Arthur de Gobineau

Arthur de Gobineau
Arthur de Gobineau
	Arthur de Gobineau
Doğum	14 Temmuz 1816; Fransa, Île-de-France, Ville-d'Avray
Ölüm	13 Ekim 1882; İtalya, Torino
Meslek	Diplomat, yazar
Milliyet	Fransız

Joseph Arthur de Gobineau (14 Temmuz 1816 – 13 Ekim 1882), bilimsel ırk teorisinin ve "ırksal demografi" kavramının tanıtılmasında etkili olmuş Fransız bir yazar ve diplomattı. En çok, Aryan üstün ırk teorisini ve İskandinavcılığı geliştirmesiyle tanınır. Elitist bir bakış açısına sahip olan Gobineau, 1848 Devrimleri’nin hemen ardından kaleme aldığı İnsan Irklarının Eşitsizliği Üzerine Deneme adlı eserinde, aristokratların sıradan insanlardan üstün olduğunu ve daha az ırk karışımına maruz kaldıkları için daha fazla Aryan genetik özelliğine sahip olduklarını savunmuştur.^[1]

Gobineau, Ancien Régime (Eski Rejim) döneminde aristokrat bir kont ailesine doğdu. Meşruiyetçi (Légitimistes) bir görüşe sahipti; Bourbon Hanedanı’nın yönetimini destekliyor, Fransız Devrimi’ne, demokrasiye ve 1830 Temmuz Devrimi sonrası iktidara gelen Orléans Hanedanı’na karşı çıkıyordu. Diplomatik kariyerine 1840’ların sonlarında başladı ve 1861’den itibaren sırasıyla İran, Brezilya, Yunanistan ve İsveç’te elçi olarak görev yaptı. Gobineau, edebi kariyerinde romanlar ve kısa hikâyelerin yanı sıra seyahat yazıları, polemik içerikli denemeler ve filoloji ile antropoloji alanlarında eserler de kaleme aldı.^[2] Ancak İnsan Irklarının Eşitsizliği Üzerine Deneme adlı eseri, günümüz akademik çevreleri tarafından sahte bilim (pseudoscience) olarak nitelendirilmekte ve Gobineau’nun antropoloji konusunda herhangi bir akademik yeterliliğe sahip olmadığı bilinmektedir.

Gobineau’nun eserleri Fransa’da fazla ilgi görmemiş olsa da, Josiah C. Nott ve Henry Hotze gibi Amerikalı beyaz üstünlükçüler ve kölelik yanlıları tarafından büyük beğeniyle karşılandı. Kitabı İngilizceye çevrilirken, Amerikalıları "ırksal olarak karışmış bir toplum" olarak tanımlayan yaklaşık 1000 sayfalık bölümü bilinçli olarak çıkardılar. Gobineau'nun fikirleri Almanya'da "Gobinizm" adı verilen bir sosyal harekete ilham verdi ve Richard Wagner, Wagner'in damadı Houston Stewart Chamberlain, Rumen politikacı A. C. Cuza gibi antisemitist figürler ile Nazi Partisi'nin önde gelen isimleri tarafından benimsenerek yeniden yayımlandı.^[3]

Hayatı ve ırkçı görüşleri

Gobineau zorlu bir aile hayatı geçirmişti: Babası bir devlet memuru ve sadık bir kraliyetçiydi. Annesi, Anne-Louise Magdeleine de Gercy bir kraliyet vergi memurunun kızı ve Santo Domingo (Haiti) melezi,^[4] ve sonradan duygusal Marguerite d'Alby (1821) romanını ve Une Vie de Femme, Liée aux Événements de l'Époque (Zamanın Olaylarına bağlı, Bir Kadın'ın Yaşamı, 1835) kitabında ile hatıralarını yazmış Pauline Bonaparte'ın nedimelerinden birisiydi. Gobineau on dört yaşında iken annesi başka bir adamla kaçtı ve küçük Josef'i de İsviçre'ye birlikte götürdü. İsviçre'de iken oryantalizme ilk defa ilgi duymaya başladı.

Fransa ve İsviçre'de okul ve üniversite eğitimi aldı. Fransa'ya döndüğünde, hayatını bilimkurgu romanları ve gerici mecmualarda yayınlanan yazıları ile kazandı. Yakın dostluk kurduğu ve yazıştığı İkinci Cumhuriyet döneminde dışişleri bakanı Alexis de Tocqueville ile tanışmasının faydasını gördü ve Gobineau 1849 yılında Fransız Dışişlerine katıldı.^[4] Gobineau İkinci Cumhuriyet döneminin başarılı bir diplomatıydı. Brezilya ve diğer ülkelere atanmadan önce 1855 yılında III. Napolyon tarafından İran'a atandı. 1859 yılında da Gobineau İmparatorluk Komiseri olarak ABD'de hizmet sundu, 1861 yılında ikinci kez olan üstün diplomat elçisi olarak İran'da hizmet sundu. Aynı hizmeti 1864 yılında Atina'da sundu. Ayrıca Rio de Janeiro ve Stockholm'de Gobineau diplomat olarak hizmet sundu.

