Kaptanzâde Ali Rıza Bey
Kaptanzâde Ali Rıza Efendi, (14 Haziran 1881 - 16 Şubat 1934) Türk söz yazarı ("Yıldızların Altında" ve "Efem" şarkılarının) ve bestecisidir.[1]
14 Haziran 1881'de İstanbul'da doğdu. Babası Mecidiye Kruvazörü Kumandanı Mehmet Bey idi. Okulunu tamamladıktan sonra Gümrük İdaresinde Estimatör olarak işe başladı. Buradan ayrılıp çeşitli ticarethanelerin gümrük komisyonculuğunu yürüttü. 1921'de Hikmet Hanım ile evlendi. Bu evliliğinden bir tane çocuğu oldu, küçük yaşta öldü.[2] 1918'de İstanbul Operet Heyeti'ni kurdu.[3]
23 Temmuz 1930 tarihli bir röportajında müziğe ilgisinin küçükken başladığını, yedi sekiz yaşlarında tahtadan bir alet yontarak üzerine teller gerdiğini ve bunu gören babasının da kendisine sınıfı geçmesi şartıyla armonik aldığını söylemiştir. 14 yaşında kanun, sonrasında da piyano çalmaya başladı. Çoğunluğunu piyano ile verdiği yüzü aşkın eser besteledi.[4] Servelli İtaliano isimli bir müzik öğretmeninden babası aracılığıyla yedi sene nazariyat ve armoni dersi aldı, sonrasında da bestekârlığa başladı.[4]
I. Meşrutiyet yıllarında ilk bestesi olacak “Kardeş Türküsü”nü (Chanson Fraternel) besteledi. İkinci bestesi Halit Fahri Ozansoy'un “Çiftçi Türküsü” oldu ve Kafkasya Dağlarında Çiçekler Açar marşını da besteledi.[4]
Konser vermek üzere gittiği Edremit'te 1934 yılında kalp krizi geçirerek öldü.[5] Mezarı 2009 yılında bulunabildi.[6]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Operet:
- Macun Hokkası
- Çapkın Süleyman
- Kayseri Gülleri
- İstanbul Efendisi
- Fettan Kız[3]
Besteleri:
- Gözyaşımda Aşkımda Ol
- Ayva Çiçek Açmış
- Süleymanı Sevdim[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Öztuna, Yılmaz. Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi. MEB Yayınları, Ankara, 1990
- ^ "Bir Bestecinin Hikâyesi" (PDF). 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
- ^ a b c Şenocak, E. (2015). Taş plaklardan Türk operetlerinin tespiti. 669 - 680.
- ^ a b c Soydan, Serdar (10 Haziran 2020). "Kafkasya dağlarında çiçekler açtıran Kaptanzade Ali Rıza Bey". t24.com.tr. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ "inleyennagmeler.com". 30 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2010.
- ^ korfezstar.com[ölü/kırık bağlantı]