Hans von Euler-Chelpin - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kaynakça
  • 2 Dış bağlantılar

Hans von Euler-Chelpin

  • العربية
  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Беларуская
  • Български
  • বাংলা
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • 한국어
  • Latina
  • Bahasa Melayu
  • مازِرونی
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Slovenčina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • მარგალური
  • Yorùbá
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hans von Euler-Chelpin
Doğum15 Şubat 1873(1873-02-15)
Augsburg, Bavyera Krallığı
Ölüm6 Kasım 1964 (91 yaşında)
Stockholm, İsveç
Milliyetİsveç
EğitimBerlin Üniversitesi
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (1929)
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarStockholm Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Hermann Emil Fischer

Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin (d. 15 Şubat 1873, Augsburg - ö. 6 Kasım 1964, Stockholm) Alman asıllı İsveçli biyokimyacı. 1929 yılında, Arthur Harden ile birlikte, "şekerin fermantasyonu ve fermantatif enzimler üzerine araştırmaları için" Nobel Kimya Ödülü'ne nail olmuştur.[1]

1902 yılında İsveç vatandaşlığına geçmiştir. Buna rağmen I. Dünya Savaşı'nda Alman Ordusu'nda görev yapmaya hazır olduğunu bildirmiş, bunun üzerine 1915 yılında hava kuvvetlerine katılmıştır.[2]

1906-1941 yıllarında Stockholm Üniversitesi'nde genel ve organik kimya profesörü ve 1938-1948 yıllarında üniversitenin organik-kimyasal araştırmalar enstitüsünde direktör olarak görev yaptı.

1914'te alkolik fermatasyon ve maya kimyası üzerine bir kitabı yayımlandı.[3] George de Hevesy ile birlikte icat ettikleri yeni bir teknikle etiketli bileşikler kullanarak, 1935 yılının sonlarında tümör biyokimyası ve özellikle tümörlerdeki nükleik asitleri araştırdı.[3]

Bir koenzim olan NAD+ ilk kez Britanyalı biyokimyacılar Arthur Harden ve William Youndin tarafından 1906 yılında keşfedildi.[4] Ardından, von Euler-Chelpin, fermantasyonun kimyasını açıklığa kavuşturmak için, sürecin her bir fazındaki substratların tanımlanması gerektiğinin farkına varmış ve bu konuda çalışmalar yapmıştır. Bu araştırmaların sonunda hücresel biyolojide oksidasyon/redüksiyon sürecinden sorumlu enzimlerin aktifleşmesi için bir koenzimin olması gerektiğini belirlemiştir.[2]

