İran Yeni Dalgası

İran Yeni Dalgası veya İranlı Yeni Dalga (İngilizce: Iranian New Wave), İran sinemasındaki bir akımın adıdır. 1969'da Dariush Mehrjui'nin Gāv (İnek) adlı filmiyle başlayan akım, Mesud Kimiai'nin Gheysar ve Nasser Taqvai'nin Calm in Front of Others filmleriyle devam etti. Akım, yeni kültürel, dinamik ve entelektüel değerler ortaya koydu. İranlı sinema seyircisi de daha titiz hale geldi ve akımı gelişmesi ve başarılı olması yönünde teşvik etti. 3-4 yıl içinde 40-50 civarında kayda değer film çekildi ve İran Yeni Dalgası kurulmuş ve kendisini kabul ettirmiş oldu.^[1]

Akımın öncü yönetmenleri arasında, Füruğ Ferruhzad, Sohrab Şahit Sales, Behram Beyzayi ve Perviz Kimyavi de vardır. Bu yönetmenler, şiirsel bir sinema diliyle, siyasi ve felsefi tonları ön planda olan yenilikçi sanat filmleri çekti. Bu türde daha sonra çekilen filmler, önceki örneklerden ayrı tutularak, Yeni İran Sineması (New Iranian cinema) adıyla anıldı. İran Yeni Dalgasının en önemli yönetmenleri, Abbas Kiyarüstemi, Cafer Panahi, Majid Majidi, Behram Beyzayi, Dariush Mehrjui, Mohsen Makhmalbaf, Mesud Kimiai, Sohrab Şahit Sales, Perviz Kimyavi, Samira Makhmalbaf, Amir Naderi ve Abolfazl Jalili'dir.

İran Yeni Dalgasının yükselişini etkileyen unsurlar, özellikle, dönemin entelektüel ve politik hareketlerinin sonucuydu. 19 Ağustos 1953 darbesinin ardından, sanat alanında romantik bir iklim hakim olmuştu. Bunların yanında, 1950'lerde edebiyatta kendisini topluma adamış bir edebiyat anlayışı şekillendi ve 1960'larda doruğa ulaştı. Bu dönem, Farsça edebiyatın altın çağı kabul edilir.^[2]

Kiyarüstemi ve Panahi, sırasıyla Yeni Dalga yönetmenlerinin birinci ve ikinci kuşağını temsil ederken, Bahman Ghobadi, Hüseyin Şahabi, Asghar Farhadi, Mani Haghighi ve Babak Payami gibi yönetmenler, üçüncü kuşağa aittir.^[3]^[4] Kiarash Anvari, Maziar Bahari, Sadaf Foroughi, Saman Saloor ve Mona Zandi-Haqiqi de, akımın yeni temsilcilerindendir.

Ayrıca bakınız

İran sineması

Kaynakça

^ Limelight A taste of splendour 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Al-Ahram. Erişim tarihi: 15.11.2007.
^ The New Wave in Iranian Cinema - From Past to Present 12 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Parstimes. Erişim tarihi: 15.11.2007.
^ Rising talent on Iranian Scene 24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Variety. Erişim tarihi: 15.11.2007.
^ To Kiarostami or Not To Kiarostami 18 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Indiewire. Erişim tarihi: 15.11.2007.

Dış bağlantılar

İran Sinemasının Kısa Tarihi31 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Faysal Soysal 2007, kameraarkasi.org.
Iran new wave filmmaker Ghaffari dies in Paris - Iranmania. (İngilizce)
The Subway Will Carry Us: Master Filmmaker Abbas Kiarostami Teaches in Manhattan16 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Indiewire. (İngilizce)
Asghar Farhadi: "About Elly" filmi Uluslararası Berlin Film Festivali'nde (Qantara.de)

Şablon:Film türleri

[1] Limelight A taste of splendour 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Al-Ahram. Erişim tarihi: 15.11.2007.

[2] The New Wave in Iranian Cinema - From Past to Present 12 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Parstimes. Erişim tarihi: 15.11.2007.

[3] Rising talent on Iranian Scene 24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Variety. Erişim tarihi: 15.11.2007.

[4] To Kiarostami or Not To Kiarostami 18 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Indiewire. Erişim tarihi: 15.11.2007.

[1]

[2]

[3]

[4]