Bit Bahyan
Bit Bahyan | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| y. MÖ 1200-MÖ 808 | |||||||
 MÖ 10–9. yüzyıllar civarındaki Arami krallıkları ve devletleri | |||||||
| Başkent | Guzana | ||||||
| Yaygın dil(ler) | Aramice | ||||||
| Resmî din | [[Antik Levant Dini]] | ||||||
| Tarihî dönem | Demir çağı | ||||||
| |||||||
| |||||||
| Günümüzdeki durumu | Suriye Irak Türkiye | ||||||
Bit Baḫyan, başkenti Guzana (günümüz Tell Halaf) olan, (yaklaşık MÖ 1200 – 808) bağımsız bir Arami şehir devleti krallığıydı. Baliḫ nehri vadisinde yer alıyordu. Guzana, Asur'u Fırat Nehri'ne bağlayan rota üzerinde stratejik bir konuma sahipti.
Bit-Bahyan, Asur'un bir vasal devleti konumundaydı. İlk haraç ödemeleri, o zamanki kral Abi-Salamu'yu zikreden II. Adad-nirari dönemine, MÖ 894 yılına aittir.[1]
Krallık, antik çağda bir Küçük Asya krallığı olan Izalla (Azalli ve Azalzi; Asurca KURAzalli, Babilce KURIzalla) ile ittifak kurdu ve Asur egemenliğine karşı isyan etmek için bir araya geldiler. Ancak bu girişim başarısız olmuş gibi görünmektedir, zira müttefik olan her iki devlet de MÖ 882'de II. Aşşur-nasir-pal'ın vergi listelerinde yeniden ortaya çıkmaktadır.
Sonraki dönemde gelişim sakin seyretti. Bir sonraki savaşçı çatışma ancak MÖ 810'da, Šammuramat'ın tüm bölgeyi Asur İmparatorluğu'na katmasıyla gerçekleşti. MÖ 759'daki bir isyan MÖ 758'de bastırıldı. Bit-Bahiani, son kez vali Bachiannu döneminde zikredilir.
Tarihte yok olmadan önce Bit Baḫyan'ın en az beş kralı ve dört valisi görev yapmıştı.[2][3]
Krallar Listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ḫadini (Khadini) MÖ 1200 sonrası
- Kapara (Ḫadini'nin oğlu) yaklaşık MÖ 1150
- Bilinmiyor yaklaşık MÖ 1150-900
- Abi-salamu (Absalom) yaklaşık MÖ 900
- Adad-imme yaklaşık MÖ 877
- Hadad-Iti' (Aramice: 𐡄𐡃𐡉𐡎𐡏; Hadd-yiṯʿī, Akadca: 𒁹𒌋𒀉𒀪) yaklaşık MÖ 867
Asur Valileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mannu-kima-matu-Aššur yaklaşık MÖ 793
- Pur-sagale yaklaşık MÖ 763
- Bel-harran-Bel-uṣur yaklaşık MÖ 727
- Mutakkil-Aššur (Bachiannu) yaklaşık MÖ 706
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Albert Kirk Grayson: Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC I (1114-859 BC). The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian periods 2. Toronto u. a. 1991, ss. 145–155, s. 153 (= A.0.99.2, Z. 100ff.).
- ^ Goldridge Pinches, Theophilus. The Old Testament In the Light of The Historical Records and Legends of Assyria and Babylonia. London : Society for promoting Christian Knowledge ; New York : E. & J. B. Young & Co.; 1st edition (1902). s. 321.
- ^ Ten Eyck Olmstead, Albert (1918). The Calculated Frightfulness of Ashur Nasir Apal. s.n. s. 229.
36°50′K 40°04′D / 36.833°K 40.067°D
Siro-Hitit krallıkları ve şehirleri | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Siro-Hitit krallıkları, Geç Tunç Çağı’nın sonları ile Demir Çağı’nın başlarında (yaklaşık MÖ 1200–700) Anadolu’nun güneyi ile Kuzey Suriye’de ortaya çıkan küçük krallıkları tanımlar.
Bu krallıklar, Hitit İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra kurulan yerel beyliklerdir. Hem Hitit (Luvi-Hurrili) hem de Arami-Semitik kültür unsurlarını taşıdıkları için “Siro-Hitit” şeklinde adlandırılırlar. | |||||||||||||||||
| Luvi devletleri |
|  | |||||||||||||||
| Arami devletleri |
| ||||||||||||||||