Doğu Çerkesleri
 | Bu madde veya bölüm Kabardeyler adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
| [[Dosya:Kabardin dance.jpg [Dans eden Kabardey Çerkesleri|frameless]] | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
çoğu Sünni İslam, azı Hristiyan |
Doğu Çerkesleri ya da Doğu Adığeleri (Çerkesçe Адыгэхэр), Çerkeslerin doğu kolu olup Doğu Çerkesçesini konuşan ve Rusya'ya bağlı Karaçay-Çerkesya ile Kabartay-Balkarya Cumhuriyetlerinde yaşayan ve Çerkes Sürgünü'nde Çarlık Rusyası döneminde Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürülüp tehcir ettirilen ve bugün Türkiye'de diasporayı (хэхэс) oluşturan Kuzey Kafkas halkı. Günümüzde Kafkasya'daki Çerkeslerin çoğu Doğu Çerkesleri azı Batı Çerkesleri iken, diasporada bunun tam tersidir.[1] Kafkasya'da Kuzey Osetya’nın Mozdok bölgesinde yaşayan 3 bin kişilik bir Hristiyan Kabardey topluluk dışında Çerkeslerin tamamı Sünni Hanefi Müslümandır.[2]
Ana boyu Kabardeyler ile onlardan ayrılan Besleneylerdir. Kabardey-Balkarya ve Karaçay-Çerkesya Çerkeslerinin neredeyse tamamına yakını Kabardeydir. İki Besleney köyü (Beçmızaye ile Kurğokuaye) Krasnodar Krayı'nın Uspensk rayonundadır.[3]
Rusya Federasyonunda resmî kullanımda idarî birimine göre iki ayrı halk olarak kabul edilirler: Karaçay-Çerkesya'dakiler черкесы («çerkesler») ve Kabartay-Balkarya'dakiler кабардинцы («kabardinler»).
Karaçay-Çerkesya Çerkesleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Karaçay-Çerkesya içinde 2010 etnik nüfus sayımına göre Karaçaylar %41,Ruslar %31,6 Çerkesler %11,9'du. Abazalar ise %7,8 idi. Çerkezler ve Abazalar genellikle ülkenin kuzey bölgesinde Abazinsky, Adige-Khablsky, Habezsky bölgelerinde yaşarlar.
Kabartay-Balkarya Çerkesleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Diyasporada Doğu Çerkesçesi konuşanların sayısı az olup Kafkasya'dakiyle ters orantılıdır. Türkiye'deki Çerkesler içinde dillerini en iyi koruyan grup olan Kabardeylerin en yoğun yaşadığı bölge, esas olarak Kayseri ve Sivas'a bağlı köylerin bulunduğu Uzunyayla ile Maraş-Göksun ilçesidir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Papşu, Murat (2003). Çerkes dillerine genel bir bakış Kafkasya ve Türkiye 10 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Nart Dergisi, Mart-Nisan 2003, Sayı:35
- ^ "cerkesarastirmalari.org : Adlandırma". 15 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013.
- ^ Do. Dr. Vınereko Mir. Ülke anne gibidir (Хэгъэгур ным фэд) 24 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Адыгэ Хабз, Maykop, 2007
