Ötrofikasyon
Ötrofikasyon, göl gibi herhangi bir büyük su ekosisteminde, başta karalardan gelenler olmak üzere, çeşitli nedenlerle besin maddelerinin büyük oranda artması sonucu, plankton ve alg varlığının aşırı şekilde çoğalmasıdır.[1] Bu durum sudaki çözülmüş oksijen miktarını azaltarak uzun vadede su ekosisteminin ölümüne neden olabilir.[2]
Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Fosfor, azot ve diğer besin maddeleri yaşlı su ekosistemlerinde yavaş yavaş artar. Bir sistemdeki besin maddesine dönüştürülebilen organik malzemenin artması, sistemin üretkenlik düzeyini yükseltir. Su ekosistemi çevresindeki karalardan sürüklenerek gelen toprak canlı artıkları içerir. Su yüzeyinde toplanan alg ve mikroskobik organizmalar güneş ışınlarını engelleyerek su altı yaşamı için yaşamsal önem taşıyan oksijen emilimini engeller.[3]
Özellikle fosfattan kaynaklanan ötrofikasyon, fosfat kirlenmesi olarak da bilinir.[4]
Kültürel ötrofikasyon denen durum ise, insan eli ile bir su ekosistemine kanalizasyon, temizlik malzemesi ve gübre gibi aşırı oranda besin maddesi içeren maddeler boşaltılarak suyun yaşlanma süreci hızlandırıldığında meydana gelir.[3]
Ötrofikasyonu hızlandıran etmenler arasında iklimin kurak geçmesi, aşırı buharlaşma, göl suyunun bir kanalla sulamada kullanılması sayılabilir.[5]
Zararları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ötrofikasyon sulak alan ekosistemlerini bozarak burada yaşayan kuş, balık ve diğer canlıların azalmasına ya da yok olmasına neden olabilir. Ötrofikasyonun ileri safhalarında oksijen tükeneceği için ilgili sistem önce bataklığa sonra çayıra dönüşerek su formundan kara formuna geçer.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "eutrophication." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Ötrofikasyon 17 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çevre.Terimleri.com
- ^ a b "Ötrofikasyon." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ Berkes ve Kışlalıoğlu, Ekoloji ve Çevre Bilimleri, 1990, s. 337
- ^ a b Göllerin evrimi ve ötrofikasyon 5 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SuluSözlük.org
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Göl Kirliliği 13 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Çevre ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Hava kirliliği | |
|---|---|
| Su kirliliği | Atık su · Çevresel izleme · Deniz kirliliği · Deniz atığı · Gemi kirliliği · Hipoksi (oksijen azalması) · İlaç ve kişisel bakım ürünleri (Liste) · Kentsel akış · Denizlerdeki plastik kirliliği · Okyanusların asitlenmesi · Ötrofikasyon · Petrol sızıntısı · Su durgunluğu · Su kalitesi · Su kaynaklı hastalıklar · Tatlısu çevresel kalite parametreleri · Termal kirlilik · Yüzeysel akış · Oyuncak ördek olayı |
| Toprak kirliliği | |
| Uzay | |
| Radyoaktif kirlenme | |
| Diğer kirlilik türleri | |
| Hükümetler arası anlaşmalar | |
| Başlıca kuruluşlar | |
