Skuamöz hücreli karsinom

Skuamöz hücreli karsinom (SCC) ya da yassı hücreli karsinom bir kanser çeşidi olan karsinomun alttiplerinden olup birçok organdan köken alabilir. Bu organlardan birkaçı; cilt, akciğer, dudak, ağız, mesane, vajina, serviks (rahim ağzı) olup örnekler artırılabilir.

Cilt kanserleri içerisinde bazal hücreli karsinomdan sonra 2. en yaygın cilt kanserlerinden biridir. Epidermiste cildin en üst tabakasını oluşturan skuamöz hücrelerden kaynaklanır.

Skuamöz kanserler muköz membranları da kapsayacak tarzda vücudun her tarafında görülmekle birlikte, en yaygın güneşe maruz kalan bölümlerde meydana gelir. Skuamöz hücreli karsinoma genellikle bir süre epidermiste kalsa da tedavi edilmediğinde zaman içerisinde daha alttaki doku katmanlarına nüfuz eder. Vakaların küçük bir kısmında uzak doku ve organlara metastaz yapar. Bu durum gerçekleştiğinde skuamöz hücreli karsinomalar ölümcül olabilirler.

En yaygın olarak muköz membranlarda, dudakta ve kronik deri enfeksiyonu görülen yerlerde gelişen skuamöz hücreli karsinomalar metastaz yaparlar.

Nedenleri

Kronik olarak güneş ışınlarına maruz kalma birçok vakanın sebebini teşkil eder. Hastalık bu yüzden sık olarak vücudun yüz, boyun, saçsız baş derisi, eller, omuzlar, kollar ve sırt gibi güneş gören kısımlarında gelişir. Kulak kepçesi kenarı ve alt dudak bu tür kanserlere karşı en savunmasiz vücut bölümlerini teşkil ederler.

Skuamöz hücreli karsinomalar, cildin daha önceden yandığı ve nedbe dokusu geliştirdiği bölümlerinde, uzun süreli iyileşmeyen yaralar söz kunusu olan kısımlarında; daha önceden röntgen ışınlarına ya da arsenik ve petrol türevi gibi kimyasal maddelere maruz kalan bölümlerinde gelişebilir. Ayrıca bunlara ek olarak, kronik deri enfeksiyonları ve bağışıklık sisteminin uzun süre baskılandığı hastalıklar da skuamöz hücreli karsinomaların oluşma sebepleri arasında sayılabilirler.

Çoğu durumda skuamöz hücreli karsinomalar, sağlıklı görünen deride birden ortaya çıkarlar. Bazı araştırmacılar bu kanser türünü geliştirmeye yatkınlığın kalıtsal olabileceğine inanmaktadırlar.

Risk grubu

Uzun periyodlarla güneşe maruz kalan herkes bu hastalık yönünden risk altındadır. Fakat açık tenli, açık renk saçlı mavi, yeşil ya da gri renk göze sahip kişiler en yüksek risk grubunu oluşturmaktadır. Meslekleri uzun saatler boyunca açık havada çalışmayı gerektiren ya da zevk için uzun süre güneş ışınlarına maruz kalan insanlar özellikle tehlike altındadır.

Skuamöz hücreli karsinomaların üçte ikisinden çoğu daha önceden mevcut olan deri enflamasyonu bölümlerinden ya da eski yanık yaralanmalarından gelişmektedir.

Prekanseröz lezyonlar

Bazısı uzun süre güneşe maruz kalmakla gelişen, kanser habercisi denilbilecek birtakım lezyonlar aşağıda aktarılmıştır:

Aktinik ya da solar, keratozlar. Aktinik keratozlar kaba, kabuklanan, deriden hafifçe yükselmiş, kahverengi ya da kırmızı renkli, iki buçuk santimetreye kadar büyüyen deri lezyonlarıdır. En çok yaşlı insanlarda görülürler.
Aktinik Şelit. Dudaklarda görülen bir çeşit aktinik keratozdur, dudakların kuruyup, çatlamasına, kabuklanmasına neden olur. Renksiz ya da beyazdırlar. Temel olarak üst dudaktan daha fazla güneş ışınına maruz kalan alt dudağı etkiler.
Lökoplaki. Dilin üzerinde ya da ağzın içinde görülen skuamoz hücreli karsinoma geliştirme potansiyeli olan beyaz leke şeklindeki lezyonlardır.
Bowen's disease. Bu hastalık şimdilerde genellikle, henüz başka dokulara yayılmamış yüzeyel skuamoz hücreli kanser olarak kabul ediliyor. Kabuklanma gösteren kahverengi-kırmızı renkli sedef ya da ekzama tarzında lezyonlardır. Tedavi edilmezse daha derin dokulara yayılır.

Belirtileri

Zaman zaman kanayan, çatlayan siğil görünümlü büyümeler
Sınırları düzensiz zaman zaman kanayan ve çatlayan kırmızı renkli yaralar
Haftalardır mevcut olan çatlayan kanayan açık yara
Devamlı kanayan ortası çökmüş kenarları yükselmiş, büyüme eğiliminde yaralar