Haç - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kızılhaç
  • 2 Gamalı haç
  • 3 Temel haç figürleri
  • 4 Haç motifli bayraklar
  • 5 Ayrıca bakınız
  • 6 Notlar
  • 7 Kaynakça

Haç

  • Afrikaans
  • العربية
  • ܐܪܡܝܐ
  • Atikamekw
  • Azərbaycanca
  • Žemaitėška
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • Corsu
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Furlan
  • Gàidhlig
  • Galego
  • Avañe'ẽ
  • गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni
  • Wayuunaiki
  • עברית
  • Hrvatski
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Արեւմտահայերէն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • 한국어
  • Kurdî
  • Latina
  • Лакку
  • Lombard
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Malagasy
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Bahasa Melayu
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Nouormand
  • Occitan
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Runa Simi
  • Romani čhib
  • Română
  • Руски
  • Русский
  • Sardu
  • Sicilianu
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • ChiShona
  • Soomaaliga
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • ئۇيغۇرچە / Uyghurche
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vèneto
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Haç, birbirlerini dik açı ile kesen iki çizgi veya çubuktan meydana gelen şekil. Şekillerden biri veya her ikisi de ortasından ikiye bölünür. Artı (+) şeklinde veya çarpı (x) şeklinde olabilir.

Bir Yunan Haçı.

Yüzyıllar boyunca haç, farklı din ve kültürlerde birbirlerinden çok farklı şeyleri sembolize etmek amacıyla kullanılmıştır. Değişik anlamlara gelen haçlar şekil olarak tamamen aynı değildirler ve değişkenlik gösterirler.[1]

Kızılhaç

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılhaç hareketinin sembolü
Ana madde: Kızılhaç ve Kızılay bayrakları ve sembolleri

Beyaz zeminde kırmızı renkli haç işaretidir. Saint Georgius Haçı olarak da bilinir. Gürcistan Devletinin bayrağında bulunan semboldür. Gürcistan, ismini (Georgia) St. George'dan almıştır. Bu sembol aynı zamanda Kızılhaç'ın simgesidir. Kızılhaç tarafından amblem olarak kullanılır. Kızılhaç, Kızılay ile birlikte savaş ve felaket mağdurlarına insani yardım ulaştıran uluslararası bir harekettir. Jean Henry Dunant tarafından 1864'te İsviçre'de kurulmuştur. Bu amblem aynı zamanda sağlık ekipman ve araçları üzerinde kullanılır. Haç işareti Hristiyanlıkla özdeşleşmiş olmasına rağmen Kızılhaç'ın günümüzde dini bir kimliği yoktur ve din, dil, ırk ayrımı gözetmeden yardım ulaştırmaya çalışır. Bazı kişiler Kızılhaç bayrağı'nın İsviçre bayrağı'nın ters renklisi olduğunu iddia etmektedir.

Gamalı haç

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hindu Swastikası
Ana madde: Svastika

Gamalı haç veya swastika, tarih öncesi dönemlerden kalma sembol. Gamalı haç ismi Yunanca gama (Γ) harfine atfen verilmiştir. Svastika kelimesi Sanskritçe'deki su (iyi) ve asti (olmak) kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. "İyi olmak, mutlu ve sağlıklı olmak" anlamlarına gelir.[2]

