John Bardeen

John Bardeen
John Bardeen
	John Bardeen
Doğum	John Bardeen; 23 Mayıs 1908; Madison, Wisconsin ABD
Ölüm	30 Ocak 1991 (82 yaşında); Boston, Massachusetts, ABD
Milliyet	Amerikan
Meslek	Fizikçi
Tanınma nedeni	Transistör BCS teorisi Süperiletkenlik
Ödüller	Nobel Fizik Ödülü (1956); Stuart Ballantine Madalyası (1952); Oliver E. Buckley Yoğun Madde Ödülü (1954); Ulusal Bilim Madalyası (1965); IEEE Onur Madalyası (1971); Nobel Fizik Ödülü (1972) ; Stuart Ballantine Madalyası(1952); ForMemRS (1973); Lomonosov Altın Madalyası (1987); Harold Pender Ödülü (1988)

John Bardeen, (/ bɑːrˈdiːn /; d. 23 Mayıs 1908 - ö. 30 Ocak 1991) Amerikalı bir fizikçi. Nobel Fizik Ödülü'nü iki kez alan tek kişidir: ilk olarak 1956'da transistörün icadı için William Shockley ve Walter Brattain ile; ve yine 1972'de Leon Lenon N.Cooper ve John Robert Schrieffer ile BCS teorisi olarak bilinen geleneksel süperiletkenliğin temel teorisi için çalışmalar yürütmüştür.

Çocukluğu ve gençliği

ABD'nin Wisconsin eyaletinin Madison şehrinde doğdu. Madison Central yüksek okulundan 1923'te mezun oldu. Wisconsin Üniversitesinde elektrik mühendisliği okudu. Matematik ve fizikle ilgili konular üzerine çalıştı. Elektrik mühendisliği bölümününü bitirince Chicago'daki Western Electric Company'de çalışmaya başladı. 1928'de bölümünden mezun oldu.

Kariyeri ve ölümü

1938 yılında Minnesota Üniversitesinde ders vermeye başladı. 1943 yılında Manhattan Projesine katılması istendi, ancak kabul etmedi. 1956 yılında transistörü William Shockley ve Walter Houser Brattain ile birlikte icat edip yarı iletken üzerindeki çalışmaları sayesinde Nobel Fizik ödülü kazanmıştır. 1972 yılında Leon Neil Cooper ve John Robert Schrieffer ile birlikte BCS kuramını geliştirdi ve Nobel Fizik ödülünü 2. kez alarak bunu başaran ilk kişi oldu. 1991 yılında ABD'nin Boston şehrinde kalp krizinden öldü.

BCS kuramı

Nobel Fizik Ödülünü almasını sağlayan bu kuram süperiletkenliğin önemli bir parçasıdır. Süperiletkendeki elektron çiftlerinden sistemin kuantum mekaniksel dalga fonksiyonuna kadar her şey bu kuramdaydı. Akım taşıyıcıları elektronların bağımsız değil çiftler halinde hareket etmesiydi. Bunun nedeni kristal titreşimi kuantumları alışverişi yani fonon alışverişiydi. Bu çiftlere Cooper çifti adı verildi. Fizikteki ender olaylardan birini başarmalarıyla sistemin kuantum mekaniksel dalga fonksiyonu yazıldı. İzotopetkisinin süperiletkende malzemelerin izotopları için farklı olması, kristal titreşimlerin payı olduğunu ispatlamak için önemli bir kanıttı ama izotoplar sadece kütleleri farklı atomlardı. Kütle titreşim frekansını belirleyen bir değişkendi. Elektronlar arası bir çekim gücü olabileceği gözlendi. Diğer fikir simetrisinin kendiliğinden bozulabileceğiydi. Simetrinin bozulma miktarı ise düzen parametresi ile gösteriliyordu.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.

[en.m.wikipedia.org-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.