Irkların sınıflandırılmasının kültürü oluşturduğu inancına vardı. İnancına göre beyaz ırk, siyah ırk ve sarı ırk (Moğol ırkı) arasındaki farklılıklar tabii bir bariyerdi ve bu ırkların karışması bu bariyerleri yıkıyordu ve kaosa sebep oluyordu. Orta Doğu'yu, Orta Asya'yı, Hindistan'ı, Kuzey Afrika'yı ve dönemin Güney Fransa'sını ırkî olarak karışmış bölgeler olarak sınıflandırdı.

Gobineau, beyaz ırkın diğerlerinden üstün olduğuna inanıyordu. Bunun "Aryan" olarak isimlendirilen kadim Hint-Avrupa ırkı kültürüne uygun olduğunu düşünüyordu. Beyaz ırkın melezleşmesinin kaçınılmaz olduğunu yazmıştı. Fransa'daki iktisadi karışıklıkların çoğunu ırkların kirlenmesine yordu. Hayatının ileriki dönemlerinde fikrini değiştirdi ve beyaz ırkın korunacağına inanmaya başladı.

Gobineau'ya göre imparatorlukların gelişimi farklı ırkların karışımına neden olduğu için "üstün ırk" için son derece yıkıcıydı. Bunu bir ırki dejenerasyon olarak gördü. Tanımlamalarına göre İspanya'nın, Fransa'nın ve Almanya'nın çoğunun, Güney ve Batı İran'ın ve de İsviçre'nin, Avusturya'nın, Kuzey İtalya'nın ve Britanya'nın büyük bir parçasının melez ırkların sebep olduğu dejenerasyona uğramıştı. Ayrıca ona göre Kuzey Hindistan'ın tamamı sarı ırktan oluşuyordu.

Nazilerin fikir babası

Adolf Hitler ve kurucusu olduğu Nazizm, Gobineau Antisemitik olmamasına rağmen, onun ideolojisin çoğunu örnek aldı. Gobineau'nun fikirlerini benimseyen Naziler, Nietzsche'nin fikirlerini yeniden yazmaya zorladıkları gibi onunkileri de yeniden kendilerine göre yorumlattılar.

Gobineau ölümünden hemen önce Almanya, Bavyera'daki Bayreuth'ı ziyaret etti. Orada Antisemitik karakterdeki Bayreuth camiasının (İngilizce: Bayreuth circle) gelişimine tesir etti.

13 Ekim 1882 yılında Arthur de Gobineau Torino'da öldü.

Bahai elyazmaları

Bahailik'e göre Gobineau, İran İmparatorluğu'nda Babi inanışına ait, 1852 yılında idama mahkûm edilmiş Bahaullah Mirza Hüseyin Ali tarafından yazılmış ilk tarihi elyazmalarının tümünü elde eden kişidir. Elyazmaları, Paris'teki Fransız Millî Kütüphanesi'nde (Fransızca:Bibliothèque nationale de France) korunmaktadır.

Yeni aristokrat fikirleri

Gobineau ayrıca 1874 yılında önemli eseri Les Pléiades romanını yazdı. 1877 yılındaki çalışması Rönesans (Fransızca:La Renaissance) bugünlerde beğeniyle karşılanmaktadır. Her iki çalışması da kendisinin yeni aristokrat politikalarını ve demokratik popüler kültüre olan bakışını yansıtır.

Yunanlar hakkında düşünceleri

Gobineau, modern Yunanlara büyük hayranlık duymuş ve onları Balkan halklarının "eğitmenleri" olarak görmüş olsa da^[5] görüşleri çelişkili ve belirsizdi.^[6]^[7] Düşüncelerini genellikle muğlak ve karışık bir şekilde ifade etmiş, yalnızca genel bilgilere dayanarak açıklamalar yapmıştır.^[8] Ona göre Yunan halkı, "Yunanistan’ın eski görkeminin" nedeni olan "Aryan kanının" büyük bir kısmını ırk karışımı nedeniyle kaybetmişti.^[9] Ancak, modern Yunanlardaki antik Yunan çekirdeğinin tamamen yok olduğunu da reddetmemiştir.^[10] Aksine, Yunan ırkının zaman içinde tüm yabancı istilacıları "soğurduğunu" savunuyordu.^[11] Bunun sonucunda ise Yunanların temas kurdukları halkların en iyi özelliklerini bünyelerine alarak güçlü bir alaşım oluşturduklarını ileri sürmüştür. Sonuç olarak, Yunanların "milliyet" tanımını hak etmek için gerekli tüm niteliklere sahip olduğunu belirtmiştir.^[10]

Bununla birlikte, Orjina Yunan Devleti'nin önemli belgesi olan Yunanların 19. Yüzyıl Sonundaki Krallığına'yı yazdı.

