Bulut odası
Bulut odası (ya da Wilson odası), iyonlaştırıcı radyasyon tespiti için kullanılan bir parçacık dedektörüdür.
En temel haliyle bir bulut odası, aşırı doymuş su veya alkol buharı içeren kapalı bir ortamdır.
Yüklü bir parçacık (mesela alfa ya da beta parçacığı), karışım ile etkileşime girer ve karışım iyonize olur. Ortaya çıkan iyonlar yoğunlaşma çekirdekleri gibi davranarak parçacığın izlediği yol boyunca bir buğu oluştururlar (karışım yoğunlaşma noktasında olduğundan dolayı).
Alfa ve beta parçacıklarının yüksek enerjileri sayesinde yüklü parçacığın yolu boyunca ürettikleri birçok iyonlar nedeniyle bir iz meydana gelir. Bu izler, parçacıklar için ayırt edicidir. Mesela bir alfa parçacığının izi geniş ve düz iken bir elektron, ince ve çarpışmalarda sapması daha belirgin bir iz bırakır. Farklı izler, farklı parçacıkların varlığına delildir.
Bulut odaları, kabarcık odasının ortaya çıkışına kadar 1920'lerden 1950'lere kadar önemli rol oynadı. Özellikle 1932 yılında pozitronun ve 1936 müonun keşfinde önemli rol oynadı. 1947 yılında kaonun keşfi de bulut odaları kullanılarak yapılmıştır. Carl David Anderson, kozmik ışınlardaki pozitron ve müon algılayarak 1936'da Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Nobel Prize in Physics 1936" (İngilizce). 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- How to Build a Cloud Chamber
- Diffusion cloud chamber instructions
- Wilson's Original Apparatus30 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Richard A. Muller demonstrates a cloud chamber in lecture (26 minutes into film)25 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Radiation tracks in Cloud Chambers4 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