[1]

[2]

g t d Nobel Fizik Ödülü sahipleri
1901-1925	Wilhelm Röntgen (1901) Hendrik Lorentz / Pieter Zeeman (1902) Henri Becquerel / Pierre Curie / Marie Curie (1903) John William Strutt (1904) Philipp Lenard (1905) J. J. Thomson (1906) Albert Michelson (1907) Gabriel Lippmann (1908) Guglielmo Marconi / Ferdinand Braun (1909) Johannes Diderik van der Waals (1910) Wilhelm Wien (1911) Gustaf Dalén (1912) Heike Kamerlingh Onnes (1913) Max von Laue (1914) Lawrence Bragg / William Bragg (1915) Charles Barkla (1917) Max Planck (1918) Johannes Stark (1919) Charles Édouard Guillaume (1920) Albert Einstein (1921) Niels Bohr (1922) Robert A. Millikan (1923) Manne Siegbahn (1924) James Franck / Gustav Hertz (1925)
1926-1950	Jean Perrin (1926) Arthur Compton / Charles Wilson (1927) Owen Richardson (1928) Louis de Broglie (1929) C. V. Raman (1930) Werner Heisenberg (1932) Erwin Schrödinger / Paul Dirac (1933) James Chadwick (1935) Victor Hess / Carl Anderson (1936) Clinton Davisson / George Thomson (1937) Enrico Fermi (1938) Ernest Lawrence (1939) Otto Stern (1943) Isidor Isaac Rabi (1944) Wolfgang Pauli (1945) Percy Bridgman (1946) Edward Appleton (1947) Patrick Blackett (1948) Hideki Yukava (1949) C. F. Powell (1950)
1951-1975	John Cockcroft / Ernest Walton (1951) Felix Bloch / Edward Purcell (1952) Frits Zernike (1953) Max Born / Walther Bothe (1954) Willis Lamb / Polykarp Kusch (1955) William Shockley / John Bardeen / Walter Brattain (1956) Chen Ning Yang / Tsung-Dao Lee (1957) Pavel Çerenkov / İlya Frank / İgor Tamm (1958) Emilio Segrè / Owen Chamberlain (1959) Donald A. Glaser (1960) Robert Hofstadter / Rudolf Mössbauer (1961) Lev Landau (1962) Eugene Wigner / Maria Goeppert-Mayer / Hans Jensen (1963) Charles Townes / Nikolay Basov / Aleksandr Prohorov (1964) Shin'ichirō Tomonaga / Julian Schwinger / Richard Feynman (1965) Alfred Kastler (1966) Hans Bethe (1967) Luis Alvarez (1968) Murray Gell-Mann (1969) Hannes Alfvén / Louis Néel (1970) Dennis Gabor (1971) John Bardeen / Leon Cooper / Robert Schrieffer (1972) Leo Esaki / Ivar Giaever / Brian Josephson (1973) Martin Ryle / Antony Hewish (1974) Aage Niels Bohr / Ben R. Mottelson / James Rainwater (1975)
1976-2000	Burton Richter / Samuel C. C. Ting (1976) Philip Anderson / Nevill Mott / John Van Vleck (1977) Pyotr Kapitsa / Arno Penzias / Robert Wilson (1978) Sheldon Glashow / Muhammed Abdüsselam / Steven Weinberg (1979) James Cronin / Val Fitch (1980) Nicolaas Bloembergen / Arthur Schawlow / Kai Siegbahn (1981) Kenneth Wilson (1982) Subrahmanyan Chandrasekhar / William Fowler (1983) Carlo Rubbia / Simon van der Meer (1984) Klaus von Klitzing (1985) Ernst Ruska / Gerd Binnig / Heinrich Rohrer (1986) Georg Bednorz / Alex Müller (1987) Leon Lederman / Melvin Schwartz / Jack Steinberger (1988) Norman Ramsey / Hans Dehmelt / Wolfgang Paul (1989) Jerome Friedman / Henry Kendall / Richard Taylor (1990) Pierre-Gilles de Gennes (1991) Georges Charpak (1992) Russell Hulse / Joseph Taylor (1993) Bertram Brockhouse / Clifford Shull (1994) Martin Perl / Frederick Reines (1995) David Lee / Douglas Osheroff / Robert Richardson (1996) Steven Chu / Claude Cohen-Tannoudji / William Phillips (1997) Robert Laughlin / Horst Störmer / Daniel Tsui (1998) Gerard 't Hooft / Martinus Veltman (1999) Jores Alfyorov / Herbert Kroemer / Jack Kilby (2000)
2001-günümüz	Eric Cornell / Wolfgang Ketterle / Carl Wieman (2001) Raymond Davis / Masatoshi Koshiba / Riccardo Giacconi (2002) Aleksey Abrikosov / Vitali Ginzburg / Anthony Leggett (2003) David Gross / David Politzer / Frank Wilczek (2004) Roy Glauber / John Hall / Theodor W. Hänsch (2005) John Mather / George Smoot (2006) Albert Fert / Peter Grünberg (2007) Yoichiro Nambu / Makoto Kobayashi / Toshihide Maskawa (2008) Charles Kao / Willard Boyle / George Smith (2009) Andre Geim / Konstantin Novoselov (2010) Saul Perlmutter / Adam Riess / Brian Schmidt (2011) David Wineland / Serge Haroche (2012) François Englert / Peter Higgs (2013) Isamu Akasaki / Hiroshi Amano / Shuji Nakamura (2014) Takaaki Kajita / Arthur B. McDonald (2015) David Thouless / Duncan Haldane / Michael Kosterlitz (2016) Rainer Weiss / Barry Barish / Kip Thorne (2017) Arthur Ashkin / Gérard Mourou / Donna Strickland (2018) Jim Peebles / Michel Mayor / Didier Queloz (2019) Roger Penrose / Reinhard Genzel / Andrea Ghez (2020) Giorgio Parisi / Klaus Hasselmann / Syukuro Manabe (2021) Alain Aspect / John Clauser / Anton Zeilinger (2022) Pierre Agostini / Ferenc Krausz / Anne L'Huillier (2023) John Hopfield / Geoffrey Hinton (2024) John Clarke / Michel Devoret / John M. Martinis (2025)

