Amerika Konfedere Devletleri
Amerika Konfedere Devletleri Confederate States of America | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1861-1865 | |||||||||||||||||
Bayrak
(1861-1863) | |||||||||||||||||
Millî marş (resmen yok) "God Save the South" (gayriresmî) "Dixie" (geleneksel) | |||||||||||||||||
1862'de Konfederasyon devletleri
Konfederasyon'un toprak iddia ettiği yerler Batı Virginia Tartışmalı Kızılderili toprakları | |||||||||||||||||
| Tür | Tanınmayan devlet[1] | ||||||||||||||||
| Başkent | Montgomery, Alabama (29 Mayıs 1861 tarihine kadar) Richmond, Virginia (29 Mayıs 1861 – 3 Nisan 1865) Danville, Virginia (3 Nisan 1865) | ||||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | İngilizce (de facto) | ||||||||||||||||
| Hükûmet | Konfederal başkanlı partisiz cumhuriyet | ||||||||||||||||
| Başkan | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Başkan Yardımcısı | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Yasama organı | Kongre | ||||||||||||||||
| Senato | |||||||||||||||||
| Temsilciler Meclisi | |||||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||||||
• Toplam | 1995392 km2 | ||||||||||||||||
| Nüfus | |||||||||||||||||
• Sayılan | 9103332 | ||||||||||||||||
| Para birimi | Konfedere Devletler doları Eyalet paraları | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
1 Alan ve nüfus değerleri Missouri ve Kentucky'yi ve Konfederasyon Bölgesi Arizona'yı içermez. Su alanı: %5,7. 2 Yukarıdaki sayıma köleler dahildir. 1860 Sayımı | |||||||||||||||||


Amerika Konfedere Devletleri (ya da yalnızca Konfederasyon), Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldığını ilan eden 11 güney eyaletinin 1861'den 1865'e kadar oluşturduğu devlet. Amerikan İç Savaşı, bu devlet ile Amerika Birleşik Devletleri (Birlik) arasında gerçekleşmiştir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Konfederasyon Devletleri, 4 Şubat 1861'de, 1860 başkanlık seçimlerinden hemen sonra, köleliğin kaldırılması taraftarı olan Abraham Lincoln'ün onaylanmasıyla, altı güney eyaleti (Güney Carolina, Mississippi, Florida, Alabama, Georgia ve Louisiana) tarafından ilan edildi. Bu altı eyalet ve 2 Mart'ta kendilerine katılan Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nden çekildiklerini ve 1787 Anayasası ile federal hükûmete tanınan hakların eyaletlere iade edildiğini duyurdular. Bu haklar; eyaletlerdeki askeri tesislerin, limanların ve gümrüklerin kontrolünü, vergi ve harçların tahsil edilmesini içeriyordu.
Amerika Konfedere Devletleri'nin kuruluşundan bir ay sonra, 4 Mart'ta Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. Başkanı Abraham Lincoln göreve başladı. Açılış konuşmasında, ayrılmayı yasal olarak asılsız olarak nitelendirdi ve güney eyaletlerine karşı hiçbir askerî eylemde bulunulmayacağını, ancak bu gücün federal mülkü korumak ve vergi tahsilatını kontrol etmek için kullanılabileceğini söyledi. 12 Nisan 1861'de General P. G. T. Beauregard liderliğindeki Güney Carolina birlikleri, Charleston Limanı'ndaki Sumter askeri kalesini bombaladı ve garnizonu teslim olmaya zorladı. İki kişinin hayatını kaybettiği bu muharebe, bir iç savaşa zemin hazırlamıştır. Bu olaydan sonra Lincoln, geri kalan eyaletlere Sumter ve güneydeki diğer kalelerin kontrolünü yeniden sağlamak, federal başkenti korumak ve Birliği korumak için birlikler gönderdi. Buna karşılık, diğer dört eyalet (Virginia, Arkansas, Tennessee ve Kuzey Karolina) Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldıklarını ve Konfederasyon'a katıldıklarını açıkladı. Kentucky ve Missouri'de ikili iktidar kuruldu; biri ABD'yi, diğeri Konfederasyonu destekledi. Bu nedenle Konfederasyon'a 13 eyaletin katıldığı söylenebilir. Ancak, kölelik yanlısı tüm devletler Konfederasyona katılmadı. Maryland'de bir savaş durumu ilan edildi ve eyaletin Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılmasına izin verilmedi. Delaware eyaleti tarafsız kaldı, Birliği veya Konfederasyonu desteklemedi.
Eyalet statüsüne sahip olmayan Arizona ve New Mexico, ABD'ye katılmak için başvuruda bulundu. Konfederasyon ayrıca 5 "uygar" kabilenin - Cherokee, Choctaw, Chickasaw, Creek ve Seminole - yerleştiği Kızılderili topraklarını da destekledi.
Çöküş
[değiştir | kaynağı değiştir]Dört yıllık direnişten sonra, Kuzey Virginia Birlikleri ve Konfederasyon Ordusu Başkomutanı Robert E. Lee, 9 Nisan 1865'te Appomattox, Virginia'daki ABD Birliklerinin Komutanı Ulysses Grant ile bir kapitülasyon yasası imzaladı. 3 Nisan'da Konfederasyon hükûmeti Richmond'dan ayrıldı ve Danville'e taşındı. Ancak 10 Nisan'da hükûmet üyeleri ayrılmak zorunda kaldı. Aslında o gün Amerika Konfedere Devletleri'nin varlığı sona erdi. Jefferson Davis Bakanlar Kurulunun 2 Mayıs 1865'te düzenlenen son toplantısı, ayrılıkçıların ilk kez 1860'ta buluştuğu Abbeville, Güney Carolina'da yapıldı. 10 Mayıs'ta Jefferson Davis tutuklandı ve bir yıl hapis cezasına çarptırıldı. Daha sonra vatana ihanetle suçlandı, ancak suçluluğu kanıtlanamadı.
