Hiperplazi
Hiperplazi ya da hipergenezis bir doku ya da organın büyüklüğünün hücrelerinin sayısındaki artış sebebiyle artmasıdır. Hücrelere, daha çok üretmeleri için aşırı çoğalmaları yönünde gelen uyarıların sonucunda beliren bir adaptasyon biçimidir. Uyarılardan etkilenen hücrelerin sayısı artar, bu hücrelerin oluşturduğu doku ve organlar büyür. Hiperplazi, DNA sentezi yapabilen (mitozla çoğalabilen) hücre türlerinde olanaklıdır. Hiperplazilerin büyük bölümü hormonal stimülasyonların sonucu gerçekleşir. Reversibl bir süreçtir; uyaranların kesilmesiyle birlikte hiperplazi de geriler, organ normale döner.[1][2][3][4]
Çoğunlukla hipertrofi ile karıştırılır ancak hipertrofi hücrelerinin büyüklüğündeki artıştan kaynaklı doku büyümesiyken hiperplazi hücre sayısındaki artıştan kaynaklı doku büyümesidir. Örneğin gebe annelerin memelerindeki büyüme hiperplazi kökenlidir, atletlerin kaslarındaki aşırı gelişme ise hipertrofiye örnektir. Hipertrofi ve hiperplazi, atrofi karşıtı olgulardır.
Fizyolojik hiperplazi türleri[1][2][3]
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gebelikte ve laktasyon süresince güçlü östrojen stimülasyonu nedeniyle meme bezlerinde oluşan hiperplazi (laktasyon sonlanınca memeler normale döner)
- Gebe uterusun büyümesi (hipertrofi ile birliktedir)
Patolojik hiperplazi türleri[1][2][3]
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sirozda ya da östrojen verilen erkek hastalarda memelerin büyümesi (jinekomasti)
- Menopoza giren kadınlardaki endometrial hiperplazi
- Kanda ACTH düzeyi yükselmesine bağlı sürrenal korteks hiperplazileri
- hTSH artışına bağlı tiroid hiperplazisi (Graves hastalığı)
- Böbrek yetmezliğindeki paratiroid hiperplazisi
Kompanzasyon hiperplazisi türleri[2][3][4]
[değiştir | kaynağı değiştir]- İnfeksiyonlarda bölgesel lenf düğümlerinin büyümesi
- İnfeksiyonlarda kemik iliği myelositik seri hücrelerinin hiperplazisi
- Kanamalı hastalıklarda artan eritropoietin etkisiyle kemik iliğinde oluşan normoblast (eritroblast) hiperplazisi
- Mesane infeksiyonlarında mukozanın kalınlaşması
 | Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- ^ a b c d Goldblum JR, McKenney JK, Lamps LW, Myers JL. Rosai and Ackerman's Surgical Pathology. 11th edt., Elsevier, Philadelphia, 2018
- ^ a b c d Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019