g t d Amerikan Fizik Topluluğu başkanları
1899-1925	Henry Augustus Rowland (1899) Albert Michelson (1901) Arthur Gordon Webster (1903) Carl Barus (1905) Edward Leamington Nichols (1907) Henry Crew (1909) William Francis Magie (1911) Benjamin Osgood Peirce (1913) Ernest Merritt (1914) Robert A. Millikan (1916) Henry Andrews Bumstead (1918) Joseph Sweetman Ames (1919) Theodore Lyman (1921) Thomas Corwin Mendenhall (1923) Dayton Miller (1925)
1926-1950	Karl Taylor Compton (1927) Henry Gale (1929) William Francis Gray Swann (1931) Paul D. Foote (1933) Arthur Compton (1934) Robert W. Wood (1935) Floyd K. Richtmyer (1936) Harrison M. Randall (1937) Lyman James Briggs (1938) John Torrence Tate (1939) John Zeleny (1940) George B. Pegram (1941) George Walter Stewart (1941) Percy Bridgman (1942) Albert W. Hull (1943) Arthur Jeffrey Dempster (1944) Harvey Fletcher (1945) Edward Condon (1946) Lee Alvin DuBridge (1947) Robert Oppenheimer (1948) Francis Wheeler Loomis (1949) Isidor Isaac Rabi (1950)
1951-1975	Charles Lauritsen (1951) John Van Vleck (1952) Enrico Fermi (1953) H. Bethe (1954) Raymond Thayer Birge (1955) E. Wigner (1956) Henry DeWolf Smyth (1957) Jesse Beams (1958) George Uhlenbeck (1959) Victor Weisskopf (1960) Frederick Seitz (1961) William Vermillion Houston (1962) John Harry Williams (1963) Robert Bacher (1964) Felix Bloch (1965) John Wheeler (1966) Charles Townes (1967) John Bardeen (1968) Luis Alvarez (1969) Edward Purcell (1970) Robert Serber (1971) Philip M. Morse (1972) Joseph Edward Mayer (1973) Wolfgang K. H. Panofsky (1974) Chien-Shiung Wu (1975)
1976-2000	William Fowler (1976) George Pake (1977) Norman Ramsey (1978) Lewis M. Branscomb (1979) Herman Feshbach (1980) Arthur Schawlow (1981) Maurice Goldhaber (1982) Robert Marshak (1983) Mildred Dresselhaus (1984) Robert R. Wilson (1985) Sidney Drell (1986) Val Fitch (1987) James A. Krumhansl (1989) Eugen Merzbacher (1990) Nicolaas Bloembergen (1991) Ernest M. Henley (1992) Donald N. Langenberg (1993) Burton Richter (1994) C. Kumar Patel (1995) Robert Schrieffer (1996) D. Allan Bromley (1997) Andrew Sessler (1998) Jerome Friedman (1999) James S. Langer (2000)
2001-günümüz	George Trilling (2001) William Brinkman (2002) Myriam Sarachik (2003) Helen Quinn (2004) Marvin Cohen (2005) John Hopfield (2006) Leo Kadanoff (2007) Arthur Bienenstock (2008) Cherry A. Murray (2009) Curtis Callan (2010) Barry Barish (2011) Robert L. Byer (2012) Michael Turner (2013) Malcolm R. Beasley (2014) Sam Aronson (2015) Homer Neal (2016) Laura Greene (2017) Roger Falcone (2018) David Gross (2019) Philip H. Bucksbaum (2020) Sylvester James Gates Jr. (2021) Frances Hellman (2022) Robert Rosner (2023)