Nisan ve Haziran aylarında Konfederasyon içindeki diğer devletlerin orduları da teslim oldu. Shenandoah en son 6 Kasım 1865'te teslim oldu.
Hükûmet ve Hukuk
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerika Konfedere Devletleri Anayasası, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nı model almış olsa da, kölelik kurumunu açıkça koruyan ve eyaletlerin haklarını vurgulayan önemli farklılıklar içeriyordu. Konfederasyon Anayasası, başkanın görev süresini altı yıl ile sınırladı ve yeniden seçilmesini yasakladı. Ayrıca başkana, bütçe tasarılarında belirli harcama kalemlerini veto etme (satır içi veto) yetkisi verdi.[2]
Siyasi parti sistemi Konfederasyon'da tam olarak gelişmemiştir. 1860 seçimlerinde Demokrat Parti bölünmüş olsa da, Konfederasyon Kongresi'nde resmi partiler yoktu. Ancak, Başkan Jefferson Davis'in politikalarını destekleyenler ve eleştirenler arasında keskin bir hizipleşme mevcuttu.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Konfederasyon ekonomisi, tarıma ve özellikle pamuk ihracatına dayalıydı. Savaşın başlamasıyla birlikte Birlik Donanması'nın uyguladığı abluka, Güney'in pamuğunu Avrupa'ya ihraç etmesini ve ihtiyaç duyduğu mamul malları ithal etmesini engelledi. Konfederasyon hükûmeti, İngiltere ve Fransa'nın pamuk ihtiyacı nedeniyle kendilerini tanıyacağını umarak "Pamuk Diplomasisi" yürüttü, ancak bu strateji başarısız oldu.[3]
Savaşın finansmanı için karşılıksız para basılması, hiperenflasyona yol açtı. 1861'de 100 dolar olan bir ürün sepetinin fiyatı, savaşın sonunda 9.000 doların üzerine çıktı. Enflasyon oranı %9000'i aşarak ekonomiyi çökertti.[4]
Toplumsal Miras ve Tartışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Konfederasyon'un mirası, Amerikan toplumunda uzun süreli tartışmalara neden olmuştur. Özellikle 2020 yılında George Floyd'un öldürülmesinin ardından başlayan protestolarla birlikte, Konfederasyon sembollerinin kamusal alanlardan kaldırılması süreci hız kazanmıştır. Southern Poverty Law Center verilerine göre, sadece 2020 yılında 160'tan fazla Konfederasyon sembolü (anıtlar, bayraklar, isimler) kaldırılmıştır.[5]
ABD Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulan İsimlendirme Komisyonu (Naming Commission), Konfederasyon liderlerinin adını taşıyan askeri üslerin isimlerinin değiştirilmesini önermiştir. Bu süreç 2023 yılı sonunda tamamlanmış; Fort Bragg "Fort Liberty", Fort Hood "Fort Cavazos" ve Fort Benning "Fort Moore" olarak yeniden adlandırılmıştır.[6]
Bayraklar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
4 Mart 1861 - 21 Mayıs 1861
-
21 Mayıs 1861 - 2 Şubat 1862
-
2 Şubat 1862 - 28 Kasım 1862
-
1 Mayıs 1863 - 4 Mart 1865
-
4 Mart 1865 - 10 Nisan 1865
-
Donanma bayrağı (1861-1863)
-
Donanma bayrağı (1863-1865)
-
Savaş bayrağı
Konfederasyon Şehirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Konfederasyonun şehirleri, nüfus büyüklüğü sırasına göre en belirgin şekilde şunları içeriyordu:
| # | Kent | 1860 nüfusu | 1860'ta ABD sırası | ABD denetimine yeniden giriş |
|---|---|---|---|---|
| 1. | New Orleans, Louisiana | 168,675 | 6 | 1862 |
| 2. | Charleston, Güney Karolina | 40,522 | 22 | 1865 |
| 3. | Richmond, Virjinya | 37,910 | 25 | 1865 |
| 4. | Mobile, Alabama | 29,258 | 27 | 1865 |
| 5. | Memphis, Tennessee | 22,623 | 38 | 1862 |
| 6. | Savannah, Georgia | 22,292 | 41 | 1864 |
| 7. | Petersburg, Virjinya | 18,266 | 50 | 1865 |
| 8. | Nashville, Tennessee | 16,988 | 54 | 1862 |
| 9. | Norfolk, Virjinya | 14,620 | 61 | 1862 |
| 10. | Augusta, Georgia | 12,493 | 77 | 1865 |
| 11. | Columbus, Georgia | 9,621 | 97 | 1865 |
| 12. | Atlanta, Georgia | 9,554 | 99 | 1864 |
| 13. | Wilmington, Kuzey Karolina | 9,553 | 100 | 1865 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Preventing Diplomatic Recognition of the Confederacy, 1861–65". U.S. Department of State. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "On this day, the Confederate Constitution is approved" (İngilizce). National Constitution Center. Erişim tarihi: 23 Kasım 2025.
- ^ "Preventing Diplomatic Recognition of the Confederacy, 1861–65" (İngilizce). U.S. Department of State. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2025.
- ^ "Confederate Inflation Rates (1861 – 1865)" (İngilizce). InflationData.com. Erişim tarihi: 23 Kasım 2025.
- ^ "SPLC Reports Over 160 Confederate Symbols Removed in 2020" (İngilizce). Southern Poverty Law Center. 23 Şubat 2021. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2025.
- ^ "DOD Begins Implementing Naming Commission Recommendations" (İngilizce). U.S. Department of Defense. 5 Ocak 2023. 4 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2025.