İki kez evlenen von Euler-Chelpin, ilk evliliğini kimyager Per Teodor Cleve'ın kızı botanikçi ve jeolog Astrid Cleve ile yapmıştır. Bu evliliğinden beş çocuğu, ikinci evliliğinden ise dört çocuğu olmuştur.[3] İlk evliliğinden olan çocuklarından Ulf von Euler, 1970 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Nobel Kimya Ödülü 1929. Nobel Foundation. Nobelprize.org/Nobel Kimya Ödülü 1929 6 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 16.01.2010 (İngilizce)
  2. ^ a b Laylin K. James. Nobel laureates in chemistry, 1901-1992. s. 175-180. Tam metin
  3. ^ a b c Hans von Euler-Chelpin, The Kimya Ödülü 1929. Nobel Foundation. Nobelprize.org/Euler-chelpin biyografisi 11 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 16.01.2010 (İngilizce)
  4. ^ Harden, A (Ekim 1906). "The Alcoholic Ferment of Yeast-Juice". Proceedings of the Royal Society of London. 78 (526) (Series B, Containing Papers of a Biological Character bas.). ss. 369-375. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Hans von Euler-Chelpin – Nobel ödülü biyografisi5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  • Biography Nordisk familjebok, 2nd ed. (1907)13 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İsveççe
  • g
  • t
  • d
Nobel Kimya Ödülü sahipleri
1901-1925
  • Jacobus van 't Hoff (1901)
  • Emil Fischer (1902)
  • Svante Arrhenius (1903)
  • William Ramsay (1904)
  • Adolf von Baeyer (1905)
  • Henri Moissan (1906)
  • Eduard Buchner (1907)
  • Ernest Rutherford (1908)
  • Wilhelm Ostwald (1909)
  • Otto Wallach (1910)
  • Marie Curie (1911)
  • Victor Grignard / Paul Sabatier (1912)
  • Alfred Werner (1913)
  • Theodore Richards (1914)
  • Richard Willstätter (1915)
  • 1916
  • 1917
  • Fritz Haber (1918)
  • 1919
  • Walther Nernst (1920)
  • Frederick Soddy (1921)
  • Francis Aston (1922)
  • Fritz Pregl (1923)
  • 1924
  • Richard Zsigmondy (1925)
1926-1950
  • Theodor Svedberg (1926)
  • Heinrich Wieland (1927)
  • Adolf Windaus (1928)
  • Arthur Harden / Hans von Euler-Chelpin (1929)
  • Hans Fischer (1930)
  • Carl Bosch / Friedrich Bergius (1931)
  • Irving Langmuir (1932)
  • 1933
  • Harold Urey (1934)
  • Frédéric Joliot-Curie / Irène Joliot-Curie (1935)
  • Peter Debye (1936)
  • Norman Haworth / Paul Karrer (1937)
  • Richard Kuhn (1938)
  • Adolf Butenandt / Lavoslav Ružička (1939)
  • 1940
  • 1941
  • 1942
  • George de Hevesy (1943)
  • Otto Hahn (1944)
  • Artturi Virtanen (1945)
  • James Sumner / John Northrop / Wendell Stanley (1946)
  • Robert Robinson (1947)
  • Arne Tiselius (1948)
  • William Giauque (1949)
  • Otto Diels / Kurt Alder (1950)
1951-1975
  • Edwin McMillan / Glenn T. Seaborg (1951)
  • Archer Martin / Richard Synge (1952)
  • Hermann Staudinger (1953)
  • Linus Pauling (1954)
  • Vincent du Vigneaud (1955)
  • Cyril Hinshelwood / Nikolay Semyonov (1956)
  • Alexander Todd (1957)
  • Frederick Sanger (1958)
  • Jaroslav Heyrovský (1959)
  • Willard Libby (1960)
  • Melvin Calvin (1961)
  • Max Perutz / John Kendrew (1962)
  • Karl Ziegler / Giulio Natta (1963)
  • Dorothy Hodgkin (1964)
  • Robert Woodward (1965)
  • Robert S. Mulliken (1966)
  • Manfred Eigen / Ronald Norrish / George Porter (1967)
  • Lars Onsager (1968)
  • Derek Barton / Odd Hassel (1969)
  • Luis Leloir (1970)
  • Gerhard Herzberg (1971)
  • Christian Anfinsen / Stanford Moore / William Stein (1972)
  • Ernst Otto Fischer / Geoffrey Wilkinson (1973)
  • Paul Flory (1974)
  • John Cornforth / Vladimir Prelog (1975)
1976-2000
  • William Lipscomb (1976)
  • Ilya Prigogine (1977)
  • Peter Mitchell (1978)
  • Herbert Brown / Georg Wittig (1979)
  • Paul Berg / Walter Gilbert / Frederick Sanger (1980)
  • Kenichi Fukui / Roald Hoffmann (1981)