Svastika Hinduizm, Budizm ve Jainizm'e göre kutsaldır. Sonradan Nazi Almanya'sı tarafından amblem olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Temel haç figürleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Resim İsim Açıklama
Yunan Haçı Eşit uzunlukta 2 çizgiden oluşup 4.yüzyılda yaygın olarak kullanılan en yaygın haç türüdür.
Latin Haçı Uzun bir dik çizgi içinden geçen yan bir çizgiden oluşan, Yunan haçı ile birlikte en yaygın biçimdir. İsa'nın çarmıha gerilmesini temsil eder.
Bizans Haçı Dışa doğru genişleyen uçları olan dik Latin haçı. Genellikle geç antik dönem ile erken Orta Çağ arasında Bizans İmparatorluğunda kullanılmıştır.
Ataerkil haç (üç çubuklu çapraz) Üste yakın iki çapraz çubuk ile bir çift çapraz. Üstteki daha kısadır ve İsa'nın çarmıha gerilmiş levhayı temsil eder.
Lorraine Haçı (iki çubuklu haç) Lorraine Haçı bir dikey ve iki yatay çubuktan oluşur. İki çubuklu çapraz, iki daha kısa yatay çubukla çaprazlanan dikey bir çizgiden oluşur.
Papalık Haçı Tepesine yakın üç çubuklu bir haç. Çubuklar eşit olmayan uzunluktadır ve her biri aşağıdakinden daha kısadır.
Kutsal Kalp Alevler, dikenli bir taç ve bir Latin Haçı içeren İsa'nın Kutsal Kalbinin bir tasviri.
Salem Haçı Ataerkil haça benzer, ancak ana çapraz çubuğun altında, üst çapraz çubuğun uzunluğuna eşit ek bir çapraz çubuk vardır.
Monogrammatik Haç P harfinin üzerine bir çizgi eklenerek haça benzetilmiştir.
Basamaklı Haç Birkaç basamaklı (genellikle üç) bir taban üzerinde duran bir haç.
Kudüs Haçı Açılarının her birinde daha küçük bir çarpı olan büyük bir çarpı. Kudüs krallığının sembolü olarak kullanılmıştır.
Halkalı Haç Yunan haçının dışına bir halka konulur
Çatallı Çapraz Alman Rheinland'da 13. yüzyılın sonlarında veya 14. yüzyılın başlarında popülerlik kazanan Y harfi şeklinde bir haç.
Demir Haç Prusya'da askeri bir madalya ve nişan olarak ortaya çıkan bir Alman askeri haçı. Daha sonra Alman İmparatorluğu, Weimar Cumhuriyeti, Nazi Almanyası ve savaş sonrası Almanya'DA çeşitli askeri ve güvenlik kuvvetleri süslemelerinde kullanıldı.

Haç motifli bayraklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı Hristiyan ülkeler bayraklarını haçtan esinlenerek seçmişlerdir.

İsveç bayrağı İskandinav Haçına göre tasarlanmıştır.
  • Birleşik Krallık bayrağı
    Birleşik Krallık bayrağı
  • Burundi bayrağı
    Burundi bayrağı
  • Danimarka bayrağı
    Danimarka bayrağı
  • Dominika bayrağı
    Dominika bayrağı
  • Dominik Cumhuriyeti bayrağı
    Dominik Cumhuriyeti bayrağı
  • Finlandiya bayrağı
    Finlandiya bayrağı
  • Gürcistan bayrağı
    Gürcistan bayrağı
  • İsveç bayrağı
    İsveç bayrağı
  • İsviçre bayrağı
    İsviçre bayrağı
  • İzlanda bayrağı
    İzlanda bayrağı
  • İngiltere bayrağı
    İngiltere bayrağı
  • Jamaika bayrağı
    Jamaika bayrağı
  • Bermuda bayrağı
    Bermuda bayrağı
  • Yeni Kaledonya bayrağı
    Yeni Kaledonya bayrağı
  • Malta bayrağı
    Malta bayrağı
  • İskoçya bayrağı
    İskoçya bayrağı
  • Norveç bayrağı
    Norveç bayrağı
  • Avustralya bayrağı
    Avustralya bayrağı
  • Portekiz bayrağı
    Portekiz bayrağı
  • Sırbistan bayrağı
    Sırbistan bayrağı
  • Yeni Zelanda bayrağı
    Yeni Zelanda bayrağı
  • Slovakya bayrağı
    Slovakya bayrağı
  • Tonga bayrağı
    Tonga bayrağı
  • Niue bayrağı
    Niue bayrağı
  • Yunanistan bayrağı
    Yunanistan bayrağı
  • Åland bayrağı
    Åland bayrağı
  • Faroe Adaları bayrağı
    Faroe Adaları bayrağı
  • Eski Martinik bayrağı
    Eski Martinik bayrağı

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Camargue haçı
Wikimedia Commons'ta Haç ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Oxford İngilizce Sözlük, cross, swastika, red cross

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "cross | Definition, Symbolism, Types, & History". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  2. ^ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press 2003, Swastika maddesi
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Haç&oldid=35875157" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Semboller
  • Hristiyanlık nesneleri
  • İnanç totemleri
  • Sayfa en son 17.25, 21 Ağustos 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Haç
Konu ekle