1981 Kosova protestoları - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kaynakça

1981 Kosova protestoları

  • العربية
  • Български
  • Čeština
  • English
  • Suomi
  • Hrvatski
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Македонски
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Українська
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
1981 Kosova protestoları
Tarih11 Mart 1981 (1981-03-11)
KonumPriştine, Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi
Can kaybı9[1]
Yaralı250[2]
Hüküm4,200

1981 Kosova protestoları, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ne bağlı özerk cumhuriyet olan Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi'nin başkenti Priştine'de 11 Mart 1981 tarihinde başlayan ve 3 Nisan 1981'e kadar devam eden protestolar dizisi. Mitroviça'da da olayların patlak vermesi üzerine Yugoslavya predizyumu, olağanüstü hâl ilan etmiş ve birçok kişi ölmüştür.

Protestolar, Kosova'nın ekonomik ve politik durumundaki kötüleşme nedeniyle ortaya çıktı ve özellikle Kosova'nın başkenti Priştine'de yoğunlaştı ve geniş çaplı grevler, gösteriler ve çatışmaların yaşandığı bir dizi olaya dönüştü. Kosova'daki genç Müslümanlar, özellikle üniversite öğrencileri, protestolara öncülük etti.

Protestoların ana nedeni, Kosova'nın Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'nde resmen özerk bir bölge olarak kabul edilmesine rağmen, gerçekte Kosova'daki Sırp yönetimi tarafından baskı altında tutulmasıydı. Sırp hükûmeti, Kosova'nın özerkliğini ortadan kaldırmaya çalışarak, Kosova'daki ekonomik kaynakları ve yönetimi ele geçirmeye çalıştı.

Protestolar, Sırp polisinin sert müdahalesiyle bastırıldı ve onlarca insan öldü veya yaralandı. Bu olaylar, Kosova'nın Sırp yönetimi altında ezilmişlik hissini artırdı ve daha sonra Kosova'nın bağımsızlık mücadelesinin ateşleyici etkisi oldu.

Priştine Üniversitesi'nde okuyan bazı öğrencileri ülkedeki yoksulluk ve mezun olunduktan sonraki iş olanakları hakkında protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Ardından çeşitli milliyetçi söylemler baş göstermiş ve olaylar büyüyerek etnik çatışmalara dönüşmüştür. Kosova'da yaşayan bazı Arnavut milliyetçilerinin olayları körüklediği belirtilmiştir.[3]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "One Storm has Passed but Others are Gathering in Yugoslavia". New York Times. 19 Nisan 1981. 27 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013. 
  2. ^ "6 More Yugoslavs Sentenced For Ethnic Rioting in Kosovo". New York Times. 30 Temmuz 1981. 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013. 
  3. ^ Jović, Dejan (2009). Yugoslavia: A State That Withered Away 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce) Purdue University Press. s. 185.
  • g
  • t
  • d
Doğu Bloku
Oluşum
  • Yalta Konferansı
  • Sovyetler Birliği'nin askeri işgalleri
    • Besarabya ve Kuzey Bukovina'nın Sovyetlerce işgali
    • Baltık devletlerinin işgali
    • Macaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri
    • Romanya'nın Sovyet işgali
  • 1948 Çekoslovak darbesi
  • Berlin Ablukası
  • Marshall Planı'na Sovyet tepkisi
  • Tito–Stalin ayrılığı
Sovyet müttefiki devletler
  • Arnavutluk Halk Cumhuriyeti (1961’e kadar)
  • Bulgaristan Halk Cumhuriyeti
  • Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti
  • Almanya Demokratik Cumhuriyeti
  • Macaristan Halk Cumhuriyeti
  • Polonya Halk Cumhuriyeti
  • Romanya Sosyalist Cumhuriyeti
  • Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti (1948’e kadar)
Örgütler
  • Kominform
  • Komekon
  • Varşova Paktı
  • Dünya Sendikalar Federasyonu
  • Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu
Ayaklanmalar ve muhalefet
  • Goryani Hareketi
  • 1949 Doğu Almanya Demiryolu grevi
  • Cazin ayaklanması
  • 1953 Plzeň ayaklanması
  • 1953 Doğu Almanya ayaklanması
  • 1956 Poznań protestoları
  • 1956 Macar Devrimi
  • Prag Baharı / Çekoslovakya'nın Varşova Paktı tarafından işgali
  • 1970 Polonya protestoları
  • Haziran 1976 protestoları
  • Dayanışma / Sovyet tepkisi / Sıkıyönetim
  • 1981 Kosova protestoları
Koşullar
  • Doğu Bloku'ndan kaçış ve iltica (ilticacılar listesi)
  • Baltık devletlerinin sovyetleştirilmesi
  • Doğu Bloku medyası ve propagandası
  • Doğu Bloku siyaseti
  • Doğu Bloku ekonomileri
  • Doğu Bloku'nda telefon dinleme
Dağılma
  • 1989 Devrimleri
  • Barışçıl Devrim (Die Wende)
  • Berlin Duvarı'nın yıkılması
  • Macaristan’da komünizmin sona ermesi
  • Kadife Devrim
  • Romanya Devrimi (1989)
  • Arnavutluk’ta komünizmin sona ermesi
  • Şarkı Devrimi
  • Sovyetler Birliği'nin dağılması
  • Çekoslovakya'nın dağılması
  • Ocak 1991 Olayları (Litvanya)
  • Ocak 1991 Olayları (Letonya)
  • Yugoslavya'nın dağılması
    • Yugoslav Savaşları
  • g
  • t
  • d
Yugoslavya'nın dağılması
Genel bakışTaraflarKişiler

