Hyalüronik asit
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ağustos 2020) |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Hyalüronik Asit | |
|---|---|
| |
| Kimyasal adı | Hyalüronik Asit |
| Kimyasal formül | (C14H21NO11)n |
| CAS numarası | 9004-61-9 |
Hyalüronik asit, (Yunanca "cam" anlamına gelen hyalos kelimesinden türetilmiştir; aynı zamanda hyalüronan ya da hyalüronat olarak da bilinir, HA olarak kısaltılır) bağlayıcı özellik taşıyan bir tür polimer; anyonik, uzun polisakkaritler içeren glikozaminoglikandır. Hücre dışı matriksin ana bileşenlerindendir. İnsan vücudunda (yaklaşık 15-20 gr civarında) belirli birtakım (genellikle sinir) dokularında; yüksek miktarda gözün vitröz sıvısında bulunur. Aynı zamanda, A grubu streptokok (prokaryotik) bakterilerin yapısında toksik etkilere sahip bir strüktürde bulunur.
İnsan vücudundaki görevi daha çok gelişim, iyileştirme ve bakım üzerine kuruludur. Dokularda bulunduğu için cildin esnekliğini korumakta, stabil bir durumda tutma ve kollajen liflerinin oluşumunda bakım görevi üstlenir; çünkü bu liflerin eksikliği binaen cildin esnekliğine olumsuz etki eder. Sperm asiti olarak da bilinir. Spermin yumurtaya tutunmasını sağlar. Zaten hyal uronic asit adını da buradan alır.[1]
Yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]1930 yılında Karl Meyer, laboratuvarında yapmış olduğu araştırmalar sonucu bileşiğin özelliklerini listeledi. Yapısının 25,000 disakkaritin bir uzunluk içerisinde birbirlerini tekrarlamasından oluşan bir polimer olduğunu gördü. Stabil bir enerjiye sahip olduğunu da keşfetti.
Sentezi
[değiştir | kaynağı değiştir]Integral protein sınıfından (HAS) hyalüronan sentazdan, membran enziminden sentezlenir.
Degradasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Enzimler sınıfından olan hyalüronidaz tarafından degredasyona uğrar.
Tıptaki yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hyalüronik asit, tıpta dejeneratif eklem hastalığının (osteoartrit) tedavisinde kullanılır, tıptaki bu kullanımı tam olarak kanıtlanmamış da olsa tecrübeler sonucu hastalığın yol açtığı şiddetli eklem ağrılarının tedavisinde indikasyon olarak belirlenmiştir.
Kanser
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı kanser türlerinde prognoz görevinde kullanılır. Göğüs kanseri ve prostat gibi hastalıklarda (organizmanın sahip olduğu hastalığın meydana getirdiği antijen üzerinden) biomarker (antijen üzerinden hastalığın prognozunu tahmin etme) fonksiyonu görür.
Ameliyat sonrası (özellikle katarakt ameliyatından sonra) nesiç (doku) iyileştirmeye yönelik cerrahide indükleme görevinde kullanılır.
Doku iyileşmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Epidermisin epitelizasyon vetiresinde (olumlu yönde) kritik etkilere sahiptir.
Kozmetik
[değiştir | kaynağı değiştir]Kozmetikte daha çok cilt-bakım ürünlerinde bulunur.