Keldani Katolik Kilisesi
Keldani Katolik Kilisesi ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ (Doğu Keldani Kilisesi) | |
|---|---|
 Keldani Katolik Kilisesi ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ (Doğu Keldani Kilisesi) (ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ) | |
| Kuruluş | Doğu Kilisesi kökenli,ayrılıkla birlikte 1830 yılı sonrasında resmiyet kazanmıştır. |
| Kurucu | Aziz Tomas (Mar Toma), Aziz Bartholomew (Mar Bar Tulmay), Aziz Thaddeus (Addai) ve Aziz Mari. |
| Tanınma | Katolik Kilisesi |
| İlk lider | Aziz Tomas (Mar Toma) |
| Başpiskopos | Louis Raphaël I Sako |
| Merkezi | Bağdat, Irak |
| Dil | Asurca |
| Liturji | Mar Addai ve Mar Mari |
| Üyesi | 500,000 |
| Yönetimi | Hindistan, Irak, İran, Suriye, Türkiye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Mısır, ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Yunanistan, Avusturya, Almanya, Hollanda, Rusya, Danimarka, İsveç, İsviçre, İtalya, Gürcistan, Okyanusya |
Keldani Katolik Kilisesi (Asurca: ܥܕܬܐ ܟܠܕܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝܬܐ, Edta Kaldeyta Qatoliqayta) Doğu Kilisesinden kopmuş olan ve Roma'ya bağlı olan Doğu kökenli kiliselerden bir tanesidir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Keldani Katolik Kilisesi'nin kökeni, Hristiyanlığın erken dönemlerine, özellikle de Doğu Süryani Hristiyanlığına dayanır. Kilisenin temelleri, Pers İmparatorluğu döneminde Mezopotamya'da Hristiyanlığın yayılmasıyla atılmıştır. Keldani Katolik Kilisesi'nin ataları, Doğu Süryani Kilisesi'ne bağlıydılar. Bu kilise, 1552'de Doğu Süryani Kilisesi'nde çıkan bir ayrılık sonucunda, Papa ile birlik içinde olan bir kilise olarak kuruldu.[2]
1552'deki Bölünme: O dönemde Doğu Süryani Kilisesi'nde piskopos seçimi konusunda yaşanan anlaşmazlıklar, kilisede bölünmeye yol açtı. Bir grup, Papa'ya başvurarak, Roma ile birlik içinde olmayı tercih etti. Bu grup, zamanla Keldani Katolik Kilisesi olarak bilinir hale geldi. Böylece, kilise Roma Katolikliği ile tam bir birlik içinde oldu ve Keldani Katolik olarak anılmaya başlandı.[3]
İnanç ve İbadet
[değiştir | kaynağı değiştir]Keldani Katolik Kilisesi, Katolik inanç esaslarını benimsemekte ve Katolik Kilisesi'nin öğretilerine uygun bir teolojiye sahiptir. Ancak, liturji dili olarak Aramiceyi (Süryanice) kullanmakta ve Doğu Hristiyanlığına özgü ritüelleri korumaktadır. Liturjik takvim, Keldani ve Süryani gelenekleri ile Katolik takviminin bir karışımıdır.[4]
Yönetim Yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Keldani Katolik Kilisesi'nin en yüksek otoritesi, Keldani Katolik Patriği'dir. Kilisenin merkezi, Bağdat, Irak'tadır. Patriğe bağlı piskoposlar, dünyadaki çeşitli Keldani Katolik cemaatlerine hizmet etmektedir. Kilise özellikle Irak, İran, Suriye, Lübnan ve Türkiye'de varlık göstermektedir. Ayrıca, Batı Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya gibi diaspora topluluklarında da Keldani Katolikler bulunmaktadır.
Kilisenin Günümüzdeki Durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Keldani Katolik Kilisesi, 21. yüzyılda özellikle Orta Doğu'daki zorluklar nedeniyle önemli değişimlerden geçmiştir. Irak'ta yaşanan savaşlar, iç karışıklıklar ve IŞİD gibi radikal grupların ortaya çıkması, Keldani Katolik cemaatlerinin Batı'ya göç etmesine neden olmuştur.[5] Ancak, kilise hala Orta Doğu'da önemli bir dini topluluk olarak varlığını sürdürmektedir. 2014'ten bu yana, kilisenin ruhani lideri olarak, Keldani Katolik Patriği Louis Raphaël I Sako görev yapmaktadır.[6]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024.
- ^ Wilmshurst, David (2000). The Ecclesiastical Organisation of the Church of the East, 1318-1913 (İngilizce). Peeters Publishers. ISBN 978-90-429-0876-5.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024.
- ^ "Diyarbakır Keldani Katolik Kilisesi Vakfı". 21 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024.
- ^ "Chaldean Americans at a-glance – Chaldean Chamber of Commerce". web.archive.org. 25 Haziran 2020. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Chaldean Catholic Church Mass Times
- Article on the Chaldean Catholic Church by Ronald Roberson on the CNEWA web site 7 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Chaldean Catholic Diocese of Saint Peter
- East Syrian Rite31 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Catholic Encyclopedia)
- Daughters of the Immaculate Conception, a congregation located in Michigan 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Guidelines for Chaldean Catholics receiving the Eucharist in Assyrian Churches3 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- History of the Chaldean Church
- Qambel Maran- Syriac chants from South India- a review and liturgical music tradition of Syriac Christians revisited6 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- St Pauls Chaldean Assyrian church
- [1] 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- [2] 26 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- [3]25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- [4]7 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.