Abbey
Abbey, bir başrahip (erkekler için abbot, kadınlar için abbess) yönetiminde bulunan, Hristiyan keşiş veya rahibelerin yaşadığı büyük manastır kompleksidir. Abbeyler ibadet, inziva, çalışma ve topluluk yaşamı için kullanılır. Çoğunlukla kendi kendine yeten yapılardır ve bir kilise ile çevresindeki ek binalardan oluşur.
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Abbey, keşişlerin ya da rahibelerin dini kurallar çerçevesinde yaşadığı, düzenli ibadet ettiği ve çalıştığı bir dini merkezdir. Terim, Latince abbatia kelimesinden türemiştir. Abbeyler, sıradan manastırlardan farklı olarak genellikle daha büyük bir yapıya ve daha fazla özerkliğe sahiptir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Abbeyler ilk olarak Erken Hristiyanlık dönemlerinde ortaya çıkmış, özellikle Orta Çağ Avrupa'sında önemli dini ve kültürel merkezler hâline gelmiştir. Benediktin Tarikatı, Sisteriyenler, Fransiskenler gibi birçok tarikat, abbeyler aracılığıyla örgütlenmiştir.
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Abbey yapıları genellikle Romanesk veya Gotik mimari tarzında inşa edilmiştir. Bir abbey kompleksinde genellikle şu yapılar bulunur:
- Kilise
- Yatakhane (dormitory)
- Yemekhane (refectory)
- Kütüphane
- Atölyeler
- Tarım arazileri ve bahçeler
Ekonomik ve toplumsal rol
[değiştir | kaynağı değiştir]Abbeyler sadece dini değil, aynı zamanda ekonomik ve eğitimsel işlevler de üstlenmiştir. Tarım, bağcılık, el yazması üretimi ve kütüphanecilik gibi faaliyetler abbeyler bünyesinde yürütülmüştür. Birçok abbey, çevresindeki köyler için sosyal ve ekonomik bir merkez niteliği taşımıştır.
Önemli örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Westminster Abbey – Birleşik Krallık’ta, İngiliz kraliyet ailesine ait taç giyme ve defin törenlerine ev sahipliği yapar.
- Cluny Abbey – Fransa’da, Orta Çağ’da manastır reform hareketlerinin merkeziydi.
- Monte Cassino Abbey – İtalya’da, Aziz Benediktus tarafından kurulmuştur.
Günümüzde
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugün birçok abbey, aktif manastır olarak kullanılmaya devam etmekte ya da müze ve kültürel miras alanı olarak ziyaretçilere açılmaktadır. Bazıları UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]