Eserleri

An Essay on the Inequality of the Human Races (1855) (İngilizce)
Religions et Philosophies dans l'Asie Centrale. (1865. Neue Auflage Paris 1957)
Les Pleiades (1874)
Reiseerlebnisse (1872)
Die Renaissance (1877)
Versuch über die Ungleichheit der Menschenrassen (1853 ff.)

Kaynakça

Sylvie André: Gobineau : parcours mythiques d'une œuvre Lettres modernes, Paris 1990 ISBN 2-256-90881-X
Jean Boissel: Gobineau : biographie, mythes et réalité Berg Internat., Paris 1993 ISBN 2-900269-84-9
Ernst Cassirer: Von Heldenverehrung zu Rassenverehrung, in: Ders.: Vom Mythus des Staates, Artemis, Zürih 1949, S. 289-321
Karl Ludwig Schemann: Gobineaus Rassenwerk : Aktenstücke und Betrachtungen zur Geschichte und Kritik des "Essai sur l'inégalité des races humaines" Fromm, Stuttgart 1910
Earl J. Young: Gobineau und der Rassismus Hain, Meisenheim am Glan 1968
Georg Lukács: Die Zerstörung der Vernunft Aufbau, Berlin u.a. 1956

Dış bağlantılar

Werke Les classiques des sciences sociales 29 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
The Inequality of Human Races by Arthur de Gobineau, translated by Adrian Collins, M.A. at Google Books (İngilizce)
Les religions et les philosophies dans l'Asie centrale by Arthur de Gobineau at Google Books (Fransızca)
Trois ans en Asie (de 1855 à 1858) by Arthur de Gobineau at Google Books (Fransızca)
Histoire d'Ottar jarl, pirate norvégien, conquérant du pays de Bray, en Normandie, et de sa Desendence by Arthur de Gobineau at Google Books 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
Lecture des textes cunéiformes by Arthur de Gobineau at Google Books 4 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

^ Blue 1999, s. 99.
^ Blue 1999, s. 98.
^ Gould, Stephen Jay (1996). The Mismeasure of Man. W. W. Norton & Company. ss. 359. ISBN 978-0393314250. Gobineau was undoubtedly the most influential academic racist of the nineteenth century. His writings strongly affected such intellectuals as Wanger and Nietzsche and inspired a social movement known as Gobinism.
^ ^a ^b DJ. Richards, "Arthur de Gobineau" in Dictionary of Literary Biography, Volume 123: Nineteenth-Century French Fiction Writers: Naturalism and Beyond, 1860-1900. A Bruccoli Clark Layman Book. Edited by Catharine Savage Brosman, Tulane University. The Gale Group, 1992. s. 101-117. (İngilizce)
^ Dontas 1966, s. 32.
^ Budil 2008, s. 153.
^ Vacalopoulos 1968, s. 104-105.
^ Vacalopoulos 1968, ss. 104–105.
^ Biddiss 1970, s. 191.
^ ^a ^b Stewart 2003, s. 133.
^ Stewart 2003, s. 132.

[FOOTNOTEBlue199999-1] Blue 1999, s. 99.

[FOOTNOTEBlue199998-2] Blue 1999, s. 98.

[Gould-3] Gould, Stephen Jay (1996). The Mismeasure of Man. W. W. Norton & Company. ss. 359. ISBN 978-0393314250. Gobineau was undoubtedly the most influential academic racist of the nineteenth century. His writings strongly affected such intellectuals as Wanger and Nietzsche and inspired a social movement known as Gobinism.

[aut-4] DJ. Richards, "Arthur de Gobineau" in Dictionary of Literary Biography, Volume 123: Nineteenth-Century French Fiction Writers: Naturalism and Beyond, 1860-1900. A Bruccoli Clark Layman Book. Edited by Catharine Savage Brosman, Tulane University. The Gale Group, 1992. s. 101-117. (İngilizce)

[FOOTNOTEDontas196632-5] Dontas 1966, s. 32.

[FOOTNOTEBudil2008153-6] Budil 2008, s. 153.

[FOOTNOTEVacalopoulos1968104-105-7] Vacalopoulos 1968, s. 104-105.

[FOOTNOTEVacalopoulos1968104–105-8] Vacalopoulos 1968, ss. 104–105.

[FOOTNOTEBiddiss1970191-9] Biddiss 1970, s. 191.

[FOOTNOTEStewart2003133-10] Stewart 2003, s. 133.

[FOOTNOTEStewart2003132-11] Stewart 2003, s. 132.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]