Halid Esad
Halid Esad | |
|---|---|
| Doğum | 1 Ocak 1934 Palmira, Suriye |
| Ölüm | 18 Ağustos 2015 (81 yaşında) Palmira, Suriye |
| Milliyet | Suriyeli |
| Meslek | Arkeolog |
Halid Esad (Arapça: خالد الأسعد; 1934 – 18 Ağustos 2015), Suriyeli arkeologdur. Palmira (Tedmür) antik kentinde sürdürdüğü çalışmalarla tanınır. Irak ve Şam İslam Devleti örgütü tarafından antik kentteki müze binası önünde kafası kesilerek öldürülmüştür.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Ocak 1934'te Palmira'da dünyaya geldi.[1] Kuşaklar boyu aynı bölgede yaşayan Sünni bir aileye mensuptur.
Şam’da yatılı öğrenim gördü. Yükseköğrenimini Şam Üniversitesi’nde tarih alanında yaptı. Öğrencilik yıllarında Aramice dilini öğrendi; özellikle de farklı bir alfabe ile yazılan Palmira (Tedmür) Aramicesinde yetkinleşti.[1]
1954’te Baas Partisi’ne girdi. Zamanla partinin Palmira’daki önemli destekçilerinden birisi oldu ve bunu arkeolojik çalışmalara siyasi destek sağlamada kullandı.[1]
1963’te Palmira’ya döndü ve müze müdürü olarak görevlendirildi. İki sene sonra bölge idarecisi oldu. Arkeolojik çalışmaları 3. yüzyıl sur duvarları ve farklı nekropollere dağılmış bir dizi mezar anıtı üzerine yoğunlaştırdı. Alman, Fransız, Japon, İtalyan, Polonyalı arkeoloji heyetleri ile çalışmalar yürüttü.
Emevî devri sivil mimarisinin başlıca örneklerinden olan Kasrü’l-hayri’ş-şarkî’de Amerikan heyetinin ünü arkeolog Oleg Grabar idaresinde yürüttüğü tüm saha çalışmalarına katıldı.[1]
1982 yılında Palmyra antik kenti hakkındaki en önemli eserlerden biri kabul edilen “Palmyra: Tarih, Abideler ve Müze” adlı kitabı yayımladı.[2]
2001 yılında, Sasani Kralı I. Hüsrev ve II. Hüsrev adına basılmış 700 gümüş sikkelik hazinenin keşfini duyurdu; iki yıl sonra da bir vahşi hayvanla insan arasındaki mücadeleyi betimleyen 3. yüzyıldan kalma bir mozaiği keşfeden Polonya-Suriye arkeoloji heyeti içinde yer aldı. Pek çok konferansta araştırmalarını sundu.
11 çocuk sahibi olan Esad'ın çocukları, babalarının 2003 yılında emekli olmasından sonra onun görevlerini sürdürdüler. Mayıs 2015'te Palmira'nın Irak ve Şam İslam Devleti tarafından ele geçirilmesinden önce şehrin boşaltılıp antik kalıntıların Şam'a götürülmesi için çalıştı.[1] Şehrin düşmesinden sonra oğlu Walid ile birlikte tutuklandı. Saklı antik hazinelerin yeri konusunda sorgulandı. 18 Ağustos 2015'te Palmira Müzesi meydanında başı kesilerek öldürüldü.[3]
Arkeoloji ve kültürel mirasları koruma hakkındaki tutkusu ve bu uğurda canını vermesini konu alan Hurma Kanı [2019] isimli film çekildi.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "Khaled al-Asaad, curator - obituary". Telegraph.co.uk 2 Eylül 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ "IŞİD'in öldürdüğü arkeoloğun arkadaşı: Palmyra en büyük dostunu yitirdi". BBC.com Türkçe 20 Ağustos 2015. 25 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ Altunkaya, Tuba. "IŞİD Palmira kentinin arkeologlarından Halid Esad'ı öldürdü". tr.euronews.com 19 Ağustos 2015. 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
- ^ "Hurma Kanı". yenikaynak.com 12 Eylül 2020. 12 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020.
