Divan şairi
Divan şairi, belli kıstasları ve mazmunları bulunan divan edebiyatı içinde eserler veren şairlere verilen addır. Eski Türk edebiyatını içerdiği gibi İslam coğrafyasındaki diğer dillerin edebiyatlarını da içine alan bu edebiyatta ortak bazı kurallar bulunmaktadır. Divan şairleri bu kurallara katiyen riayet etmiştir. 19. yüzyıla kadar yerel ya da bağımsız bir edebiyat anlayışı türetilmemiştir. Klasik Türk edebiyatı içerisinde şiir dışındaki yazı şekilleri rağbet görmüyordu. Yazılan her şey nazım- yani şiir şeklindeydi. Bu yüzden "divan şairi" tamlaması divan edebiyatçılarına işaret edebilir.[1] Şairler divan edebiyatının ilk dönemlerinden beri tezkirelerde anılmıştır. Bu edebiyat tarihlerinde divan şairlerinin biyografileri, şiirlerinden örnekler bulunmaktadır. Osmanlı coğrafyasında yazılan tezkirelerde toplam 3182 şair yer almaktadır.[2] Divan şairleri çeşitli mesleklere sahiptiler. İlmiye(%36), derviş(%5.7), bürokrat(%2.8), asker(%4), esnaf(%3.7) bunlardan birkaçıdır.[3] En çok divan şairi yetiştiren yöreler bürokrasi ve saray eşrafının yoğun olduğu yerlerdir. İstanbul 609, Bursa 156, Edirne 150, Konya 69, Diyarbakır 40, Kastamonu 36, Bağdat 35, Gelibolu 30, Bosna 26, Kütahya 24 şairle önemli tezkirelerde yer alan yörelerdir.[4][5]
Bazı önemli divan şairleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bâkî
- Fuzûlî
- Nâbî
- Nedim
- Şeyh Galip
- Şeyhî
- Nef'i
- Ahmedî
- Necâti
- Ahmet Paşa
- Hoca Dehhanî
- Neşâtî
- Kadı Burhaneddin
- Nesîmî
- Taşlıcalı Yahya
- Bahri Dede
- Cemîlî
- Gülşehrî
- Zâtî
- Hayâlî
- Sünbülzade Vehbî
- Enderûnlu Fâzıl
- Enderunlu Vasıf
- Şeyhülislam Yahya
- Nev'îzâde Atâyî
- Lami Çelebi
- Ebubekir Kani Efendi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mustafa İsen, Osmanlı Kültür Coğrafyasına Bakışlar, 5. Türkoloji Kongresi, 1985, Tebliğler, 145,
- ^ Prof.Dr. Cemal Kurnaz, Divan Şairi Kimdir?, Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları
- ^ Mustafa İsen, Divan Şairinin Mesleli Konumları, Milli Eğitim Dergisi, Sayı 83, s.35
- ^ Eski Türk Edebiyat El Kitabı, Grafiker Yayınları, Prof. Mustafa İsen, Prof. Dr. Muhsin Macit,Mustafa İsen,Filiz Kılıç,Dr. Osman Horata,İ. Hakkı Aksoyak, s. 376
- ^ Haluk İpekten, Recep Toparlı, Mustafa İsen- Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimleri Sözlüğü, 1988