  • Aaron Klug (1982)
  • Henry Taube (1983)
  • Bruce Merrifield (1984)
  • Herbert A. Hauptman / Jerome Karle (1985)
  • Dudley Herschbach / Yuan T. Lee / John Polanyi (1986)
  • Donald Cram / Jean-Marie Lehn / Charles Pedersen (1987)
  • Johann Deisenhofer / Robert Huber / Hartmut Michel (1988)
  • Sidney Altman / Thomas Cech (1989)
  • Elias Corey (1990)
  • Richard Ernst (1991)
  • Rudolph Marcus (1992)
  • Kary Mullis / Michael Smith (1993)
  • George Olah (1994)
  • Paul Crutzen / Mario Molina / Sherwood Rowland (1995)
  • Robert Curl / Harry Kroto / Richard Smalley (1996)
  • Paul D. Boyer / John E. Walker / Jens Skou (1997)
  • Walter Kohn / John Pople (1998)
  • Ahmed Zewail (1999)
  • Alan Heeger / Alan MacDiarmid / Hideki Shirakawa (2000)
2001-günümüz
  • William Knowles / Ryōji Noyori / Barry Sharpless (2001)
  • John Fenn / Koichi Tanaka / Kurt Wüthrich (2002)
  • Peter Agre / Roderick MacKinnon (2003)
  • Aaron Ciechanover / Avram Hershko / Irwin Rose (2004)
  • Robert Grubbs / Richard Schrock / Yves Chauvin (2005)
  • Roger Kornberg (2006)
  • Gerhard Ertl (2007)
  • Osamu Shimomura / Martin Chalfie / Roger Tsien (2008)
  • Venkatraman Ramakrishnan / Thomas A. Steitz / Ada Yonath (2009)
  • Richard Heck / Akira Suzuki / Ei-ichi Negishi (2010)
  • Dan Şehtman (2011)
  • Robert Lefkowitz / Brian Kobilka (2012)
  • Martin Karplus / Michael Levitt / Arieh Warshel (2013)
  • Eric Betzig / Stefan Hell / William Moerner (2014)
  • Tomas Lindahl / Paul Modrich / Aziz Sancar (2015)
  • Jean-Pierre Sauvage / Fraser Stoddart / Bernard L. Feringa (2016)
  • Jacques Dubochet / Joachim Frank / Richard Henderson (2017)
  • Frances Arnold / Gregory Winter / George Smith (2018)
  • John Goodenough / Stanley Whittingham / Akira Yoshino (2019)
  • Emmanuelle Charpentier / Jennifer Doudna (2020)
  • David MacMillan / Benjamin List (2021)
  • Carolyn R. Bertozzi / Morten Meldal / Barry Sharpless (2022)
  • Moungi Bawendi / Louis Brus / Aleksey Yekimov (2023)
  • David Baker / Demis Hassabis / John M. Jumper (2024)
  • Omar M. Yaghi / Richard Robson / Susumu Kitagawa (2025)
  • g
  • t
  • d
İsveçli Nobel Ödülü sahipleri
Kimya
  • 1903: Svante Arrhenius
  • 1926: Theodor Svedberg
  • 1929: Hans von Euler-Chelpin
  • 1948: Arne Tiselius
  • 2015: Tomas Lindahl
Edebiyat
  • 1909: Selma Lagerlöf
  • 1916: Verner von Heidenstam
  • 1931: Erik Axel Karlfeldt (ölümünden sonra)
  • 1951: Pär Lagerkvist
  • 1966: Nelly Sachs
  • 1974: Eyvind Johnson / Harry Martinson
  • 2011: Tomas Tranströmer
Barış
  • 1908: Klas Pontus Arnoldson
  • 1921: Hjalmar Branting
  • 1930: Nathan Söderblom
  • 1961: Dag Hammarskjöld (ölümünden sonra)
  • 1982: Alva Myrdal
Fizik
  • 1912: Gustaf Dalén
  • 1924: Manne Siegbahn
  • 1970: Hannes Alfvén
  • 1981: Kai Siegbahn
Tıp
  • 1911: Allvar Gullstrand
  • 1955: Hugo Theorell
  • 1967: Ragnar Granit
  • 1970: Ulf von Euler
  • 1981: Torsten Wiesel
  • 1982: Sune Bergström / Bengt I. Samuelsson
  • 2000: Arvid Carlsson
  • 2022: Svante Pääbo
Ekonomi
  • 1974: Gunnar Myrdal
  • 1977: Bertil Ohlin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hans_von_Euler-Chelpin&oldid=35503526" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1873 doğumlular
  • 1964'te ölenler
  • Nobel Kimya Ödülü sahipleri
  • İsveçli biyokimyagerler
  • İsveçli soylular
  • Prusya Bilim Akademisi üyeleri
  • Berlin Humboldt Üniversitesinde öğrenim görenler
  • SSCB Bilimler Akademisi muhabir üyeleri
  • SSCB Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeleri
  • İsveçli Nobel Ödülü sahipleri
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • Sayfa en son 15.39, 18 Haziran 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Hans von Euler-Chelpin
Konu ekle