Aleksis Kivi
| Aleksis Kivi | |
|---|---|
 Aleksis Kivi'nin Albert Edelfelt tarafından cizilen en eski resmi (1873) | |
| Doğum | 10 Ekim 1834 |
| Ölüm | 31 Aralık 1872 |
| Meslek | Yazar |
| Vatandaşlık | Finlandiya |
| Eğitim | Helsinki Üniversitesi |
| Tür | Roman |
| Önemli ödülleri | Devlet Ödülü |
Aleksis Kivi (d. Alexis Stenvall; 10 Ekim 1834 – 31 Aralık 1872), bilinen ilk kayda değer Fince roman olan Seitsemän veljestä'yi (Türkçe: Yedi Erkek Kardeş) yazmasıyla bilinen Fin yazardır. Fin edebiyatındaki en eski yazarlardan biridir, günümüzde halen en iyi Fin yazarlar arasında gösterilmektedir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Aleksis Kivi, Finlandiya'daki Nurmijärvi kentinde bir terzi ailesinde dünyaya geldi. 1846 yılında okumak için Helsinki'ye gitti. Bir süre sonra, 1859 yılında Helsinki Üniversitesi'ne başladı. Burada edebiyat eğitimi alan Kivi, tiyatroya da ilgi duymaya başladı. Yazdığı ilk oyunun adı Kullervo olan Kivi'nin bu eseri Kalevala'daki trajik bir hikâye üzerine yazılmıştı. Kivi, daha sonraları ünlü bir gazeteci ve devlet adamı olan Johan Vilhelm Snellman ile tanıştı.
1863 yılından sonra, sanatçı yazılar yazmaya ağırlıklı olarak devam eti. Öyle ki on iki adet oyun yazan Kivi, bir de şiir derlemesi yayımladı. Seitsemän veljestä adlı romanın bitmesi ise yazarın on yılını aldı. Ancak o dönemde August Ahlqvist gibi kimi edebiyat eleştirmenleri kitabı beğenmedi. Bunun nedenleri arasında o dönemin romantizm akımının etkisi altında olması, fakat kitabın fazla kabalık içermesi yer almaktaydı. Bir diğer nedeni ise, romanın Güneybatı Fin lehçelerinden biriyle yazılmış olması ve Ahlqvist'in, kendi memleketi olan Kuzeydoğu Finlandiya'nın lehçelerini tercih etmesiydi. Fin yenilikçileri de, kendilerinin destek vermediği dürüst olmayan kırsal hayatın anlatılışı ve yazarın fazla alkol alması nedeniyle kitabı beğenmedi.
Yine de Kivi 1865 yılında, yazmış olduğu ve günümüzde de halen sıkça oynanan Nummisuutarit adlı komedi oyununun başarıları nedeniyle Devlet Ödülü ile şereflendirildi. Ancak 1860'lardan sonra, kendine sıkça destek veren Charlotta Lönnqvist, yardımlarını kesmeye başladı. Fiziksel bozunum ve patlak veren şizofreni (Kivi'deki lyme hastalığının ilerlemesiyle beraber ortaya çıktığı düşünülüyor) gibi nedenlerle yazar, yoksul bir şekilde 38 yaşında öldü.
Kalıt
[değiştir | kaynağı değiştir]1995-1996 yılları arasında, Fin besteci Einojuhani Rautavaara, yazarın yaşamı ve çalışmaları hakkında bir opera besteledi. Ayrıca 2002 yılında Jari Halonen tarafından yönetilen Aleksis Kiven elämä adlı biyografik film Finlandiya'daki sinemalarda gösterime girdi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Nurmijärvi belediyesi tarafından açılan Aleksis Kivi sayfası
- Aleksis Kivi çalışmaları – Gutenberg Projesi
