitesi, Princeton Üniversitesi |
| Meslek | Arkeolog, akademisyen |
| Ödüller | New York City Özgürlük Madalyası (1986) İtalya Cumhuriyeti Yararlık Madalyası (1986) National Geographic Society Yüzüncü Yıl Madalyası (1988) |

Kenan Tevfik Erim (13 Şubat 1929, İstanbul – 3 Kasım 1990), ismi Afrodisias (Aydın ilinin Karacasu ilçesi Geyre beldesi) kazıları ile özdeşleşmiş Türk arkeologdur.
Hayatı ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Diplomat Tevfik Erim'in oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Eğitimine İsviçre'de başlamış; babasının Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Daimî Temsilciliği'ndeki görevi nedeniyle, 1948'den itibaren eğitim hayatına New York'ta devam etmiştir.
1953 yılında New York Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü'nden mezun olmuş, ardından Princeton Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora yapmıştır. Princeton Üniversitesi ekibi tarafından Sicilya'daki Morgantina antik kentinde yürütülen kazılarda, ünlü arkeolog Profesör Erik Sjöqvist'in asistanlığını üstlenmiştir.
Afrodisias kazıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Erim'in Afrodisias ile tanışması, 1958 yılında foto muhabiri Ara Güler'in tesadüfen bölgeye giderek çektiği fotoğraflar sayesinde olmuştur. Aydın'daki Kemer Barajı açılışından dönerken yolunu kaybederek Geyre köyüne ulaşan Güler, köy halkının antik yapılarla iç içe yaşadığını; sütun başlıklarının kahvehanelerde masa, lahitlerin ise şıra teknesi olarak kullanıldığını gözlemlemiştir.[1]
Güler'in uluslararası basında yer alan bu fotoğraflarını gören Erim, alana yönelmiş ve buranın Afrodisias olduğunu tespit etmiştir. "Afrodisias Ekolü" olarak tanımlanan heykeltıraşların eserlerine duyduğu ilgi zamanla derinleşen Erim, 1961 yılında şahsi girişimleriyle organize ettiği bir keşif ve kazı programı ile antik kentte çağdaş araştırmaların başlamasını sağlamıştır. New York Üniversitesi'ndeki akademik göreviyle birlikte yürüttüğü kazı başkanlığını vefatına kadar sürdürmüştür.[2]
Kenan Erim, gezi, yazı ve konferansları ile Afrodisias'ın dünya çapında tanınmasında ve kazılar için özellikle ABD kaynaklı finansman temin edilmesinde büyük rol oynamıştır. Çalışmalara sürdürülebilir destek sağlamak amacıyla New York, Paris, Londra, İzmir ve İstanbul'da (Geyre Vakfı) "Aphrodisias Sevenler Dernekleri"nin kurulmasına öncülük etmiştir. Geyre Vakfı, müze ek binalarının yapımı ve Sebasteion restorasyonu gibi projeleri günümüzde de desteklemeye devam etmektedir.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]3 Kasım 1990 tarihinde hayatını kaybeden Kenan Erim'in mezarı, Afrodisias antik kentinde yer almaktadır. Mezar, vefatından üç hafta önce restorasyonu tamamlanan anıtsal tören kapısının (Tetrapylon) güney tarafındadır. Erim, ömrünün yarısını adadığı bu kentte, kendi deyimiyle "sevgilisinin koynunda" yatmaktadır. Anısına Afrodisias Müzesi'nde bir büstü bulunmaktadır.
Devlet Nişanları
[değiştir | kaynağı değiştir]| İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı (Komutan) | |
| «Bakanlar Kurulu Başkanlığı'nın teklifi üzerine» — 27 Aralık 1986[3] |
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1986 New York City Özgürlük Madalyası[4]
- 1988 National Geographic Society Yüzüncü Yıl Madalyası[5]
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- 'Morgantina', American Journal of Archaeology 62 (1958), sayfa 79-90 (Yeniden basım Morgantina Studies II, Princeton University Press, 1989)
- 'Two inscriptions from Aphrodisias', Papers of the British School at Rome 37 (1969), 92-5
- 'A letter of Gordian III from Aphrodisias in Caria' (J. Reynolds ile birlikte), Journal of Roman Studies 59 (1969), 56-58
- 'The copy of Diocletian's Edict on Maximum Prices from Aphrodisias in Caria' (J. Reynolds ile birlikte), Journal of Roman Studies 60 (1970), 120-140
- 'Diocletian's Currency Reform, a new inscription from Aphrodisias' (J. Reynolds & M. Crawford ile birlikte), Journal of Roman Studies 61 (1971), 171-77
- 'A portrait sculpture of Domitian from Aphrodisias, Opuscula Romana 9 (1973), 135-42
- 'The Aphrodisias copy of Diocletian's Price Edict' (J. Reynolds ile birlikte), Journal of Roman Studies 63 (1973), 99-110
- 'Aphrodisias' (J. Reynolds ile birlikte, Inan, Alföldü edisyonunda), Römische und frühbyzantinische Porträtplastik aus der Turkei (Mainz, 1979), nos. 173-209
- 'A relief showing Claudius and Britannia from Aphrodisias', Britannia 13 (1982), 277-81
- 'Sculptors from Aphrodisias: some new inscriptions' (C. Roueché ile birlikte), Papers of the British School at Rome 50 (1982), 102-15
- Aphrodisias, City of Venus Aphrodite, 1986
- Aphrodisias Bibliography (J. de la Genière ile birlikte) Aphrodisias de Carie: Colloque Lille 1985, Paris, 1987, 159-165
- 'Sculptors of Aphrodisias in the inscriptions of the city', Festschrift J. Inan (Istanbul, 1989, 1991'de piyasaya çıktı), 517-538.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ara Güler'in dünyaya tanıttığı köy: Geyre". NTV. Erişim tarihi: 2 Aralık 2025.
- ^ "Kenan Tefvik Erim,his field of expertise is Archeology". www.greatarchaeology.com (İngilizce). 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2024.
- ^ "Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana". Quirinale (İtalyanca). Roma: İtalyan Cumhuriyeti Başkanlığı. Erişim tarihi: 2025-12-02.
- ^ "87 chosen for mayor's liberty medals". The New York Times (İngilizce). 26 Haziran 1986. Erişim tarihi: 2 Aralık 2025.
- ^ "Kenan Erim, Leading Excavator of Marble Roman City, Dies at 61". The New York Times (İngilizce). 5 Kasım 1990. Erişim tarihi: 2 Aralık 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim 3 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Commendatore OMRI – Quirinale.it resmi kaydı
