Demirci
Demirci, demir ve diğer metal türleri ile iş yapan kişidir.[1] Demirciler kapılar, parmaklıklar, korkuluklar, aydınlatma armatürleri, mobilyalar, heykeller, aletler, tarım araçları, dekoratif ve dini eşyalar, yemek pişirme kapları ve silahlar gibi nesneler üretirler.[2]
Nalbantlık, tekerlekçilik ve zırhçılık gibi metalle çalışan birçok meslek olmasına rağmen, eski zamanlarda demirciler en karmaşık silahlardan ve zırhlardan çivi veya zincir parçaları gibi basit şeylere kadar birçok şeyi nasıl yapıp onaracaklarını genel olarak biliyorlardı.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]"Demirci" kelimesindeki "siyah", ısıtma sırasında metalin yüzeyinde oluşan siyah oksit tabakası olan ateş pulunu ifade etmektedir. Eski İngilizce 'smið' kelimesidir ve bu kelime, "usta işçi" anlamına gelen Proto-Cermen *smiþaz kelimesinden türemiştir.
Demirci malzemeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Demir cevheri kullanılabilir metale eritildiğinde, genellikle belirli bir miktarda karbon demirle alaşımlanır. (Kömür neredeyse saf karbondur.) Karbon miktarı, metalin özelliklerini önemli ölçüde etkiler. Karbon içeriği %2'nin üzerindeyse, metale dökme demir denir, çünkü nispeten düşük bir erime noktasına sahiptir ve kolayca dökülebilir. Ancak oldukça kırılgandır ve dövülemez, bu nedenle demircilikte kullanılmaz. Karbon içeriği %0,25 ile %2 arasındaysa, elde edilen metal, yukarıda tartışıldığı gibi ısıl işleme tabi tutulabilen takım çeliğidir. Karbon içeriği %0,25'in altındaysa, metal ya " dövme demir (dövme demir eritilmez ve bu işlemden elde edilemez)" ya da "yumuşak çelik"tir. Bu terimler asla birbirinin yerine kullanılamaz. Sanayi öncesi dönemlerde, demirciler için tercih edilen malzeme dövme demirdi. Bu demir çok düşük bir karbon içeriğine sahipti ve ayrıca çok sayıda ince tel halinde %5'e kadar camsı demir silikat cürufu içeriyordu. Bu cüruf içeriği demiri çok sert hale getirmiş, paslanmaya karşı önemli bir direnç kazandırmış ve demircinin iki demir parçasını veya bir demir parçasını ve bir çelik parçasını neredeyse akkor haline gelene kadar ısıtıp çekiçle birbirine sabitleyerek kalıcı olarak birleştirdiği bir işlem olan "dövme kaynağı"nın daha kolay yapılmasını sağlamıştı. Modern yumuşak çelikte dövme kaynağı daha zordur, çünkü daha dar bir sıcaklık aralığında kaynak yapar. Dövme demirin lifli yapısı, gerilime maruz kalacak herhangi bir aleti düzgün bir şekilde şekillendirmek için bilgi ve beceri gerektirir. Modern çelik, yüksek fırın veya ark fırınları kullanılarak üretilir. Dövme demir, puding adı verilen emek yoğun bir işlemle üretilirdi, bu nedenle bu malzeme artık bulunması zor bir özel üründür. Modern demirciler genellikle dövme demirden nesneler yapmak için yumuşak çeliği tercih ederler. Bazen elektrolitik işlemle saf demir kullanırlar.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2025.
