İsmail Fevzi Paşa
| İsmail Fevzi Paşa | |
|---|---|
| |
| İsmail Fevzi Paşa, 1903 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1863 Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 13 Nisan 1917 (53-54 yaşlarında) Konya, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin yeri | Konya, Türkiye |
| Akraba(lar) | Ahmed Avni Paşa (kardeşi) |
İsmail Fevzi Paşa (1863, Trabzon – 13 Nisan 1917, Konya), Gürcü asıllı Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı İmparatorluğu boyunca mutasarrıflık ve kaymakamlık işlevlerinde bulundu.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmail Fevzi, Gürcü asıllı Şâhinbaşoğlu (Lortkipanidze) âilesinin bir mensubu olarak 1863'te Trabzon'da doğdu. Babası Süleyman Fâik Paşa, annesi ise Nazlı Hanım'dır. Dedesi Şâhinbaşzâde Süleyman Paşa idi. Kardeşi, tanınmış general ve devlet adamı Ahmed Avni Paşa'dır.[1]
Trabzon'da bir rüşdiyede ortaöğrenimini, Mekteb-i Sultânî'de ise lise öğrenimini tamamladıktan sonra mülkiyede birincilikle mezun oldu. 28 Ocak 1889'da, 26 yaşındayken devlet hizmetine girdi.[2]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmail Fevzi Paşa, Osmanlı İmparatorluğu boyunca (özellikle Anadolu'da) birçok sancağın ve kazânın mutasarrıflığına ile kaymakamlığına atandı. 2 Ekim 1892'den beri çeşitli kazâ kaymakamlıklarında görevlendirildi. Bu atamalar sırasıyla Akçahisar, İslahiye, Haçin ve Antep kaymakamlıklarını kapsamaktadır. 12 Ocak 1898'de başladığı son kaymakamlık görevinde, mutasarrıflık rütbesine yükseltilerek sancak idâresine getirildi. Bu kapsamdaki ilk görev yeri, 23 Haziran 1900'de atandığı Ergani Sancağı oldu. Bunu 6 Nisan 1903'te Senice Sancağı mutasarrıflığı izledi ve bu işlevi sırasında paşalık ünvanıyla ödüllendirildi.[2]
Arkasından sırasıyla Priştine (1903),[3] Perşembe (Ekim 1903), Gelibolu (19 Eylül 1908), Maraş (7 Temmuz 1909), Urfa (22 Eylül 1911) ve Denizli (3 Ekim 1913) sancaklarının ile kazâlarının mutasarrıflığını yaptı. Denizli Devlet Hastânesi'nin kuruluşunda emeği geçti.[4] Denizli'deki mutasarrıflık görevi devam ederken, 19 Mart 1915'te vazîfesinden alındı. 23 Nisan 1915'te emekliye ayrıldı.[2]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmail Fevzi Paşa, I. Dünya Savaşı sırasında Hicaz-Yemen Cephesi'nden dönen bitkin askerlerin bulunduğu tren vagonlarını karşılamak için bölgeye gitti. Askerler arasında dolaşarak moral vermeye çalıştı.[5] Konya'ya varıldığında tifüse yakalanarak ağır hasta düştü ve 13 Nisan 1917'de öldü.[6] Mevlânâ Müzesi'nin çevresinde defnedilen naaşı, sonradan bilinmeyen bir yere nakledildi.[7]
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmail Fevzi Paşa, 1905'te amcasının kızı Nâkiye Hanım'la evlendi. Bu birliktelikten dördü erkek ve dördü kız olmak üzere sekiz çocuğu oldu.[2] Osmanlıca, Rusça, İtalyanca, Fransızca, Gürcüce, Rumca, Arapça ve Farsça konuşabiliyordu.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Şentürk, Hüseyin (28 Temmuz 2000). "Şehzade Paris'te kapı kapı sabun sattı". Milliyet. openaccess.marmara.edu.tr. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ a b c d Öndeş 2014, s. 58.
- ^ İrtem, Süleyman K. (1999). Yıldız ve Jön-Türkler İttihad ve Terakki Cemiyeti'nin Gizli Tarihi (PDF). İstanbul: Temel Yayınları. s. 342. ISBN 975-410-042-X.
- ^ Kodal, Tahir (2024). "Cumhuriyetin Kuruluşu ve Gelişimi Sürecinde Denizli'de Milliyetperver bir Müftü: Ahmet Hulusi Efendi". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 12 (41). Kürşat Öncül. s. 6. doi:10.33692/avrasyad.1294848. ISSN 2147-2610.
- ^ Öndeş 2014, ss. 58-59.
- ^ Öndeş 2014, s. 59.
- ^ Öndeş 2014, s. 60.
- ^ Bozan ve ark. 2023, s. 349.
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Oktay Bozan; Abdusselam Ertekin; Abdullah Cengiz; Davut Adliğ, (Ed.) (2023). Cumhuriyetin 100. Yılında: Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Ergani (PDF). Bursa: Ekin Yayınevi. ISBN 978-625-6460-02-7.
- Öndeş, Osman (2014). "Mirliva Ahmed Avni Paşa ve Hatıratı" (PDF). Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi. 12 (23). Ankara: Genelkurmay Basımevi. ss. 55-99. ISSN 1303-9342.