g t d IEEE Onur Madalyası
1917–1925	Edwin H. Armstrong (1917) Ernst Alexanderson (1919) Guglielmo Marconi (1920) Reginald A. Fessenden (1921) Lee De Forest (1922) John Stone Stone (1923) Michael I. Pupin (1924)
1926–1950	Greenleaf W. Pickard (1926) Louis W. Austin (1927) Jonathan Zenneck (1928) George W. Pierce (1929) Peder Oluf Pedersen (1930) Gustave A. Ferrie (1931) Arthur Edwin Kennelly (1932) John Ambrose Fleming (1933) Stanford C. Hooper (1934) Balthasar van der Pol (1935) George Ashley Campbell (1936) Melville Eastham (1937) John H. Dellinger (1938) Albert G. Lee (1939) Lloyd Espenschied (1940) Alfred N. Goldsmith (1941) Albert H. Taylor (1942) William Wilson (1943) Haraden Pratt (1944) Harold H. Beverage (1945) Ralph Hartley (1946) Lawrence C. F. Horle (1948) Ralph Bown (1949) Frederick Terman (1950)
1951–1975	Vladimir Zworykin (1951) Walter Ransom Gail Baker (1952) John Milton Miller (1953) William Littell Everitt (1954) Harald T. Friis (1955) John V. L. Hogan (1956) Julius Adams Stratton (1957) Albert W. Hull (1958) Emory Leon Chaffee (1959) Harry Nyquist (1960) Ernst Guillemin (1961) Edward Victor Appleton (1962) George C. Southworth and John Hays Hammond Jr. (1963) Harold A. Wheeler (1964) - (1965) Claude Elwood Shannon (1966) Charles H. Townes (1967) Gordon K. Teal (1968) Edward Ginzton (1969) Dennis Gabor (1970) John Bardeen (1971) Jay W. Forester (1972) Rudolf Kompfner (1973) Rudolf Kalman (1974) John Robinson Pierce (1975)
1976–2000	- (1976) H. Earle Vaughan (1977) Robert Noyce (1978) Richard Bellman (1979) William Shockley (1980) Sidney Darlington (1981) John Tukey (1982) Nicolaas Bloembergen (1983) Norman F. Ramsey (1984) John Roy Whinnery (1985) Jack Kilby (1986) Paul Lauterbur (1987) Calvin Quate (1988) C. Kumar Patel (1989) Robert G. Gallager (1990) Leo Esaki (1991) Amos E. Joel, Jr. (1992) Karl Johan Åström (1993) Alfred Y. Cho (1994) Lütfi A. Zade (1995) Robert Metcalfe (1996) George H. Heilmeier (1997) Donald Pederson (1998) Charles Concordia (1999) Andrew Grove (2000)
2001–2025	Herwig Kogelnik (2001) Herbert Kroemer (2002) Nick Holonyak (2003) Tadahiro Sekimoto (2004) James Flanagan (2005) James D. Meindl (2006) Thomas Kailath (2007) Gordon Moore (2008) Robert H. Dennard (2009) Andrew Viterbi (2010) Morris Chang (2011) John L. Hennessy (2012) Irwin M. Jacobs (2013) B. Jayant Baliga (2014) Mildred Dresselhaus (2015) G. David Forney, Jr. (2016) Kees Schouhamer Immink (2017) Bradford W. Parkinson (2018) Kurt E. Petersen (2019) Chenming Hu (2020) Jacob Ziv (2021) Esad M. Madni (2022) Vinton G. Cerf (2023) Robert E. Kahn (2024) Henry Samueli (2025)