Baydu Han
| Baydu Han | |
|---|---|
 Baydu Han ve Gazan Han'ı temsilen pazarlık yapan temsilciler, Câmiu't-Tevârîh | |
| İlhanlı hükümdarları listesi | |
| Hüküm süresi | 1295 |
| Önce gelen | Geyhatu Han |
| Sonra gelen | Gazan Han |
| Doğum | ? |
| Ölüm | 5 Ekim 1295 Nahçıvan |
| Hanedan | İlhanlı Hanedanı |
| Babası | Targay |
Baydu Han (ö. 5 Ekim 1295); 1295 yılında kısa süreli İlhanlı hükümdarı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hülagû Han'ın torunudur. Babası Targay'dır. Hayatının ilk yılları hakkında bilgi bulunmamaktadır. Argun Han'ın tahta çıkması sırasında ona destek veren Baydu, Argun'un ani ölümü üzerine 22 Temmuz 1291 tarihinde Geyhatu'nun hükümdarlığını ilân etmesine karşı çıksa da kendi yanındaki emirlerin saf değiştirmesi nedeniyle askeri bir harekâta girişemeden Bağdat'ta kalmak zorunda kaldı.[1]
Geyhatu döneminde ülke ekonomisinin çökmesi ve toplumsal huzurun bozulması sonucu birçok Moğol Emiri Baydu'yu desteklemeye başladı. İsyancıları etrafında toplayan Baydu, 1295'te Bağdat'tan ayrılarak Tebriz üzerine doğru harekete geçti. Hemedan civarında yapılan savaşta Emîr Tagaçar'ın kendi tarafına geçmesi üzerine Geyhatu'yu yenilgiye uğrattıktan sonra onu yakalatarak 24 Mart 1295'te öldürttü.[2]
Geyhatu Han'ın ölümüyle İlhanlı tahtına oturan Baydu, önce kuzeni Gazan Han'ı sürgüne yolladı. Karısı Âlem Hatun'un babasını öldürten Kirman hakimi Padişah Hanım'ı öldürttü.[3]
Baydu Han döneminde emirler arası güç mücadelesi ve genel olarak İslam karşıtı bir politika izlenmesi özellikle Anadolu'da karışıklıklara sebep oldu. Bu esnada Gazan Han ve birçok Moğol'un Müslüman olması ülkede huzursuzluğu doruk noktasına ulaştırdı. Anadolu Valisi ve ordu komutanı Tagaçar Noyan ve bazı emirlerin desteğini alan Gazan Han'ın Horasan'dan Tebriz üzerine hareket etmesiyle zor durumda kalan Baydu Han, Gazan Han karşısında tutunamayarak Gürcü topraklarına kaçmaya çalışsa da Nahçıvan dolaylarında yakalanarak 5 Ekim 1295'te idam edildi.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tokuş, Ö., "Moğol Hâkimiyetinde Anadolu Ve Anadolu’da Moğol Noyanlarının İsyanları", Türk Dünyası Araştırmaları, Cilt:117, Sayı:230 (2017), URL: http://www.bingol.edu.tr/documents/MO%C4%9EOL%20HAK%C4%B0M%C4%B0YET%C4%B0NDE%20ANADOLU%20VE%20ANADOLU'DA%20MO%C4%9EOL%20NOYANLARININ%20%C4%B0SYANLARI(1).pdf 10 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-16
- ^ Erdem, İ., "Olcaytu Han’ın Ölümüne Kadar İlhanlılar’da Yaşanan Siyasal-Kültürel Gelişmeler ve Yakın-Doğu’ya Etkileri", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt:20, Sayı:31 (2000), URL: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/28/175.pdf 19 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-16
- ^ Gençtürk, C. (2017). Olcaytu Han’ın Ölümüne Kadar İlhanlılar’da Yaşanan Siyasal-Kültürel Gelişmeler ve Yakın-Doğu’ya Etkileri. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(1), 65-82. URL: http://dergipark.gov.tr/aicusbed/issue/28306/288418 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-16
- ^ Subaşı, Ö., İlhanlı Devleti’nde Kerait Bir Aile: Alinak Noyan Ve Emir Kurmişi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8, Sayı:41 (2015), URL: http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt8/sayi41_pdf/2tarih_siyaset_uluslararasiiliskiler/subasi_omer.pdf 22 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-16
| Önce gelen: Geyhatu Han (1291 - 1295) |
 İlhanlılar İmparatorluğu 1295 |
Sonra gelen: Gazan Han (1295–1304) |