Şathiye
Şathiye, dinî ve tasavvufi halk şiirindeki mizahi manzumelerdir. Şathiyeler biçimce komik ve alaylı olabilir ama şathiyede aranan şiirin arkasındaki düşüncedir. Anlanıp yorumlandığında derin anlamlara sahip olduğu görülür.
Şathiyeler, mutasavvıf şairlerce söylenmiş ya da yazılmış, tasavvufi inançları dile getiren, anlaşılması yorumlanmasına bağlı şiirlerdir. Tasavvufi konuları işleyenler şathiyat-ı sûfiyâne adını alırlar. Şathiyelerde Allah'ın celâl sıfatının değil, cemâl sıfatının ön plana çıkarıldığı görülür. Bu tür şiirlere genellikle Alevi-Bektaşi şairlerinde rastlanır. Allah ile alay eder gibi yazılmış şathiyeler bazı alimlerce küfür sayılmıştır.[1] Ama şathiye küfür değil, derin tasavvufi konuları işleyen felsefi şiirlerdir. Kaygusuz Abdal ve Yunus Emre şathiye yazmıştır.[2] Ömer Hayyam, Hacı Bayram Veli, Hacı Bektaşi Veli de şathiye türünde yazmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Uludağ, Süleyman. "Şathiye". islamansiklopedisi.org.tr. TDV İslam Ansiklopedisi.
- ^ Divan edebiyatı genel özellikleri 23 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 5 Haziran 2016
- Genel
- Kurnaz, Cemâl; Tatcı, Mustafa (2001). Türk Edebiyatında Şathiyye. Akçağ Yayınları.
- Harmancı, Mahmut Esat; Bostan, Selenay (2023). "Âşığın Akıl Oyunu: Şathiye". Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 50.