Savaş ve çatışmalar:

  • Slovenya Bağımsızlık Savaşı (1991)
  • Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı (1991–95)
  • Bosna Savaşı (1991/1992-95)
    • Boşnak-Hırvat Savaşı (1992-94)

Arka plan:

  • Yugoslavya'nın dağılması kronolojisi
  • Josip Broz Tito
  • Kardeşlik ve birlik
  • Yugoslavya
    Komünistler Ligi
  • 1981 Kosova protestoları
  • Hırvat baharı
  • SANU Memorandumu
  • Slovenya Ulusal Programı
    için Katılımlar
  • Anti-bürokratik devrim
  • JBTZ-yargılaması
  • Gazimestan konuşması
  • Yugoslavya'nın dağılması
  • Karađorđevo Anlaşması
    • Graz Anlaşması
  • Ortak Ceza Kuruluşu
  • Yugoslav savaşlarında
    medyanın rolü

Sonuçlar:

  • Brioni Anlaşması
  • Dayton Anlaşması
  • Alt-Bölgesel Silahların
    Kontrolü Anlaşması
  • Eski Yugoslavya için
    Uluslararası Ceza Mahkemesi
    (YUCM)
    • YUCM zanlıları listesi
  • Hıratistan'da insan hakları
  • Sırbistan'da insan hakları

Milliyetçilik:

  • Etnik temizlik
  • Büyük Arnavutluk
  • Büyük Hırvatistan
  • Birleşik Makedonya
  • Büyük Sırbistan
  • Birleşik Slovenya
  • Sırp karşıtı duygular
  • İslamofobi
  • Arnavut milliyetçiliği
  • Boşnakçılık
  • Hırvat milliyetçiliği
  • Makedon milliyetçiliği
  • Karadağ milliyetçiliği
  • Sırp milliyetçiliği
  • Sırbistan-Karadağ birlikçiliği
  • Slovenya milliyetçiliği
  • Yugoslavcılık

Eski Yugoslav cumhuriyetleri:

  •  Yugoslavya (YSFC)
    •  Hırvatistan
    •  Slovenya
    •  Bosna-Hersek
    •  Kuzey Makedonya
    •  Yugoslavya
      Federal Cumhuriyeti

Tanınmayan oluşumlar:

