Jean-Bédel Bokassa
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Kasım 2025) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Jean-Bédel Bokassa | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bokassa (1970) | |||||||||
| Orta Afrika İmparatoru | |||||||||
| Hüküm süresi | 4 Aralık 1976 - 21 Eylül 1979 | ||||||||
| Taç giymesi | 4 Aralık 1977 | ||||||||
| Önce gelen | İmparatorluk kuruldu Kendisi (başkan olarak) | ||||||||
| Sonra gelen | İmparatorluk kaldırıldı David Dacko (başkan olarak) II. Bokassa (veliaht olarak) | ||||||||
| Başbakan | Ange-Félix Patassé Henri Maïdou | ||||||||
| 2. Orta Afrika Cumhuriyeti Başkanı | |||||||||
| Hüküm süresi | 1 Ocak 1966 – 4 Aralık 1976 | ||||||||
| Taç giymesi | 31 Aralık 1965 | ||||||||
| Önce gelen | David Dacko | ||||||||
| Sonra gelen | Kendisi (imparator olarak) | ||||||||
| Başbakan | Elisabeth Domitien Ange-Félix Patassé | ||||||||
| Doğum | 22 Şubat 1921 Bobangui, Ubangi-Chari, Fransız Ekvator Afrikası (şimdi Orta Afrika Cumhuriyeti) | ||||||||
| Ölüm | 3 Kasım 1996 (75 yaşında) Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti | ||||||||
| Eş(ler)i |
| ||||||||
| Çocuk(lar)ı | |||||||||
| |||||||||
| Hanedan | Bokassa
Askeri kariyer | ||||||||
| Bağlılığı | |||||||||
| Branşı | |||||||||
| Hizmet yılları | 1939-1979 | ||||||||
| Rütbesi | Mareşal | ||||||||
| Çatışma/savaşları | |||||||||
| Ödülleri | |||||||||
| İmza | |||||||||
 | |||||||||
| |||||||||
Jean-Bédel Bokassa (1976'da Salah Eddine Ahmed Bokassa) (22 Şubat 1921 - 3 Kasım 1996), Afrikalı askeri önder, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başkanı (1966-1977) ve Orta Afrika İmparatorluğu'nun kendi kendini atayan imparatoru (1977-1979).
Bir köy başkanının oğlu ve milliyetçi önder Barthelemy Bogonda'nın yeğeniydi. 1939'da Fransız ordusuna girmeden önce yerel misyoner okullarında eğitim gördü. Fransızların Çinhindi'nde giriştikleri çatışmalarda üstün başarı göstererek Légion d'honneur ve Croix de Guerre nişanlarıyla ödüllendirildi. 1961'de yüzbaşı oldu.
Başkan David Dacko'nun isteği üzerine, bağımsızlığına yeni kavuşan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ordusuna komuta etmek için Fransız kuvvetlerinden ayrıldı. Ama yüksek askeri konumunu 1966'da Dacko'yu devirmek için kullandı ve kendini cumhurbaşkanı ilan etti. Görevi sırasında iç ve dış politikasının baskıcı ve bir günü öbürüne uymayan niteliğiyle tanındı. Yönetimi boyunca hükûmet görevlileri sürekli değiştirildi ve başkanın yetkileri gittikçe artırıldı.
1977'de Bokassa, hayran olduğu Napolyon'u taklit ederek I. Bokassa adıyla taç giydi ve cumhuriyetin adını Orta Afrika İmparatorluğu olarak değiştirdi. Ama, kısa süren saltanatı Fransa'nın da desteklediği askeri bir darbeyle sona erdi. Darbeden sonra cumhuriyet yeniden kuruldu ve Eylül 1979'da Dacko yeniden başkanlığa getirildi. Bokassa ise Fildişi Sahili'ne sürgüne gitti.
Bokassa, yönetimi boyunca Fransa'yla çoğunlukla iyi ilişikiler kurduysa da, sürgündeyken düş kırıklığına uğradı. 1980'de bir Fransız gazetesine, Fransa cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing'e armağan ettiği elmaslar konusunda açıklamada bulunması, Fransa ile Fildişi Sahili arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. Bu durumun Giscard'ın sonraki seçimlerde uğradığı yenilgiyi de etkilediği sanılmaktadır.
Sonradan Fransa'ya giden Bokassa, ülkesinde, gıyabında yargılanarak ölüm cezasına çarptırıldı. Eylül 1986'da ülkesine döndüğünde tutuklandı ve işkence, adam öldürmek, yamyamlık, zimmetine para geçirmeyi de içeren çeşitli suçlardan yeniden yargılandı.
Haziran 1987'de, yeterli kanıt bulunamadığı için yamyamlık suçlamasından aklandı, ama işkenceyle adam öldürmek ve zimmetine para geçirmek suçlarından ikinci kez ölüm cezasına çarptırıldı.[1][2] Avukatlarının Yüksek Mahkeme'ye başvurması üzerine cezası 1988'de ömür boyu hücre hapsine çevrildi. Ağustos 1993'te çıkarılan genel afla serbest bırakıldı, 1996'da kalp krizi geçirerek öldü. Bokassa'nın 17 karısı ve 50 çocuğu vardı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Christenson 1991, s. 37.
- ^ "Built For Designers & Developers". Americancivilrightsreview.com. 22 April 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 June 2014.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: David Dacko |
Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı 1966 - 1976 |
Sonra gelen: İmparatorluk ilan edildi |
| Önce gelen: ' |
Orta Afrika İmparatoru 1976 - 1979 |
Sonra gelen: David Dacko (Cumhurbaşkanı) |
