Fenetillin
Fenetillin, amfetamin ve teofilinin bir eş ilacıdır ve her ikisinin de ön ilacıdır. İlaç, Captagon, Biocapton ve Fitton markaları altında psikostimülan olarak kullanılmak üzere pazarlanmıştır.[1][2] Artık çoğu ülkede yasa dışıdır ve öncelikle yasa dışı kullanım için üretilmektedir. Suriye, dünyanın en büyük fenetillin üreticisi olarak kabul edilir ve küresel arzın %80'ini sağlar.[3][4]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Fenetillin ilk olarak 1961 yılında Alman Degussa AG tarafından sentezlenmiş ve yaklaşık 25 yıl boyunca amfetamin ve ilgili bileşiklere daha hafif bir alternatif olarak kullanılmıştır.[5] Fenetillin için FDA tarafından onaylanmış bir endikasyon bulunmamasına rağmen, "hiperkinetik çocukların" tedavisinde, günümüzde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olarak anılacak olan hastalığın tedavisinde ve daha az yaygın olarak narkolepsi ve depresyonda kullanılmıştır. Fenetilinin ana avantajlarından biri, kan basıncını eşdeğer dozda amfetamin kadar artırmaması ve bu nedenle kardiyovasküler rahatsızlıkları olan hastalarda kullanılabilmesiydi.[6]
Fenetilinin amfetaminden daha az yan etkiye ve daha az kötüye kullanım potansiyeline sahip olduğu düşünülüyordu. Bununla birlikte, fenetilin 1981'de ABD'de kontrol edilen bir madde olarak listelendi ve 1986'da Dünya Sağlık Örgütü tarafından Psikotrop Maddeler Sözleşmesi kapsamında uluslararası planlama için listelendikten sonra çoğu ülkede yasa dışı hale geldi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dictionary of Organic Compounds. CRC Press. 1996. ss. 3140-. ISBN 978-0-412-54090-5.
- ^ Index Nominum 2000: International Drug Directory. Taylor & Francis. 2000. ss. 431-. ISBN 978-3-88763-075-1.
- ^ "A little-known drug brought billions to Syria's coffers. Now it's a bargaining chip". CNN. 11 Nisan 2023. 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "What is Captagon, the addictive drug mass-produced in Syria?". Al Jazeera News. 9 Mayıs 2023. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fenetylline: therapeutic use, misuse and/or abuse". Drug and Alcohol Dependence. 17 (2–3): 259-271. June 1986. doi:10.1016/0376-8716(86)90012-8. PMID 3743408.
- ^ "Fenethylline (Captagon) Abuse - Local Problems from an Old Drug Become Universal". Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology. 119 (2): 133-140. August 2016. doi:10.1111/bcpt.12584. PMID 27004621.