Asgari ücret
| İşçi |
|---|
| dizisinin bir parçası |
 |
Asgari ücret veya minimum ücret, işverenlerin çalışanlarına yasal olarak ödeyebilecekleri en düşük ücreti, yani emeklerinin karşılığında çalışanın kabul edebileceği taban fiyatı ifade eder. Çoğu ülke, 20. yüzyılın sonuna kadar asgari ücret mevzuatını yürürlüğe koydu.[1] Asgari ücretler, işgücü maliyetini artırdığı için şirketler, geçici işçi çalıştırmak, işgücünü asgari ücretin daha düşük olduğu veya hiç olmadığı bölgelere taşımak ya da iş fonksiyonlarını otomatikleştirerek bu yasaları aşmaya çalışabilir.[2] Asgari ücret politikaları, ülkeler arasında ve bir ülke içinde farklı bölgeler, sektörler veya yaş grupları arasında değişiklik gösterebilir; bu farklılıklar genellikle yaşam maliyeti, bölgesel ekonomik koşullar ve sektöre özgü faktörlerden etkilenir.[3]
Asgari ücret hareketi, başlangıçta işçilerin kötü koşullarda çalıştığı atölyelerde sömürülmesini önlemek amacıyla, işverenlerin sahip olduğu haksız pazarlık gücüne karşı bir önlem olarak ortaya çıktı. Zamanla asgari ücret, düşük gelirli ailelere destek sağlamanın bir yolu olarak görülmeye başlandı. Üyeleri için zorunlu sendika üyeliğini ve asgari ücreti öngören modern ulusal yasalar, ilk olarak 1894 yılında Yeni Zelanda'da kabul edildi.[4] Günümüzde birçok ülkede asgari ücret yasaları yürürlükte olmasına rağmen, asgari ücretin yararları ve olası sakıncaları konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Asgari ücret politikaları, belirli ücretleri doğrudan yasayla düzenlemek, ekonomik göstergelere göre asgari ücreti ayarlayan formüller kullanmak veya işveren, çalışan ve hükûmet temsilcilerinin katılımıyla oluşturulan ücret kurulları aracılığıyla belirlemek gibi çeşitli yöntemlerle uygulanabilir.[5]
Arz ve talep modelleri, asgari ücretin bazı durumlarda istihdam kayıplarına yol açabileceğini öngörür; ancak tek alıcılı işgücü piyasalarında, yani bireysel işverenlerin piyasa genelinde ücret belirleme gücüne sahip olduğu durumlarda, asgari ücret işgücü piyasasının verimliliğini artırabilir.[6][7] Asgari ücreti savunanlar, bunun çalışanların yaşam standartlarını yükselttiğini, yoksulluğu ve eşitsizliği azalttığını ve çalışanların moralini artırdığını öne sürer.[8] Buna karşılık, asgari ücreti eleştirenler, bazı düşük ücretli işçilerin iş bulamaması nedeniyle yoksulluk ve işsizliğin artacağını ve bu kişilerin işsizler arasına katılacağını savunur.[9][10]
Asgari ücrete dair yaklaşımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Klasik liberal ve liberteryen eleştiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Klasik liberal ve liberteryen ekonomistler, asgari ücretin işsizlik oluşturduğu görüşünü benimsemiştir. Asgari ücretler ne kadar yükselirse bu ücretleri karşılayamayacak küçük işletme sahipleri o kadar artacaktır. Bunun sonucunda küçük işletmeler daha az işçi çalıştıracak ve bu durum işsizlik oluşturacaktır. Yandaki grafik bu durumu arz talep doğrularıyla göstermektedir.
Asgari ücret hem okuyup hem çalışabilecek lise öğrencilerini okuldan ettiği gibi, küçük işler yaparak en azından az bir maaşa çalışabilecek işçileri de pazar dışında bırakmaktadır. Kaçak işçi çalıştırılmasının bir sebebi de asgari ücrettir. Bu sistemle hem kaçak işçiler daha kötü şartlarda çalıştırılmaktadır hem de devlet bu işçilerden ufak hesaplı (ama geniş hacimli) vergi kaybına uğramaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kısmi süreli çalışma
- Tam zamanlı iş
- Çalışma süresi
- Türkiye'de asgari ücret
- Türkiye'de emekli maaşları
- Aylık asgari ücretlerine göre Avrupa ülkeleri
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Social minimum" in the Stanford Encyclopedia of Philosophy 5 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Basic Income Earth Network (BIEN) 20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Basic Income Studies: An International Journal of Basic Income Research
- Basic Income Studies:How it could be organised, Different Sugesstions1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "ILO 2006: Minimum wages policy (PDF)" (PDF). Ilo.org. 29 Aralık 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2012.
- ^ Larsson, Anthony; Teigland, Robin (2020). The digital transformation of labor: Automation, the gig economy and welfare. Routledge, London: Routledge Studies in Labour Economics. doi:10.4324/9780429317866. ISBN 978-0-429-31786-6. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ Neumark, David (2019). "The Econometrics and Economics of the Employment Effects of Minimum Wages: Getting from Known Unknowns to Known Knowns". German Economic Review. 20 (3): e1-e32. doi:10.1111/geer.1216223 Nisan 2023.
- ^ "A brief history of the minimum wage in New Zealand". Newshub (İngilizce). 19 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022.
- ^ Dube, Arindrajit (1994). "Minimum Wages and Employment: A Case Study of the Fast Food Industry in New Jersey and Pennsylvania". American Economic Review. 84 (4): 772-79323 Nisan 2023.
- ^ Leonard, Thomas C. (2000). "The Very Idea of Apply Economics: The Modern Minimum-Wage Controversy and Its Antecedents". Backhouse, Roger E. (Ed.). Toward a History of Applied Economics. Durham: Duke University Press. ss. 117-144. ISBN 978-0-8223-6485-6.
- ^ Gwartney, James David; Clark, J. R.; Stroup, Richard L. (1985). Essentials of Economics. New York: Harcourt College Pub; 2 edition. s. 405. ISBN 978-0123110350.
- ^ "Should We Raise The Minimum Wage?". The Perspective. 30 Ağustos 2017. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2017.
- ^ "The Young and the Jobless". The Wall Street Journal. 3 Ekim 2009. 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014.
- ^ Card, David; Krueger, Alan B. (1995). Myth and Measurement: The New Economics of the Minimum Wage. Princeton University Press. ss. 1, 6-7.