Herbert Hans Haupt
Herbert Hans Haupt | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 21 Aralık 1919 |
| Ölüm | 8 Ağustos 1942 (22 yaşında) |
| Çocuk(lar) | 1 |
Herbert Hans Haupt (d. 21 Aralık 1919 – ö. 8 Ağustos 1942), II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası adına ajanlık yaptığı gerekçesiyle idam edilmiş Alman asıllı bir ABD vatandaşıydı.
İlk yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Almanya'nın Stettin kentinde Hans Max Haupt ve Erna Haupt (Fröhling)'in çocuğu olarak dünyaya geldi. Hans Haupt bir I. Dünya Savaşı gazisi olarak, iş bulup yerleşmek için 1923 yılında Chicago'ya, Illinois şehrine geldi. Karısı ve çocuğu da 1925 yılında Amerika'ya, Hans'ın yanına yerleşti. Hans ve Erna 1930 yılında Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olunca, Herbert da ebeyevn durumundan vatandaşlığa hak kazandı. Herbie önce Lane Lisesi'ni bitirdi sonra da Simpson Optical Company'de optisyen çırağı olarak çalışmaya başladı.
II. Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]1941 yılında Herbie Haupt ve arkadaşları Wolfgand Wergin ve Hugo Trösken ile birlikte bir dünya turuna çıkmaya karar verdiler. Trösken ABD-Meksika sınırından eksik evrak gerekçesi ile geri çevrildi, Haupt ve Wergin ise yola devam ettiler. İkisinin de Amerikan Pasaportu yoktu ama ikisi de Meksiko (Mexico City)'deki Alman Konsolosluğundan birer Alman Pasaportu almayı başardılar. Çift önce Japonya'ya gitti. Burada, Fransa'ya nakliyat yapan bir Alman yük gemisinde çalışmaya başladılar. Haupt ve Wergin Fransa'ya vardıklarında ABD ve Almanya arasında savaş patlak vermişti. Haupt, Almanya'da büyükannesinin Stettin'deki evinde kalmaya başladı.
Haupt, gemide gözcü olarak hizmet ederken bir İngiliz savaş gemisini spotlar ile işaret edip yerini belli etiğinden ötürü, Almanlar tarafından bir Metal Haç ile ödüllendirilmişti. Arkadaşı Wergin orduya alındı. Haupt'un ise sabotajçı olarak hizmet etmesi için ABD'ye geri gönderilmesine karar verildi.
Pastorius Operasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Pastorius Operasyonu çerçevesinde 12 İngilizce konuşan Alman, Brandenburg Sabotaj Okulu'nda eğitildi. 8 tanesi yetiştirilip U-Botlar ile Amerika Birleşik Devletleri'ne, savaş fabrikalarını sabote etmeleri için götürüldü. Haupt ve beraberindeki üç kişi 17 Haziran 1942'de Florida'nın Ponte Vedra sahilinde karaya indirildi. Diğer dört kişi ise Long Island'a götürüldü. Haupt burada bir Jacksonville trenine binerek Şikago'daki evine ailesini ve kız arkadaşını görmeye gitti. Long Island'daki dört kişi ise eylemin neticelerinden korkup FBI'a teslim oldu ve her şeyi itiraf etti. Bu sırada Şikago'da bulunan Haupt ve ailesi 27 Haziran tarihinde tutuklanıp gözaltına alındı. Erna 1946, baba Hans ise 1957 yılında Almanya'ya iade edildi.
Duruşma ve ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Herbert Haupt ve beraberindeki 7 "U-Bot" yolcusu yargılanmak için Washington'a, askeri mahkemeye gönderildi. Tamamı düşmana ajanlık etmekten suçlu bulundu ve eylemi gerçekleştirmemiş olmalarına rağmen ölüm cezasına çarptırıldılar. Eylemi itiraf eden iki kişi daha hafif bir cezaya çarptırılarak 1947 yılında sınırdışı edildi. Kalan altı kişi; Herbert Hans Haupt, Edward Kerling, Hermann Neubauer, Werner Thiel, Heinrich Heinck ve Richard Quirin 8 Ağustos 1942 tarihinde Washington'da elektrikli sandalye ile idam edildi. Bu olay, tarihe elektrikli sandalye ile bir defada en çok kişinin öldürülmesi olarak geçiyordu.
Genç Haupt idamdan biraz önce bitkin düştü ama daha sonra kendini toparladı ve görgü tanıklarınca "gerçek bir erkek" gibi öldüğü kayda geçirildi. Haupt'un sandalyede can vermesi 7 dakika sürdü. Babasına teslim edilen son mektubunda, "Bu seni çok üzmesin, tamamen masum olan aileme ve arkadaşlarıma, en üzücüsü de anneme acı ve kederden başka bir şey veremedim."
Haupt'un cenazesi diğer beş kişi ile birlikte Blue Pains D.C'deki Potters Field mezarlığına götürüldü. Mezarlar aslında üzerinde sayı bulunan tahta bordlar şeklinde yapılmıştı ancak 1982 yılında mezarlara küçük hatıralar ve işaretler bırakılmasına izin verildi. Daha sonra hükûmet bunu tekrar yasakladı ve bugün bu altı kişinin mezarları çitten bir bölgede bulunup, kendilerine ait bir iz veya işaret taşımamaktadır.
Günümüz ile ilgisi
[değiştir | kaynağı değiştir]11 Eylül saldırılarının ardından ABD Devlet Başkanı George W. Bush askeri mahkemelerin tekrar ABD vatandaşlarını yargılama yetkisine sahip olması için girişimlerde bulundu. Haupt halen, üst düzey bir mahkemede yargılanıp idama çarptırılan tek ABD vatandaşıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- They Came to Kill kitabı. Yazarı: Eugene Rachlis, 1961 tarihli. Random House yayınlarından çıktı.
- Shadow Enemies kitabı. Yazarı: Scott Gordon, 2002 tarihli.Lyons Press yayınlarından çıktı.
- Saboteurs, Nazi Raid on America kitabı. 2004 tarihli.Yazarı: Alfred Knopf
- In Time of War, kitabı.Yazarı: Pierce O'Donnell. 2005 tarihli.The New Press yayınlarından yayınlarından çıktı.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Herbert Hans Haupt'un fotoğrafı 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
