Edessalı Theofilus

Edessalı Theofilus
Edessalı Theofilus
Doğum	695; Edessa
Ölüm	1 Ocak 785 (90 yaşında); Bağdat
Meslek	Tarihçi, astrolog, Çevirmen ve Yazar

Edessalı Theofilus (695–785), ayrıca Theophilus ibn Tuma ve Thawafil olarak da bilinir, Mezopotamya'da Yunan-Süryani Orta Çağ astroloğu ve âlimi.^[1] Hayatının sonraki bölümünde Abbâsî Halifesi Mehdi'ye saray astroloğu olarak hizmet etmiştir. Yunancadan Süryanice'ye İlyada dahil sayısız eser tercüme etmiştir.^[2]

Hayatı

Hayatı, Süryanice Bar-Hebraeus Vakainamesinde (1226–1286) anlatılmıştır:

Theofilus, astroloji sanatındaki üstünlüğünden ötürü ona çok değer veren Halife Mehdi'ye hizmet etti. Halifenin bir gün onun illerinden birine yolculuğa çıkmak ve onu mahiyetine almak istediği söylenir. Halifenin karısının Theofilus'a gönderdiği kişi dedi ki: "Halifeye bu geziyi yapmasını tavsiye eden siz böylece ihtiyacımız olmayan yolculuğumuzun yorgunluğunu ve sıkıntısını bizlere yükleyin. Bu nedenle Tanrı sizi helak edip ve bu dünyadan yok etsin, böylece sizden kurtulup biraz barış bulabiliriz". Teofilus ona bu mesajı getiren hizmetçiye cevap verdi: "Efendinize dönün ve ona deyin ki: Ben krala bu geziyi yapmasını tavsiye eden değilim; onu yapmaktan hoşlanırsa yola çıkar. Tanrı'nın benim ölümümü hızlandırması için vermiş olduğun lanete gelince, bu karar zaten Tanrı tarafından alınmış ve teyit edilmiştir; Yakında öleceğim; fakat sanmayın ki ben öldüğümde duanız yerine gelecek; Bu Yaratıcımın gerçekleştireceği iradedir.Ama sen, ey Kraliçe, sana diyorum: "Kendin için çok toz hazırla ve öldüğümü öğrendiğinde tüm bu tozu kafana dök." Kraliçe bu kelimeleri duyduğunda büyük bir korkuya kapıldı ve sonucun ne olacağını merak etti. Kısa bir süre sonra, Theofilus öldü ve yirmi gün sonra Halife Mehdi de öldü. Theofilus'un belirlediği şey oldu.

Theofilus, Maruni Hristiyandı. Diğer birçok çalışması arasında İlyada'yı Arapçaya çevirmiştir.^[3] Ayrıca kayıp tarihsel (Süryanice) vakainameyi yazmıştır.

Astroloji üzerine çalışmaları (Yunanca)

Savaşlar ve Seferler ve Hükümdarlık için Seçimler Üzerine Çalışmalar
Astrolojik Etkiler
Farklı Seçimler
Kozmik Başlangıçlar Üzerine Derleme

Etkisi

Theofilus'un kayıp tarihi, sonraki birçok yazar tarafından kullanılmıştır. Süryani patriği I. Dionysius Telmaharoyo (818–45), kendi dünya tarihinde birçok olay için ondan alıntı yapmıştır. 10. yüzyıl Melkite tarihçisi Hierapolisli Agapius'da Theofilus'dan alıntılar yapmıştır.

Kaynakça

Özel

^ A History of Horoscopic Astrology By James H. Holden, p. 104
^ Brown, Peter. The Rise of Western Christendom (Malden, Massachusetts: Blackwell Publishing, 2003) p. 311
^ Moffett, Samuel Hugh. A History of Christianity in Asia, (Maryknoll: Orbis Books, 1998, p. 354

Genel

Robert G. Hoyland (Ed.): Theophilus of Edessa's Chronicle and the Circulation of Historical Knowledge in Late Antiquity and Early Islam. Liverpool 2011.

[1] A History of Horoscopic Astrology By James H. Holden, p. 104

[2] Brown, Peter. The Rise of Western Christendom (Malden, Massachusetts: Blackwell Publishing, 2003) p. 311

[3] Moffett, Samuel Hugh. A History of Christianity in Asia, (Maryknoll: Orbis Books, 1998, p. 354

[1]

[2]

[3]