  • Krayina Sırp Cumhuriyeti (RSK)
    • SAO Doğu Slavonya,
      Baranja ve Batı Syrmia
    • SAO Krajina
    • SAO Batı Slavonya
  •  Sırp Cumhuriyeti (RS)
    • SAO Bosanska Krajina
    • SAO Hersek
    • SAO Kuzey-Doğu Bosna
    • SAO Romanija
  • Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti (HRHB)
  • Batı Bosna Özerk Bölgesi (APZB)

Birleşmiş Milletler himayesi:

  • Doğu Slavonya,
    Baranja ve Batı Sirmium,
    Birleşmiş Milletler Geçici Yönetimi
    (UNTAES)
  • Kosova'da Birleşmiş Milletler
    Geçici Yönetim Misyonu
    (UNMIK)

Ordular:

  • Yugoslav Halk Ordusu (JNA)
  • Yugoslav Toprak Savunması (TO)
  • Slovenya Toprak Savunması (TORS)
  • Yugoslav Ordusu (VJ)
  • Hırvat Ordusu (HV)
  • BH Toprak Savunması (TORBIH)
  • Bosna-Hersek Cumhuriyeti
    Kara Kuvvetleri
    (ARBiH)
  • Republika Srpska Ordusu (VRS)
  • Hırvat Savunma Konseyi (HVO)
  • Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması (NOZB)

Askeri oluşumlar ve gönüllüler:

  • Hırvat Savunma Kuvvetleri (HOS)
  • Beyaz Kartallar
  • Sırp Muhafızları (SG)
  • Sırp Gönüllü Muhafızları (SDG)
  • Akrepler
  • Sarı Eşek Arıları
  • Yunan Gönüllü Muhafızları
  • Vučjak Kurtları

Dış faktörler:

  • NATO NATO
  • Birleşmiş Milletler (UN)
    • Birleşmiş Milletler Koruma Gücü (UNPROFOR)
    • Birleşmiş Milletler Güven Yenileme Harekâtı (UNCRO)

Siyasetçiler:

  • Ante Marković
  • Borisav Jović
  • Slobodan Milošević
  • Dobrica Ćosić
  • Milan Kučan
  • Janez Janša
  • Igor Bavčar
  • Franjo Tuđman
  • Stjepan Mesić
  • Alija Izetbegović
  • Adil Zulfikarpašić
  • Mate Boban
  • Dario Kordić
  • Fikret Abdić
  • Radovan Karadžić
  • Milan Babić
  • Goran Hadžić
  • Milan Martić
  • Milo Đukanović
  • Vojislav Šešelj

Üst düzey askeri komutanlar:

  • Veljko Kadijević
  • Života Panić
  • Momčilo Perišić
  • Janko Bobetko
  • Martin Špegelj
  • Gojko Šušak
  • Mile Mrkšić
  • Ratko Mladić
  • Rasim Delić
  • Sefer Halilović
  • Atif Dudaković
  • Dragoljub Ojdanić

Diğer önemli komutanlar:

  • Blago Zadro  (ölü)
  • Ante Gotovina
  • Jovan Divjak
  • Naser Orić
  • Ivica Rajić
  • Blaž Kraljević  (ölü)
  • Mirko Jović
  • Dragan Vasiljković
  • Željko Ražnatović
  • Nebojša Pavković

Önemli yabancı figürler:

  • Wesley Clark
  • Bill Clinton
  • Helmut Kohl
  • Boris Yeltsin
  • Tony Blair
  • Warren Zimmermann
  • François Mitterrand
  • Butros Butros-Gali
  • Sérgio Vieira de Mello
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1981_Kosova_protestoları&oldid=35445144" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Toplumsal olaylar
  • Kosova tarihi
  • Kosova'da siyaset
  • Yugoslavya siyasi tarihi
  • Etnik çatışmalar
  • Yugoslavya'daki olaylar
  • 2. binyılda Kosova
  • 1981'de Yugoslavya
  • 1980'lerde ayaklanmalar
  • 1981'de çatışmalar
Gizli kategori:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Sayfa en son 18.14, 7 Haziran 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
1981 Kosova protestoları
Konu ekle