Hidroksiapatit
 Matriks üzerindeki hidroksiapatit kristalleri | |
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | Fosfat minerali Apatit grubu |
| Formül (tekrarlayan birim) | Ca 5(PO 4) 3OH |
| IMA sembolü | Hap[1] |
| Strunz sınıflandırması | 8.BN.05 |
| Kristal sistemi | Hegzagonal |
| Kristal sınıfı | Dipiramidal (6/m) H-M sembolü (6/m) |
| Kristal ikizlenme | P63/m |
| Kristal yapı | a = 9,41 Å, c = 6,88 Å; Z = 2 |
| Kimyasal Özellikler | |
| Molekül kütlesi | 502,31 g/mol |
| Renk | Renksiz, beyaz, gri, sarı, sarımsı yeşil |
| Kristal biçimi | Tablo kristalleri ve dikitler, nodüller, kristalimsi ila masif kabuklar halinde |
| Dilinim | {0001} ve {1010}'de zayıf |
| Kırık | Konkoidal |
| Özgül dayanım | Kırılgan |
| Mohs sertliği | 5 |
| Luster | Camsı ila yarı reçineli, topraksı |
| Çizgi rengi | Beyaz |
| Saydamlık | Şeffaf ila yarı saydam |
| Bağıl yoğunluk | 3,14–3,21 (ölçülen), 3,16 (hesaplanan) |
| Optik özellikler | Tek eksenli (−) |
| Kırılma indisi | nω = 1,651 nε = 1,644 |
| Çift kırılma | δ = 0,007 |
| Kaynakça | [2][3][4] |
Hidroksilapatit (Kimyasal formül: Ca10(PO4)6(OH)2), kalsiyum apatitin doğada bulunan mineral formudur. Hem doğal yollarla hem de sentetik olarak üretilebilen mineral, diş minesi ve dentin tabakası ile kemiklerde bulunur. Günümüzde kemik yerine kullanılabilen bir materyaldir.[5][6]
Kimyasal ve fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Oksijen ile tepkimeye girmediği için yanmaz. Mohs sertlik skalasında 5 skoruna sahiptir. Esnekliği az, neredeyse tamamen kırılgandır. Biyoaktif yapıda bir biyomateryaldir. Tatsız ve kokusuzdur. Organik çözücülerde çözünmez. Asit çözücüler hariç inorganik çözücülerde de çözünmez. Hidroksil iyonlarıyla (asit) yapı taşlarına ayrışabilir.[7]
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Hidroksilapatit, bir kural dahili içinde sulu çözeltiye dökme yolu ile üretilir. Örneğin: pH değeri 11-12 olan Kalsiyum nitrat (Ca(NO3)2) çözeltisine Amonyumfosfat ((NH4)HPO4) dökülerek.[5][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3): 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ "Hydroxylapatite". Mindat.org.
- ^ "Hydroxylapatite Mineral Data". WebMineral.com.
Mineralogy Database
- ^ Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W.; Nichols, Monte C., (Ed.) (2000). "Hydroxylapatite". Handbook of Mineralogy (PDF). IV (Arsenates, Phosphates, Vanadates). Chantilly, VA, US: Mineralogical Society of America. ISBN 978-0962209734. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ağustos 2010.
- ^ a b Hasret, Erdem (13 Temmuz 2010). "Hidroksiapatit Sentezi, Karakterizasyonu Ve Adsorban Özelliğinin İncelenmesi"11 Ekim 2025.
- ^ "Hydroxyapatite: What is its function in bone?". www.medicalnewstoday.com (İngilizce). 14 Ekim 2022. 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2025.
- ^ Mohd Pu'ad, N.A.S.; Abdul Haq, R.H.; Mohd Noh, H.; Abdullah, H.Z.; Idris, M.I.; Lee, T.C. (21 Nisan 2020). "Synthesis method of hydroxyapatite: A review". Materials Today: Proceedings. 29: 233–239. doi:10.1016/j.matpr.2020.05.536. ISSN 2214-785311 Ekim 2025.
- ^ Cox, Sophie C.; Walton, Richard I.; Mallick, Kajal K. (3 Ocak 2015). "Comparison of techniques for the synthesis of hydroxyapatite". Bioinspired, Biomimetic and Nanobiomaterials. 4 (1): 37–47. doi:10.1680/bbn.14.00010. ISSN 2045-985811 Ekim 2025.
