Juan Ponce de León
| Juan Ponce de León | |
|---|---|
| |
| Porto Riko Valisi | |
| Görev süresi 1508-1509 | |
| Yerine gelen | Juan Cerón |
| Porto Riko Valisi | |
| Görev süresi 1515-1519 | |
| Yerine geldiği | Cristóbal de Mendoza |
| Yerine gelen | Sánchez Velázquez/Antonio de la Gama |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1474 Santervás de Campos, Kastilya |
| Ölüm | 1 Temmuz 1521 (47 yaşında) Havana, Küba Valiliği |
| Defin yeri | San Juan Bautista Katedrali (San Juan, Porto Riko) |
| Evlilik(ler) | Leonor Ponce de León |
| Çocuk(lar) | 3 |
| Ebeveyn(ler) |
|
| Mesleği | Kaşif |
Juan Ponce de León (c. 1460, Santervás de Campos, Kastilya – Temmuz 1521, Havana), İspanyol konkistador. Santervás de Campos'da (Valladolid) doğdu. Gençlik döneminde Gırnata'yı fethetme savaşına katıldı. Ponce de León, Kristof Kolomb'un yeni dünyaya ikinci yolculuğunda yanındaydı. İspanya kraliyeti tarafından Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. 1513 yılında Florida'yı keşfetmesiyle, Kuzey Amerika kıtasında bugünün Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk ayak basan Avrupalı olduğu düşünülüyor.
Yeni Dünya'ya gelişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hispanyola'nın fethedilmesine yardım ettikten sonra oraya yerleşti. Yerli halkın Borinquen (bugün Porto Riko) adında zengin bir yer olduğu söylentilerini duyduktan sonra, sözü edilen bölgeye gitmek için kraliyetten izin aldı. 1508 yılında Porto Riko'da ilk yerleşim yeri Caparra'yı kurdu. Taino reisi Cacique Agueybana tarafından dostça karşılanan Ponce de León, kısa sürede adada kontrolü ele geçirdi. Bu sayede, 1509 yılında Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. Ponce de León ve diğer fatihler Tainoları madenlerde çalışmaya ve kendileri için kaleler kurmaya zorladılar. Avrupalı denizcilerin getirdiği bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklığı olmayan çok sayıda Taino, bu yüzden hayatını kaybetti.
Porto Riko valiliğinden alınışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Keşfettiği bölgelerin ömür boyu valiliğine atanan Kristof Kolomb'un 1506 yılında ölümünden sonra, İspanya yönetimi aynı imtiyazları oğlu Diego Kolomb'a da tanımayı reddetti. Kraliyet, yukarıda belirtildiği gibi, onun yerine Ponce de León'u, kolonize etmesi ve yönetmesi için Porto Riko adasının valiliğine atadı. Diego Kolomb'un, Madrid'de en yüksek mahkemeye başvurarak, haklarını talep edip kazanmasıyla, Ponce de León Porto Riko valiliğinden alındı. Diego Kolomb'a hizmet etmeyi reddederek Küba'nın kuzeyindeki bölgeleri keşfetme hakkını kazanmayı başardı.
Gençlik Çeşmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Juan Ponce de León'un Florida'da Gençlik Çeşmesi aradığı popüler bir hikâye olmakla birlikte, yanlış yorumlardan kaynaklanıyor. Onun aradığı, şöhret, nam ve kişisel gelişmeyle manevi açıdan yeniden doğmaktı; çeşmenin suyu sayesinde biyolojik olarak yeniden doğmak değildi. Tainolar, İspanyollara kuzeyde Bimini adında büyük ve zengin bir adadan söz etmişlerdi. Bu sebepten Ponce de León Bimini'de ve diğer adalarda altın, köle bulma ve İspanya adına toprak kazanma umuduyla yola çıkmıştı. Ponce de León'un Gençlik Çeşmesi aradığı hikâyesi, Hernando de Escalante Fontaneda'nın 1560 yılında yazdığı anılarda ortaya çıktığı düşünülüyor.
Florida'yı keşfedişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Juan Ponce de León kendi cebinden harcamalarla üç gemi donatarak 1513 yılında keşif ve fetih yolculuğuna çıktı. 2 Nisan'da tarihçiler tarafından henüz tartışılan bir noktada bugünün Florida eyaletinin kuzeydoğu kıyısında karaya çıkarak İspanya adına aldı. Adını, gördüğü açan çiçekler yüzünden İspanyolca çiçekli anlamına gelen Florida koydu. Ya da, bir başka kanıya göre, İspanyolca Pascua Florida denen, Paskalya döneminde karaya çıktığı için adını öyle koydu. 2 Nisan'daki Pascua Florida Günü bugün Florida'da resmi bir tatil günü.
Bir başka kaynağa göre Ponce de León Florida'ya ilk ayak basan Avrupalı değildi. Sebebiyse, İspanyolca bilen en az bir yerliye rastlamasıdır. Bir başka kaynaklarda ayak basan ilk Avrupalının Leif Ericson olduğu iddia edilir.
1521 yılında 2 gemiyle, rahiplerden, çiftçilerden ve soylulardan oluşan 200 adam, 50 at ve diğer evcil hayvanlarla ve tarım aletleriyle, yerleşim yeri kurma amaçlı sefere çıktı. Mürettebat Florida'nın güneybatı kıyısında karaya çıktıktan sonra Calusalar tarafından saldırıya uğradı. Omzuna saplanan zehirli bir ok tarafından yaralanan Ponce de León, Havana'ya döndükten sonra öldü. Mezarı Old San Juan Katedrali'ndedir.
2020 yılındaki George Floyd protestoları sırasında, Kolomb ile beraber sömürgeciliği başlattıkları gerekçesiyle; heykelleri protestocular tarafından tahrip edildi.
