Ali Bülent Orkan
Ali Bülent Orkan | |
|---|---|
| Doğum | 1 Ağustos 1957 Mudurnu, Bolu, Türkiye[1] |
| Ölüm | 13 Ağustos 1982 (25 yaşında) Ankara, Türkiye |
Ali Bülent Orkan (1 Ağustos 1957, Mudurnu, Bolu - 13 Ağustos 1982, Ankara), Piyangotepe Katliamı faillerinden Türk Ülkücü militan. 16 Mayıs 1979'da kahvehane basıp sol görüşlü 7 kişiyi öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.
Piyangotepe Katliamı
[değiştir | kaynağı değiştir]16 Mayıs 1979 gecesi Ankara'nın Keçiören ilçesine bağlı Piyangotepe semtindeki Refik Saydam Caddesi'nde genellikle sol görüşlü kişilerin bulunduğu Çelik Kıraathanesi, başlarına çorap geçirmiş sağ görüşlü Ali Bülent Orkan, Nurullah Akdoğan, Erol Türkmen ve kimliği tam olarak tespit edilemeyen Hasan adlı militanlar tarafından basıldı. Orkan ve diğer militanlar, kahvede bulunanların yere yatmalarını istediler. O sırada kıraathanede bulunan 20 kişi yere yattı. Orkan ve arkadaşları, kapının kenarından içeriye doğru yerde yatanların üzerlerine rastgele ateş açtılar ve bunun sonucunda Hüsamettin Kurban, Tuncay Sarıkaya, Mızrap Ali Taşkın, Erdoğan Doğan, Müslüm Doğan, Mehmet Turan ve Ahmet Turan adlarında 7 kişi öldü. 2 kişi ise ağır yaralandı. Orkan, arkadaşlarıyla beraber bir taksiye binip kaçtı.
Yakalanışı, yargılama ve idamı
[değiştir | kaynağı değiştir]31 Mayıs 1979 günü Ankara Emniyet Müdürlüğünden yapılan açıklamada, sanıkların olaydan önce de çeşitli öldürme, yaralama ve hırsızlık olaylarına karıştıkları belirtildi. Ankara Emniyet Müdürlüğü, olayı şöyle aktardı:
"Soygunda kullanılan Rıza Tüfekçi'ye ait 06 AT 126 plakalı taksi, SBF önünde müşteri olarak binen Nurullah Akdoğan ve 'Hasret' takma adlı Erol Türkmen tarafından gasbedilmiş, şoför Bayındır Barajı'na götürülerek bir ağaca bağlanmıştır. Aynı otomobil ile Kırşehir Cezaevi firarisi Hüseyin Bozkurt takma adını kullanan Ali Bülent Orkan ve kimliği belirlenen bir kişi ile Çelik Kıraathanesi'ne gelmişlerdir. Bu arada Akdoğan otomobilde beklemiş, diğer silahlı üç kişi, ellerinde çeşitli olaylarda kullandıkları belirlenen üç adet 14'lü tabanca ile yere yatırdıklarına ateş açmışlardır."[2]
Katliamın asıl sanığı Ali Bülent Orkan, 12 Ekim 1980'de İzmir'de yakalandı.[3] Mamak Askerî Cezaevi'nde tutuklu bulunan Orkan, Aralık 1980'de cezaevine gelen gazetecilere, "görevini yaptığını, öldürdüğü kişileri tanımadığını, onların da kendi arkadaşlarını öldürdüğünü" söyledi.[4]
Ali Bülent Orkan, Ankara Sıkıyönetim 1 Numaralı Askerî Mahkemesi'nde idam istemiyle yargılandı ve 24 Haziran 1981'de idama mahkûm oldu. Askerî Yargıtay Daireler Kurulu, 25 Şubat 1982'de idamı onayladı. Danışma Meclisinde de kabul edilen karar, son olarak Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyinin 11 Ağustos 1982 günü yapılan 112. birleşiminde onayladı. Orkan, 13 Ağustos 1982'de Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye'de sağ-sol çatışması
- 12 Eylül Darbesi'ne giden süreç
- 12 Eylül Darbesi
- Türkiye'de ölüm cezası
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/DM__/d02/c005/b096/dm__020050960531.pdf&ved=2ahUKEwi38-HM1uP8AhUWSvEDHWcuCGQQFnoECBIQAQ&usg=AOvVaw2fq5lERrOJSqAyoOa0cvux[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Cumhuriyet gazetesi, 24 Eylül 1980: 'Piyangotepe Katliamı' sanıklarının yargılanmasına bugün başlanıyor". 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.
- ^ "Cumhuriyet gazetesi, 15 Ekim 1980: PİYANGOTEPE KATLİAMININ 1. SANIĞI SAĞ EYLEMCİ ORKAN YAKALANDI". 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.
- ^ "6 Aralık 1980 tarihli Milliyet gazetesi, sayfa 6: MİLLİYET, MAMAK CEZAEVİ'NDE". 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ "Millî Güvenlik Konseyi, 112. Birleşim, 11 Ağustos 1982" (PDF). 24 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.