Burhaneddin Rabbani
| Burhaneddin Rabbani Burhânuddîn Rabbânî برهان الدين رباني | |
|---|---|
| |
| 10. Afganistan Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 13 Kasım 2001 - 22 Aralık 2001 | |
| Başbakan | Revan Ferhâdi |
| Yerine geldiği | Muhammed Ömer (Emir ve Yüksek Konsey Başkanı) |
| Yerine gelen | Hamid Karzai |
| Görev süresi 28 Haziran 1992 - 27 Eylül 1996 | |
| Başbakan | Abdül Sabur Ferid Kuhistani Gulbeddin Hikmetyar Arsala Rahmani (Geçici) Ahmed Şah Ahmedzai (Geçici) |
| Yerine geldiği | Sibgatullah Müceddidi |
| Yerine gelen | Muhammed Ömer (Emir ve Yüksek Konsey Başkanı) |
| Kuzey İttifakı Başkanı | |
| Görev süresi 27 Eylül 1996 - 13 Kasım 2001 | |
| Başbakan | Gulbeddin Hikmetyar Abdül Rahim Gaffurzai Revan Ferhâdi |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 20 Eylül 1940 Badahşan, Afganistan |
| Ölüm | 20 Eylül 2011 (71 yaşında) Kabil, Afganistan |
| Partisi | Cemiyet-i İslami |
| Çocuk(lar) | Selahaddin Rabbani |
| Bitirdiği okul | Kâbil Üniversitesi El-Ezher Üniversitesi |
| Dini | Sünni İslam |
Burhaneddin Rabbani, (Farsça: برهان الدين رباني, Burhânuddîn Rabbânî) (20 Eylül 1940, Badahşan - 20 Eylül 2011, Kabil) Taliban'ın 1996'da iktidara gelmesiyle fiilen devrilen; ama bu tarihten itibaren Taliban'ın 2001 yılında devrilmesine kadar geçen süreç boyunca Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası alanda hukuken Afganistan'ın devlet başkanı olarak tanınan Tacik asıllı Afganistan eski devlet başkanı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]20 Eylül 1940 tarihinde Afganistan'ın Badahşan Vilayeti'nde Tacik kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Devlet başkanı olmadan önce Kâbil Üniversitesi'nde İslam hukuku profesörü görevini yürüten Rabbani, Mısır'ın ünlü El Ehzer İslam Üniversitesi'nde de eğitim gördü. Rabbani, 1960'ların sonunda siyasi yaşamına başladı. Politik hayatının ilk yıllarında Afganistan'da iktidarda bulunan Sovyetler Birliği'nin laik politikalarına karşı mücadele etti. Rabbani, 1980'lerde Sovyet müdahalesine karşı savaşan mücahitlerin liderlerinden biriydi. 1992 yılında mücahit örgütleri tarafından devlet başkanı ilan edildi. Ancak 1996 yılında Taliban'ın başkent Kabil'i ele geçirmesi üzerine ülkenin kuzeyine kaçmak zorunda kaldı. Daha sonra zamanının büyük bir kısmını Taliban'a muhalif grupları birleştirmeye ayırdı.
Sovyet müdahalesinin ardından mücahit gruplarınca kurulan koalisyon tarafından 1992'de cumhurbaşkanlığına seçilmişti. Taliban'ın 1996'da Kabil'i ele geçirmesiyle Tacikistan'a geçti. Daha sonra 1996-2001 arasında Taliban karşıtı Kuzey İttifakı'nı bir arada tutan politik lider olarak görev yaptı. Sürgündeki iktidarın lideri olarak Birleşmiş Milletler tarafından Afganistan'ın devlet başkanı olarak tanınmaya devam ediyordu; 2001 yılında Taliban'ın devrilmesiyle birlikte, devlet başkanlığı hukuki olarak devam ettiği için tekrar fiilen geçici devlet başkanı oldu. Ama daha sonra Hamid Karzai'nin devlet başkanı seçilmesiyle görevi sona erdi.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Taliban dahil birçok düşmanı bulunuyordu. Afganistan Yüksek Barış Konseyi'nin başkanlığını yapmaktayken İran gezisi sonrası yurda döndüğünde, Taliban'dan mesaj getirdiğini söyleyen bir kişi kendisiyle görüşmek istedi. Görüşmeye kabul edilen intihar bombacısının sarığından çıkarttığı bombayı önüne atması sonucu 20 Eylül 2011 tarihinde Kabil'deki evinde öldü.[1][2] Türkiye Cumhuriyeti 54. Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan ile yakınlıkları bilinen Rabbani son olarak 2011 yılı Şubat ayında Türkiye'yi ziyaret ederek üst düzey temaslarda bulunmuş ve verdiği röportajda Taliban ile barış sürecine Türkiye'nin aracılık etmesinin istemişti.[3] Afgan hükûmetinden yetkililer, Pakistan istihbarat ajansı ISI'yi olaylara karışmakla suçladı.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Taliban'dan sarıklı tuzak - Akşam
- ^ Burhaneddin Rabbani nasıl katledildi? - Gazeteboyut[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Rabbani: Türkiye Taliban'la barış için arabulucu olsun - Dünya Bülteni[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Afganistan: Rabbani'yi öldüren Pakistanlıydı". 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Burhanuddin Rabbani,President of the Islamic State of Afghanistan THE UNITED NATIONS MILLENNIUM SUMMIT, SEPTEMBER 8,200028 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Afghanistan Online'da hayatı23 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- [1]21 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bbc.com14 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Muhammed Ömer |
Afganistan Devlet Başkanı 2001 |
Sonra gelen: Hamid Karzai |
| Önce gelen: Sibgatullah Müceddidi |
Afganistan Devlet Başkanı 1992-1996 |
Sonra gelen: Muhammed Ömer |
