Abulitis
.jpg)
Abulitis (Grekçe: Ἀβουλίτης) III. Darius'un (MÖ 336-330) saltanatı sırasında Susiana'nın Ahameniş satrapıydı (valisi) ve Büyük İskender döneminde MÖ 324'e kadar Helenistik satrap olarak kaldı, ancak daha sonra isyan suçundan idam edildi.
İskender'e teslim olması
[değiştir | kaynağı değiştir]Elam kökenli olabilir, ancak oğlu Oxathres (Gata Avestaca: Huxšathra) "açıkça Zerdüşt gibi görünen" bir İran ismi taşımaktadır.[4] Gaugamela Muharebesi'nden (MÖ 331) sonra, Ahameniş İmparatorluğu'nun Mezopotamya eyaleti hızla İskender'in eline geçti. Bundan sonra, Abulitis'in yakınlardaki Susa'da teslim olmaktan başka seçeneği yoktu. Susa'ya girdikten sonra İskender "50.000 talent değerinde külçe gümüş de dahil olmak üzere geniş bir hazineyi" ele geçirdi.[4] I. Serhas'ın Yunanistan anakarasındaki seferinden kalan hazineler de bulundu ve götürüldü. Harmodius ve "Tiran katilleri" Haristogiton'un bronz heykeli gibi Atina'dan gelen bazı heykeller İskender tarafından Susa'da ele geçirildi.[5] Susa, Ahameniş Pers İmparatorluğu'nun eş başkentiydi, ancak C. J. Brunner'a göre "para biriktirme" "Ahameniş maliye politikasının dar görüşlülüğünü" göstermektedir.[4]
İskender, Persis'e doğru hareket etmeye hazırlanırken, Makedonyalı Xenophilus'un (Pers komutanı Mazarus'un yerine geçen) komutasında bir garnizon bıraktı ve Abulitis'i Susania'nın "sivil yargı yetkisine sahip" satrapı olarak yeniden onayladı.[6][4] Abulitis, Büyük İskender'in Hindistan seferinden dönüşüne kadar satrap olarak kaldı; bu arada, Abulitis "bağımsızlığını iddia etmek için hareket etmiş" olabilir.[4] Bu henüz net olmasa da, Abulitis ve oğlu "derhal tutuklanıp idam edildiler".[4] "Hemen ardından", İskender Susa'da toplu düğünler düzenledi ve "böylece Yunan ve Pers ortaklığı idealine olan bağlılığını bir kez daha gösterdi".[4]
Gedrosya çölü ve sikkeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Plütark (Aleksios 68.7), İskender'in Gedrosya çölünü felaketle geçtikten sonra Abulitis'ten malzeme getirmesini istediği, ancak Abulitis'in bunun yerine yaklaşık 3000 tal (86 ton) tutarında büyük miktarda sikke getirdiği bir hikayeyi anlatır.[3] Öfkelenen İskender, paraları atlara fırlatarak bunun aç bir orduya ne faydası olacağını sorar. İskender, "Bunu getirerek ne işe yaradınız?" diye bağırır. Bunun üzerine Abulitis, İskender tarafından hapse atılır.[3] Bu paralardan bazıları, İskender'in MÖ 325-323 yıllarında Babil veya Susa'da basılan ve genellikle "AB" ve "Ξ" baş harflerini taşıyan ve muhtemelen Abulitis ve onunla birlikte çalışan Makedonyalı general Xenophilus'un baş harfleriyle özdeşleştirilen "Porus" sikkeleri olabilir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Holt, Frank L. (2003). Alexander the Great and the Mystery of the Elephant Medallions (İngilizce). University of California Press. s. 105. ISBN 9780520238817.
- ^ CNG: KINGS of MACEDON. Alexander III 'the Great'. 336-323 BC. AR 'Medallion' of 5 Shekels or Dekadrachm (33mm, 38.75 g, 5h). Local (Satrapal) mint in Babylon. Struck circa 325-323 BC. 25 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2025.
- ^ a b c d Holt, Frank L. (2003). Alexander the Great and the Mystery of the Elephant Medallions (İngilizce). University of California Press. ss. 105-106. ISBN 9780520238817.
- ^ a b c d e f g Brunner 1983, s. 228.
- ^ D'Ooge, Martin Luther (1909). The acropolis of Athens. New York : Macmillan. s. 64.
- ^ Heckel 2009, s. 38.
- Genel
- Brunner, C.J. (1983). "ABOULITES". Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 3. s. 228.
- Heckel, Waldemar (2009). "Alexander's Conquest of Asia". Heckel, Waldemar; Tritle, Lawrence A. (Ed.). Alexander the Great: A New History. Blackwell Publishing. ISBN 978-1444360158.
Soy ağacı - Ahameniş Krallığı | ||
| Ahameniş İmparatorluğu Kralların kralı |  | |
| Lidya satrapları | ||
| Hellespont Frigyası satrapları | ||
| Kapadokya satrapları | ||
| Küçük Asya şehirlerinin Yunan valileri | ||
| Likya hanedanları | ||
| Karya hükümdarları | ||
| Makedonya kralları | ||
| Sur kralları | ||
| Sayda kralları |
| |
| Ermenistan satrapları | ||
| Mısır satrapları | ||
| Baktriya satrapları | ||
| Medya satrapları | ||
| Kilikya satrapları | ||
| Diğer bilinen satraplar | ||
Çoğu bölgede Ahameniş hükümdarlarının yerini MÖ 330 civarında Helenistik satraplar ve Helenistik hükümdarlar almıştır. | ||