Abel Goumba
| Abel Goumba | |
|---|---|
| |
| 1960'da Goumba | |
| 19. Orta Afrika Cumhuriyeti Başbakanı | |
| Görev süresi 1 Eylül 1981 - 22 Eylül 1993 | |
| Başkan | François Bozizé |
| Yerine geldiği | Martin Ziguélé |
| Yerine gelen | Célestin Gaombalet |
| Geçici Ubangi-Chari Başbakanı | |
| Görev süresi 30 Mart 1959 - 30 Nisan 1959 | |
| Yerine geldiği | Barthélemy Boganda |
| Yerine gelen | David Dacko |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Abel Nguéndé Goumba 18 Eylül 1926 Grimari, Ubangi-Chari, Fransız Ekvatoral Afrikası |
| Ölüm | 11 Mayıs 2009 (82 yaşında) Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti |
| Partisi | MESAN (1960-1972) FPP (1972-2009) |
| Mesleği | Siyasetçi, Doktor, Ombudsman |
| İmzası | 
|
Abel Nguéndé Goumba (18 Eylül 1926 - 11 Mayıs 2009), Orta Afrikalı siyasetçidir. Goumba, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin Ubangi-Chari adı ile henüz Fransız Uluslar Topluluğu'nun özerk bir üyesi olduğu bir süreçte, 1959 yılında bir ay süreyle başbakanlık makamında bulunmuştur. Goumba, 2003 yılında da bağımsız Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başbakanı olarak kısa bir süre bu görevi üstlenmiştir.
Siyasi kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Goumba, o zamanlar Fransa kolonisi olan Ubangi-Schari'deki Ouaka eyaletine bağlı Grimari'de dünyaya geldi. Eğitim hayatının bir kısmını Dakar'da geçiren Goumba, 1949'dan 1950'ye kadar Fransız ordusunda görev yaptı.
Bölgenin yönetim konseyinde 1957'de başkan yardımcısı ve 1958'de başkan oldu. 1959'da Barthélemy Boganda'nın ölümünden sonra kısa bir süre başbakanlık yaptı, ancak sonraki seçimlerde David Dacko'ya yenildi. Goumba, ilk etapta Dacko hükûmetinde de yer aldı.
Muhalif siyasetçi dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülke 13 Ağustos 1960'da Orta Afrika Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığını kazandıktan sonra partisi Mouvement d'Evolution Démocratique d'Afrique Centrale (MEDAC) yasaklandı ve Goumba ev hapsine alındı, 1964'te altı ay hapis cezasına çarptırıldı. O yılın eylül ayında Fransa'ya sürgüne gitti. Bu süre zarfında tıp eğitimine Bordeaux, Rennes ve Paris'te devam etti. Ayrıca o zamanki diktatör yönetimler olan Jean-Bédel Bokassa ve Ange-Félix Patassé'ye karşı çıkan yeni partiler kurdu.
1980'lerin başında ülkesine geri döndü, Dünya Sağlık Örgütü için çalıştı, Université de Bangui'de tıp profesörü olarak ders verdi[1] 1982'de geçici olarak Bangui Üniversitesi rektörü oldu. Goumba, toplamda beş kez devlet başkanlığına aday oldu ancak hiçbirinde %10 oyu aşamadı. Siyasi faaliyetleri nedeniyle birkaç kez tutuklandı, akademik görevlerinden uzaklaştırıldı ve daha sonra görevine iade edildi. Front Patriotique pour le Progrès (FPP) partisiyle, zaman zaman önde gelen muhalefet figürlerinden biri olarak kabul edildi. 2002'de Başkan Patassé'yi devirme girişiminde François Bozizé'yi destekledi.
Başkan vekili dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]2003 yılında, Patassé'nin devrilmesinden sonra, Profesör Goumba, 40 yılı aşkın bir süredir muhalefet siyasetçisi olarak görev yaptıktan sonra yeniden başbakan oldu ve ülkedeki yolsuzlukla mücadele sözü verdi. 12 Aralık 2003'te François Bozizé başkanlığında başkan yardımcısı oldu. 13 Mart 2005'teki devlet başkanlığı seçimlerinde %2.5 oy oranına ulaşarak yedinci oldu. Başkan Bozize, yerine herhangi bir atama yapmadan Goumba'yı görevden aldı. Bozizé'ye göre bunun nedeni, pozisyonun yeni anayasayla artık var olmayacağıydı. Goumba görevden alındığını radyoda duyduğu gerekçesiyle öfkelendiğini ifade etti. Görevden alınmasından hemen önce Goumba, seçimlerdeki usulsüzlüklerden bahsetti.
Aile
[değiştir | kaynağı değiştir]Goumba evli ve 15 çocuk babasıydı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ „IRIN special report on elections 19990902“ 17 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Pennsylvania, African Studies Center, eingesehen am 12. Mai 2009
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2005 başkanlık seçimleri için resmi özgeçmiş 15 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
- IRIN NEWS : ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ: Bozize yardımcısını görevden aldı 5 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Goumba'nın görevden alınması üzerine, 16. Mart 2005) (İngilizce)
| Sömürge |  | |
|---|---|---|
| Bağımsız | ||
