Allagion
 | |
| Bu madde, Doğu Roma ordusu hakkındaki serinin bir parçasıdır. | |
| Yapısal Tarih | |
|---|---|
| Bizans ordusu: Doğu Roma ordusu, Orta dönem Bizans ordusu (thema • tagmata • Hetaireia), Komninos dönemi ordu (pronoia), Paleologos dönemi ordu (allagia) • Vareg Muhafızları • Generaller | |
| Bizans donanması: Rum ateşi • Dromon • Amiraller | |
| Seferlerin Tarihi | |
| Savaşlar, isyan ve iç savaşlar ve muharebeler listeleri | |
| Stratejiler ve taktikler | |
| Taktikler • Kuşatmalar • Askeri talimatlar • Tahkimat (İstanbul Surları) |
Allagion veya Allagia (Yunanca: ἀλλάγιον), 50-400 askerden oluşan asker birliğini tanımlayan Bizans askerî terimdi. İlk olarak 10. yüzyılın ortalarından sonlarına doğru ve 13. yüzyılda Bizans ordusunun daimi alayları için kullanılan en sık askerî terim haline gelmiş ve 14. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Terim “görev döngüsü”[1] anlamına gelir ve ilk olarak 10. yüzyılın başlarında Bilge İmparator VI. Leon'un Taktika'sı'nda genel birlikler bütünü olarak tanımlanır.[2] Daha teknik kullanımı, 50 ila 400 kişi arasında değişen süvari bandonu için alternatif terim olarak kullanılmaya başlanmıştır.[3] 10. ve 11. yüzyıllarda, taşra allagia'ları yaklaşık 50-150 kişiden oluşurken, merkezi imparatorluk ordusu yaklaşık 320-400'ye yakındı.[4]
Geç Bizans döneminde Allagia
[değiştir | kaynağı değiştir]Geç 11. yüzyılın sonlarından itibaren allagion terimi, imparatorluk muhafız birliklerinin askerlerini ifade etmek için kullanılmaya başlanmıştır. 13. yüzyılın sonlarına doğru bu terim, önceki tagma teriminin yerine geçerek her daimî alay için kullanılmıştır. Allagion birimlerinin başında bir allagatōr bulunurdu.[4][5] 14. yüzyılda Georgios Kodinos, sarayda archōn tou allagiou ("allagion’un efendisi") olarak adlandırılan bir makamdan bahseder. Bu kişi, imparatorun muhafız birliğinde ikinci komutan olarak görev yapmış ve saray hiyerarşisinde 53. sırada yer almıştır. Onun altında ise protallagatōr bulunur ve bu kişi, birliği arka saflardan yönetirdi. Bu görevler, megas primmikērios denetiminde olup, kaynaklarda çok az kişi bu unvanları taşımıştır.[6]
Allagia'lar, Bizans eyalet ordusunda iki gruba ayrılmıştı: BizansAnadolu'daki "imparatorluk allagia"ları ve Avrupa'daki "büyük allagia"lar. Anadolu'nun Türklere kaybedilmesiyle "imparatorluk allagia"ları ortadan kalktı. Avrupa'daki megala allagia'lar ise 1286'dan 1355'e kadar kaydedilmiş olup, Selanik, Serez ve Bizye gibi şehirlerde bulunuyordu. Bu birliklerin kesin yapısı tam olarak bilinmemekle birlikte, sınır askerleri ve süvari birliklerinden oluşuyorlardı. Allagia'lar yaklaşık 300–500 askerlik birimlerdi ve Bizans askerî sisteminin önemli bir parçasıydı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dipnot
- ^ Haldon 1999, s. 116.
- ^ Guilland 1960, s. 84.
- ^ Haldon 1984, s. 276–277.
- ^ a b Kazhdan 1991, s. 67–68.
- ^ Guilland 1960, s. 85.
- ^ Guilland 1960, s. 86.
- Genel
- Bartusis, Mark C. (1997). The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204–1453. Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-1620-2.
- Guilland, Rodolphe (1960). "Études sur l'histoire administrative de l'empire byzantin: les commandants de la garde impériale, l'ἐπὶ τοῦ στρατοῦ et le juge de l'armée". Revue des études byzantines (Fransızca). 18 (18). ss. 79-96. doi:10.3406/rebyz.1960.1221.
- Haldon, John F. (1984). Byzantine Praetorians: An Administrative, Institutional and Social Survey of the Opsikion and Tagmata, c. 580–900. Bonn: Rudolf Habelt. ISBN 3-7749-2004-4.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.