Emînê Evdal
| Emînê Evdal | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Emînê Evdal 1906 Kars Oblastı, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1964 Erivan,Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
| Meslek | |
| Milliyet | Sovyet Kürdü |
| Vatandaşlık | Osmanlı, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
| Dönem | Sovyetler Birliği,Kürt Edebiyatı |
| Önemli ödülleri | "En İyi Emekli Öğretmen" |
Emînê Evdal veya Emin Abdal (d. 1906 – ö. 1964), Sovyet Kürdü yazar, dilbilimci ve şair. Sovyetler Birliği'ndeki Kürtleri konu alarak Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde çok sayıda çalışma üretti.[1][2] O zamanlar Rus İmparatırluğu kontrolü altında olan Kars Oblastı yakınlarındaki Yaman çayır köyünde bir Yezidi ailesinde doğdu. Türk-Ermeni çatışması sırasında köyü yıkılmış, annesi, babası ve erkek kardeşini kaybetmiştir. 1924 yılında Tiflis'teki işçi okuluna gitti ve 1926'da Alagyaz Dağı yakınlarındaki Yezidi köylerinde ders vermeye başladı. 1931'de Erivan Üniversitesi filoloji bölümüne girdi ve aynı dönemde Kürt gazetesi Riya Teze'de çalışmaya başladı. İlk kitabını 1933 yılında Kürtçenin Kurmanci lehçesi ile yayınladı. 1933'ten 1937'ye kadar Kurmanci dil eğitiminde birçok ders kitabı yayınladı.[3] Doktorasını 1944 yılında Yazidoloji alanında aldı ve tezi geleneksel ailede Kürt kadını olarak adlandırıldı. Mezun olduktan sonra Ermeni Tarih Enstitüsü'nde Yazidoloji alanında çalıştı ve 1959'da Ermeni Bilimler Akademisi Doğu Araştırmaları Bölümü tarafından işe alındı. 1960 yılında Ermenistan Parlamentosu tarafından En İyi Emekli Öğretmen unvanını aldı.
Kurmanci'nin yanı sıra Ermenice ve Rusça birçok araştırma makalesi ve kitabı yayınladı. Kurmanci edebiyatına da katkıda bulundu ve Casim û Tosin adlı ilk kısa öykü koleksiyonu 1924'te yayınlandı. Uzun yıllar öğretmenlik ettiği Yundesaz köyündeki Yezidi okulu, Ermenistan hükûmeti tarafından adını aldı ve heykeli okulun girişine dikildi.
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Casim û Tosin- Kısa Öyküler Koleksiyonu, 1924.
- Kitêba Zimanê Kurmancî Bona Koma Çara, 1933.
- Kitêba zimanê kurmancî Bona Koma Pênca, 1934.
- Bihar, - Şiirler Koleksiyonu, 1935.
- Kitêba Zimanê Kurmancî Bona Dersxana Çara, 1936.
- Mêtodîka Hînkirina Xwendin û Nivîsandinê, (Okuma ve Yazma Öğretim Yöntemi), 1936.
- Folklora Kurmanca, (Kurmanci Folklor), Hecîyê Cindî ile birlikte, 644 s., 1936.
- Mêtodîka Zimanê Kurmancî, (Kurmanci Dili Yöntemi), 1937.
- Kitêba Zimanê Kurmancî, Bona Dersxana Şeşa, Casimê Celîl ile birlikte, 1937.
- Tolhildana Xûnê Li Nav Kurdada û Dewî Anîna Bermayên Wê Li Ermenistana Sovêtê, (Kürtler arasında kan davası ve Sovyet Ermenistanındaki nedenlerine son verilmesi), 1952.
- Deba kurdên Ermenistana Sovêtê, 1953.
- Patronîma cem kurdên Ermenistanê di sedsala 19 da, 1957.
- Deba kurdên Pişkovkazê, 1957.
- Ferhenga Kurdîyê rastnivîsaryê, 1958.
- Мэме у Зине, Ереван 1958.
