Emilie Schindler
Emilie Schindler | |
|---|---|
 Emilie Schindler (2000) | |
| Doğum | Emilie Pelzl 22 Ekim 1907 Alt Moletein, Moravya, Avusturya-Macaristan (günümüzde Maletín, Çekya) |
| Ölüm | 5 Ekim 2001 (93 yaşında) Strausberg, Berlin yakınları, Almanya |
| Milliyet | Alman |
| Tanınma nedeni | İnsani yardımlar |
| Evlilik | Oskar Schindler (e. 1928; ö. 1974) |
Emilie Schindler (evlilik öncesi soyadı: Pelzl, 22 Ekim 1907 - 5 Ekim 2001), kocası Oskar Schindler ile birlikte II. Dünya Savaşı sırasında 1.200 Yahudinin hayatlarını emaye ve mühimmat fabrikalarında istihdam ederek kurtarmaya yardım eden Sudeten Almanı kadın. 1994 yılında İsrail'deki Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler'den biri olarak ilan edildi.[1][2]
Evliliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Emilie Pelzl, Oskar Schindler ile ilk kez 1928'de babasına elektrik motorları satmak için Alt Moletein'e geldiğinde tanıştı. Çift, altı hafta çıktıktan sonra, 6 Mart 1928'de Schindler'in memleketi olan Svitavy'nin eteklerindeki bir handa evlendi.[3]
Kusurlarına rağmen, Oskar kocaman bir yüreğe sahipti ve ihtiyacı olanlara her zaman yardım etmeye hazırdı. Nazik, son derece cömert ve yardımseverdi, ama aynı zamanda hiç de olgun birisi değildi. Sürekli yalan söylerdi ve beni aldattı ve sonra, yaramazlık yapmış bir çocuk gibi, bir kez daha affedilmeyi isteyen bir çocuk gibi üzülerek bana geri dönerdi - ve sonra her şeye yeniden başlardık ...[4]
II. Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]
1938'de işi olmayan Oskar Schindler, Nazi Partisi'ne katıldı ve karısını Svitavy'de bırakarak Kraków'a taşındı. Orada yıllarca boşta ve iflas etmiş bir emaye eşya fabrikasını satın aldı ve adını Deutsche Emaillewaren-Fabrik olarak değiştirdi, burada esas olarak en ucuzları oldukları için Yahudi işçileri çalıştırdı.[5] Ancak, çok geçmeden Nazilerin gerçek acımasızlığını anlayan Schindler çifti, Yahudi işçilerini korumaya başladı. Başlangıçta, SS muhafızlarına rüşvet vererek işçileri kurtardılar; daha sonra, çalışanlarını Reich için mühimmat üreten temel fabrika işçileri olarak listelediler. Emilie, içinde bulundukları koşullar kötüleşince ve paraları bitmeye başlayınca, mücevherlerini yiyecek, giyecek ve ilaç almak için sattı. Emilie Schindler, karaborsadan satın alınan tıbbi ekipmanla Çek Koruma Bölgesi Brněnec'teki kamptaki gizli bir sanatoryumda hasta işçilere baktı.[4]
Schindler çifti, imha kamplarından 1.200'den fazla Yahudiyi kurtardı. Mayıs 1945'te Sovyetler Brünnlitz'e taşınınca, kocası Oskar Schindler'in Nazi partisiyle bağları nedeniyle yargılanma korkusuyla Yahudileri fabrikada bıraktılar ve saklandılar.[4]
Savaştan sonraki yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Schindler, bir düzine Schindler Yahudisi ile birlikte Arjantin'in başkenti Buenos Aires'e kaçtı. 1949'da çiftçi olarak oraya yerleştiler ve bir Yahudi örgütü tarafından mali olarak desteklendiler.[6] 1957'de iflas etmiş Oskar Schindler karısını terk etti ve 1974'te öldüğü Almanya'ya döndü.[7] Hiç boşanmamış olsalar da, birbirlerini de bir daha hiç görmediler. 1993'te Schindler'in Listesi filminin çekimleri sırasında Emilie Schindler ve hayatta kalan birkaç Schindler Yahudisi, kocasının Kudüs'teki mezarını ziyaret etti; ona filmde kendisini canlandıran aktris Caroline Goodall'da eşlik etti.
Schindler, Buenos Aires'in 40 kilometre güneybatısındaki San Vicente'deki küçük evinde 50 evcil hayvanıyla uzun yıllar yaşadı. İsrail ve Almanya'dan küçük bir emekli maaşı aldı. Üniformalı Arjantin polisi, onu anti-Semitik aşırılık yanlısı gruplardan korumak için günde 24 saat görevlendirildi. Birçok askerle arkadaşlık kurdu.[4]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Schindler, Temmuz 2001'de Berlin'e yaptığı bir ziyaret sırasında gazetecilere, son yıllarını Almanya'da geçirmenin "en büyük ve son dileği" olduğunu söyleyerek, giderek daha fazla vatan hasreti çektiğini sözlerine ekledi.[4] 5 Ekim 2001 gecesi, 94. doğum gününden 17 gün önce Strausberg'deki Märkisch-Oderland Hastanesi'nde inme sonucu 93 yaşında öldü.[8] Tek akrabası Bavyera'da bir yeğeniydi. Almanya'nın Waldkraiburg kentindeki mezarlığa gömüldü (Münih'ten yaklaşık bir saat uzaklıkta). Mezar taşında Mişnah, Sanhedrin 4:5, Wer einen Menschen rettet, rettet die Ganze Welt ("Kim bir hayat kurtarırsa, tüm dünyayı kurtarır.") Sözlerini içerir.[9]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel;
- ^ Crowe 2004, s. 4.
- ^ Crowe 2004, s. 604.
- ^ Crowe 2004, s. 6.
- ^ a b c d e Bülow 2005.
- ^ Steinhouse 1994.
- ^ Crowe 2004, ss. 488, 494–495.
- ^ Thompson 2002, s. 25.
- ^ New York Times 2001.
- ^ Crowe 2004, s. 622.
- Genel;
- Crowe, David M. (2004). Oskar Schindler: The Untold Account of His Life, Wartime Activities, and the True Story Behind the List. Cambridge, MA: Westview Press. ISBN 0-8133-3375-X.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Auschwitz.dk adresindeki Schindler'in listesi12 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Emilie Schindler15 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Yahudi Soykırımı sırasında Yahudilerin hayatlarını kurtarma faaliyeti, Yad Vashem web sitesinde
