Hatmiyye
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Aralık 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Hatmiyye Seyyid Muhammed Osman el-Mirghani el-Hatim tarafından kurulan bir sufi tarikatıdır. Hatmiyye, Sudan, Eritre ve Etiyopya'daki en büyük sufi tarikatıdır.[1] Mısır, Çad, Suudi Arabistan, Somali, Uganda, Yemen ve Hindistan'da da takipçileri vardır.
Mekke'deki Haram camisinin imamı ve müftü olan Seyyid Abdullah el-Mirghani el-Mahcub'un torunu Seyyid Muhammed Osman el-Mirghani el-Hatim tarafından kurulmuştur.
Hatmiyye beş diğer tarikatın sentezi olarak kurulmuştur: Nakşibendilik, Kadirîlik, Şazaliyye, Cunaidiyye ve Mirghaniyye. Mirghaniyye de zaten es-Seyyid veya Abdullahi el-Mirghani el-Mahcub tarafından kurulmuştur.
Seyyid el-Hatim Hicaz'daki Taif'te doğdu ve Mekke'de gömüldü. el-Hatim, Seyyid Ahmed bin İdris el-Fasi'nin de aralarında bulunduğu Mekke'de zamanının önde gelen İslam âlimlerinden eğitimini aldıktan sonra yirmi beş yaşında seyahatlerine başladı.
Onun soyu, el-Cabarti'nin ünlü Acayib el-Athar kitabında belirtildiği gibi, torunu Hüseyin aracılığıyla İslam peygamberi Muhammed'e kadar uzanır .
el-Hatim, yerel topluluklarla birlikte yaşadığı Sudan, Eritre, Mısır ve Etiyopya'da önemli miktarda zaman geçirmiş, Arap dilinin ve İslam dininin öğretilerinin bu bölgelerdeki insanlara organize bir yapı içinde tanıtılmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu toplulukların çoğu o dönemlerde büyük ölçüde izole ve organize eğitimden yoksundu.
Başarıları arasında Afrika Boynuzu'ndaki kadınların eğitimi için ilk okulu kurma önceliği vardı.
Alimleri tarafından övüldüğü gibi hem şeriat hem de hakikat ilimlerinin yanı sıra İbrahimi dinler hakkında geniş bir bilgi birikimine, (bazıları Etiyopya ve Mısır'a geldiğinde zaten uygulanıyordu) olağanüstü bir dil yeteneği ve bilgisi olan bir adamdı. Bu yetenekler onun 30'dan fazla kitap ve makale yazmasına izin verdi. Yazıları, Tac el-Tefsir kitabında Kuran ayetlerinin bir açıklamasını, peygamber Muhammed'in doğum hikâyesinin özlü ve kusursuz bir açıklamasını ve peygamber Muhammed'in niteliklerini ve övgülerini anlatan 112'den fazla edebi şiir içeriyordu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "MÎRGANİYYE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
 | İslam ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Tasavvuf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |